مشخص شدن تکلیف سنگ نگاره های غار علیصدر همدان

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده و گزارش های منتشر گشته، مشخص شدن تکلیف سنگ نگاره های غار علیصدر همدان صورت پذیرفت.

تیر امسال بود که ماجرای سنگ نگاره های غار علیصدر مطرح شد. سنگ نگاره هایی که برای نخستین بار توسط فواد رضاپور (غارنورد) که حین نقشه برداری غار و کشف مسیرهای جدید، در بخش ورودی قدیمی غار متوجه آنها شده بود، مطرح شدند و اسماعیل همتی ازندریانی (باستان شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان) بر قدمت دیرینه آنها تاکید داشت و عنوان کرد: با توجه به بررسی های ابتدایی که در سال 1400 برای نقشه برداری های سه بعدی از کار انجام دادیم، متوجه شدیم حدود 25 تا 30 نقش در طیف های رنگی مختلف روی دیواره های غار علیصدر شناسایی شده که طیف رنگی سبز نارنجی زرد و سیاه دارد، این نقاشی ها ارزشمند بوده و در چند گونه نقش قابل مشاهده هستند، از جمله انسان کمان به دست در حال شکار، گوزن، بزسانان و انسان سوار بر اسب سانان.

این نقاشی ها مربوط به دوران پیش از تاریخ و زمانی که انسانها زندگی خود را از طریق شکار می گذراندند، است. آنها این نقاشی ها را درون غار زمانی که آب کمتری در غار بوده، کشیده اند.

اما حامد وحدتی نسب (انسان شناس و باستان شناس پیش از تاریخ) با اشاره به شباهت یکی از گوزن های نقاشی شده بر روی دیوار غار علیصدر با نقاشی صخره ای، نقش گوزن هومیان واقع در کوهدشت لرستان گفته بود: به طرز مشکوکی بیش از حد این دو تصویر شبیه به هم هستند. در واقع، گوزن غار علیصدر کپی عین به عین گوزن هومیان است. بطور قطع میتوان گفت نقشهای غار علیصدر تقلبی هستند.

با وجود این اظهارنظرها علی مالمیر (مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان) بر لزوم بررسی و انجام کارشناسی بر روی این سنگ نگاره ها تاکید داشت تا شاید بتوان یکبار برای همیشه تکلیف پرونده سنگ نگاره های غار علیصدر را که از قضا چندین سال پیش نیز مطرح شده بود و به بی راهه رفته بود، مشخص کرد.

در نهایت مالمیر پیرامون مشخص شدن تکلیف سنگ نگاره های غار علیصدر همدان گفت: براساس گفته کارشناسان و باستان شناسان که بعد از بررسی نقاشی های روی دیوار غار علیصدر صورت گرفته، عنوان شده که این نقاشی ها باستانی نیستند. ظاهرا این نقاشی ها در گذشته توسط مردم محلی کشیده شده اند و به هیچ وجه نقاشی دیواری پیش از تاریخ نیستند.

ثبت جهانی هگمتانه و موانع پیش رو

پرونده ثبت جهانی «منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان» ترکیب یک محوطه تاریخی، بازار و بافت است و می تواند تلفیقی از ثبت جهانی استانهایی مثل خوزستان، یزد و اصفهان تلقی شود. در این میان دو موضوع مشارکت دستگاه های اجرایی و پذیرش جامعه محلی را از عوامل مؤثر در تحقق ثبت جهانی پرونده هگمتانه است.

مالمیر درخصوص آخرین کارهای انجام شده برای تکمیل پرونده ثبت جهانی «منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان» نیز گفت: آنچه که روشن است آن است که پرونده مذکور تا پایان سال میلادی جاری ارسال خواهد شد. تاکنون حدود 60 درصد پروژه حذف سواره از هسته مرکزی هگمتانه انجام شده و ظرف یک ماه آینده توسط شهرداری تکمیل می شود. موضوعی که در دستور کار است ساماندهی جداره های خیابان هایی است که در عرصه قرار دارند.

