جمعیت بومی بهترین گزینه برای راهنمایی گردشگران و حفظ محیط زیست است

ایسنا/ براساس خبرهای بدست آمده، جمعیت بومی بهترین گزینه برای راهنمایی گردشگران و حفظ محیط زیست است.

مژگان ثابت تیموری، عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی با بیان اینکه ما بایستی به جوامع محلی مناطق گردشگرپذیر راهنمای گردشگری بودن را آموزش دهیم، اظهار کرد: این موضوع بر عهده شهرداری ها و ادارات کل میراث فرهنگی استانهاست. در برخی موارد برای اینکه از یک محیط طبیعی مراقبت شود، افراد با گردشگران پرخاشگرانه، تندخویانه و یا رفتارهای تهاجمی برخورد می کنند؛ در حالی که گردشگر اطلاعات کافی ندارد و بایستی به گونه ای با آن برخورد شود که حتی نسبت به محیط طبیعی تعلق خاطر پیدا کند و به آن شهر احترام بگذارد.

وی پیرامون اینکه جمعیت بومی بهترین گزینه برای راهنمایی گردشگران و حفظ محیط زیست است، عنوان کرد: بنابراین برای راهنمایی گردشگران باید رهبرانی از مردم بومی انتخاب شوند که پس از فرا گرفتن آموزش های لازم بتوانند گردشگران را هدایت کنند. این موضوع باعث می شود گردشگران نسبت به آن منطقه احساس تعلق داشته باشند.

ثابت تیموری در خصوص اثرات طبیعت گردی و گردشگری بر محیط زیست اظهار کرد: زمانی که از طبیعت گردی سخن به میان می آید، ما امکان ورود به هر مکان طبیعی را در هر شرایطی که تمایل داشته باشیم، داریم و مانعی برای ما وجود ندارد. به دنبال این موضوع معمولا ما از فضاهای تفریحی و تفرجگاه ها بدون اینکه تعهدی نسبت به آن داشته باشیم، استفاده می کنیم.

وی افزود: بنابراین این نوع گردشگری که عموما اکثر افراد انجام می دهند، می تواند صدماتی را به طبیعت وارد کند؛ به خصوص زمانی که هنوز افراد نسبت به محیط طبیعی آگاهی پیدا نکرده باشند و تنها از امکانات و فضایی که آن محیط طبیعی دارد، استفاده کنند. به عنوان مثال افراد بدون اینکه بدانند آیا یک گیاه در سال آینده رشد خواهد کرد یا خیر، به چیدن گل ها و گیاهان می پردازند.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی تصریح کرد: برداشت بی رویه بسیاری از گیاهانی که تصور می کنیم دارویی یا خوراکی است، صدمه بسیار زیادی به گونه های گیاهی وارد می کند. همچنین با ورود پر سر و صدایمان به محیطهای طبیعی باعث از بین رفتن سیکل طبیعی زندگی بسیاری از جانوران می شویم.

وی عنوان کرد: اینکه بسیاری از افراد با ورود خود به تفرجگاه ها شرایط محیطهای طبیعی را رعایت نمی کنند، به دلیل ناآگاهی و بی اطلاعی از محیط است.

گردشگران باید نسبت به محیط طبیعی خود آگاهی لازم را داشته باشند

ثابت تیموری در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه طبیعت گردی در جوامع صنعتی گسترش یافته، تا چه میزان به فرهنگ طبیعت گردی در زمینه محیط زیست توجه شده، بیان کرد: با صنعتی شدن کشورهای دنیا به مراتب محیط زندگی نیز صنعتی تر شده و توسعه شهری متراکم باعث می شود که انسانها نیاز به فضاهای باز و طبیعی را بیشتر احساس کنند. در این میان آنچه بسیار مهم است، آگاهی پیدا کردن از چگونگی ورود به طبیعت است.

وی خاطرنشان کرد: یکی از گزینه هایی که می تواند به ما در حفظ محیط طبیعی و تفرجگاهی کمک کند، این است که از نحوه ورود و خروج به آن محیط و بهره برداری از آن آگاهی پیدا کنیم. قطعا اطلاع رسانی های رسانه ای و تبلیغات بیلبوردها در ورودی محیطهای تفریحی و سطح شهر می تواند در آگاهی بخشی مردم موثر باشد.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: در بعضی از محله های مشهد خانه های فرهنگ فعالیت دارد که این فضاها می تواند به فرآیندهای اطلاع رسانی کمک کند. همچنین میتوان در پارکهای شهری فضاهایی را برای برگزاری کارگاه های آموزشی اختصاص داد تا افراد نحوه رفتار با محیط طبیعی را در همان مکان آموزشی فرا گیرند.

کودکان می توانند مانع از خسارت والدین به محیط زیست شوند

وی اظهار کرد: همچنین اگر آگاهی بخشی از مدارس و مهدکودک ها آغاز شود، قطعا می تواند مانعی بزرگ برای خانواده هایی باشد که به محیط طبیعی خود احترام نمی گذارند چون کودکان مانع از خسارت والدین به محیط زیست می شوند.