همچنین ساماندهی بازار را در دستور کار داریم. نهادها و ارگان های ذیربط نیز همکاری های لازم را در این خصوص دارند. از آنجایی که کار در میدان و جداره ها و بازار به لحاظ حجم بالاست، نیاز است تا هرچه سریع تر این کار را آغاز کنیم. در واقع، میتوان گفت مانع غیر قابل حل نداریم. رفع برخی از کارها به زمان نیاز دارد. شورای شهر و شهرداری نیز آمادگی خود را اعلام کرده و خواستار شروع هرچه سریع تر ساماندهی های لازم هستیم تا امور برای ورود ارزیاب یونسکو فراهم شود، چرا که حضور بعدی ارزیاب در ایران برای بررسی هگمتانه خواهد بود.

گردشگری در شش ماه نخست سال

با توجه به آنکه همدان یکی از مقاصد اصلی سفر در شش ماه نخست سال است، امسال توانسته در دوران پساکرونا مسافران زیادی را جذب کند. البته به گفته مالمیر با توجه به آنکه همدان دو ماه پر مسافر از جمله فروردین و شهریور را دارد، امسال با وجود آنکه در فروردین میزبان مسافران زیادی بود اما در شهریور به دلیل مسائلی که در حوزه آب و قطعی آن رخ داده بود، با مشکل روبرو شد.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در این باره گفت: در شهریور به لحاظ جذب گردشگر با مشکل روبرو شدیم و نتوانستیم از این زمان پر مسافر استفاده لازم را ببریم. امیدواریم در آینده بتوانیم شرایط بهتری را تجربه کنیم. سعی بر آن است تا با تعریف مسیرهای جدید گردشگری، توزیع و تنوع محصولات گردشگری را داشته باشیم تا با ماندگاری بیشتر مسافران همراه شود.

او ادامه داد: دستکندهای همدان از دستکند سامن گرفته تا سایر دستکندها که در حال شناسایی هستند و می توانند جاذبه های جدید گردشگری همدان شوند. سعی بر آن است تا از بودجه سفر رئیس جمهور به همدان برای بهره برداری از دستکند سامن استفاده شود.

کاوش های باستان شناسی

مالمیر همچنین به انجام کاوش های باستان شناسی به منظور شناسایی شهرهای زیرزمینی و دستکندهای جدید در همدان خبر داد و گفت: کاوش در دستکند دهبنه، دستکند وسمق از اولویت های کاوش باستان شناسی استان است. در این راستا پایگاه دستکند سامن راه اندازی شده و با توجه به فعالیت پایگاه در دو دستکند و شناسایی سه دستکند دیگر که شامل دستکند آبرومند نیز می شود و بررسی و شناسایی ابتدایی در آن انجام شده، میتوان تبدیل به یکی از استانهایی شد که بر روی دستکندها متمرکز شده است. شاید بتوان بر روی ثبت زنجیره دستکندها نیز متمرکز شد.

البته به گفته او، عمده مشکلات حوزه باستان شناسی ناشی از کمبود اعتبارات است. در این راستا تداوم کاوش های هگمتانه نیز در اولویت کاری استان قرار دارد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان همچنین از راه اندازی بازارچه دائمی صنایع دستی خبر داد و گفت: عرضه دائمی صنایع دستی را در مکانی ثابت مد نظر داریم. قصد داریم این امر را نیز به عنوان یکی از مصوبات سفر ریاست جمهوری مطرح کنیم. این امر می تواند علاوه بر حمایت از هنرمندان صنایع دستی به نوعی تبدیل به محصولی برای گردشگری نیز شود. این بازارچه می تواند علاوه بر زمان پر مسافر، در زمان کم مسافر نیز تبدیل به مکانی برای آشنایی مردم همدان با صنایع دستی استان شود. آشنایی هنرمندان با علایق و سلیقه بازار نیز می تواند از طریق این بازارچه رقم بخورد.