وی ادامه داد: اما گردشگری انبوه در محیط طبیعی قطعا بایستی با مدیریت مسئولان انجام گیرد. به عنوان مثال اگر اداره کل محیط زیست که حفاظت از محیط های طبیعی را بر عهده دارد، لازم است برای هر محیط طبیعی ظرفیتی اعلام کند. در این صورت حفظ آن محیط امکان پذیرتر خواهد بود. همچنین اگر مدیریت فضای طبیعی با ارگان هایی مانند شهرداری است، باید ظرفیت و محدودیت ها باز هم اعمال شود تا افراد به گیاهان، حیوانات و دیگر پدیده های حفاظت شده آسیب وارد نکنند.

ثابت تیموری اضافه کرد: همچنین اگر افراد تمایل داشته باشند که از طریق تورها یا گشت های دفاتر خدماتی، مسافرتی و گردشگری از اماکن مختلف بازدید داشته باشند، قطعا این بازدیدها باید با هماهنگی بین دفاتری که تور برگزار می کنند، انجام شود.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: بنابراین برنامه ریزی های لازم برای آگاهی بخشی به مردم به مدیریت دستگاه های اجرایی متولی باز می گردد تا این روند باعث آگاهی بخشی گروه های سنی مختلف جامعه شود.

طبیعت گردی امری خودخواسته است

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برای جلوگیری و کاهش اثرات منفی در محیط زیست چه آموزش ها و اقداماتی باید برای گردشگران انجام شود، تصریح کرد: با توجه به اینکه طبیعت گردی امری خودخواسته است و مردم حاضر نیستند برای سفر به مشهد از خدمات تورها و دفاتر خدمات مسافرتی استفاده کنند، نمیتوان از این روش برای آموزش استفاده کرد اما اگر مسافران و گردشگران با تورهای گردشگری به مشهد سفر کنند، راهنمایان گردشگری می توانند با ارائه برخی آموزش ها در مسیر رسیدن به مقصد بسیار موثر عمل کنند.

ثابت تیموری مطرح کرد: معمولا مردم تنها طبیعت گرد هستند. متاسفانه یکی از آسیب های پرتعداد این طبیعت گردی ها پسماند غیر قابل بازیافت است. این پسماند شامل انواع پلاستیک و ضایعات مواد خوراکی که نازیبایی بصری برای طبیعت بوجود می آورد و در پی آن مشکلاتی را هم برای گیاهان و حیوانات ایجاد می کند، است. بنابراین موثرترین راهکار برای آموزش صحیح طبیعت گردی و حفاظت از آن زمان برگزاری تورهای گردشگری است.

وی اضافه کرد: بهترین روش نیز این است که آموزش ها به صورت حضوری و فیزیکی ارائه شود.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی اظهار کرد: نکته قابل توجه دیگر در طبیعت گردی این است که افراد در مصرف آب دقت لازم را داشته باشند. افراد برای تفریح و طبیعت گردی خود بیشتر تمایل دارند که در کنار رودخانه باشند و این موضوع موجب می شود که به خود اجازه دهند آب آن منطقه را آلوده کنند و با رفت و آمد در آب و کثیف کردن آن حق استفاده را از دیگران می گیرند. چنین رفتاری می تواند باعث شیوع انواع بیماری ها شده و برای افراد دیگر و حتی حیوانات مشکل بوجود آورد.

شهرداری مشهد فضاهای آلوده را به تفرجگاه های طبیعی تبدیل کرده است

وی در پاسخ به این سوال که امکانات و زیرساخت های لازم در شهرهای گردشگرپذیر برای حفظ محیط زیست چقدر است، گفت: مشهد از شهرهایی است که در زمینه زیرساخت های تفرجگاه هایی مانند پارک های طبیعی در سطح شهر به خوبی عمل کرده است. با توجه به اینکه مشهد در منطقه ای خشک واقع شده است، عملا نباید چنین وسعت فضای سبزی داشته باشد اما شهرداری مشهد در این زمینه ورود پیدا کرده و فضاهایی که عمدتا آلوده و مشکل ساز بوده را به تفرجگاه های طبیعی تبدیل کرده است.

ثابت تیموری یادآور شد: لازم است در این پارک های شهری و فضاهای تفریحی آگاهی و اطلاع رسانی به خوبی صورت گیرد. برای این منظور میتوان با قرار دادن سطل های زباله به تفکیک زباله ها نیز پرداخت که این اقدام می تواند نوعی آگاهی رسانی و آموزش به شهروندان باشد. در این خصوص میتوان از سایر روش های تشویقی نیز بهره برد.

وی اضافه کرد: توجه به اینکه راهنمایان گردشگری باید حافظ محیط طبیعی نیز باشند، بسیار مهم است. در واقع اینطور نیست که راهنمایان گردشگری موضوع حفاظت را رعایت نکنند اما انتظار داشته باشند دیگران از محیط طبیعی حفاظت کنند. بنابراین توصیه می شود راهنمایان گردشگری برای دیگر گردشگران الگو باشند تا آنها نتوانند نسبت به محیط طبیعی بی تفاوت باشند.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: در نهایت اگر قرار باشد افراد از طبیعت بهره برداری کنند، باید بدانند که در فصلهای خاص همچون رویش گیاهان و... از سفر پرهیز کنند یا آگاهی کاملی از منطقه ای که قصد سفر به آن را دارند، داشته باشند.