ایران در پنجاه و نهمین دوسالانه هنر ونیز و بیست و سومین سه سالانه هنری میلان غایب است

ایسنا/ براساس اخبار واصله، ایران در پنجاه و نهمین دوسالانه هنر ونیز و بیست و سومین سه سالانه هنری میلان غایب است.

حضور در رویدادهای فرهنگی هنری بین المللی نسبت به گذشته که دشواری هایی داشت، مخصوصا برای حضورهای شخصی و غیردولتی دشوارتر هم شده است. تبعات دوران همه گیری ویروس کرونای جدید بر وجوه محتلف سفر مثلا دریافت ویزای کشورها ازجمله حوزه شنگن تاثیر گذاشته است. همچنین گرانی اقامتگاه ها در دیگر کشورها در نتیجه ی از سر گذراندن دو سال رکود دوران کرونا و نیز گرانی های ناشی از جنگ روسیه با اوکراین، به انضمام گرانی بلیت پروازهای خارجی که علاوه بر همان علت جبران رکود دوران کرونا و نیز بحران اقتصادی در غرب از تعطیلی پروازهای ایرلاین های به نسبت ارزان تر روس و اوکراینی هم نشات گرفته، بر سختی های این ماجرا افزوده است.

ازسوی دیگر، کاهش ارزش ریال در برابر دلار نیز باعث شده است، سفری که همین دو سه سال پیش با هزینه ای حدود 10 میلیون تومان و کمتر هم می توانست انجام شود، اکنون به رقم کف قیمتی 35 تا 40 میلیون تومان رسیده است.

همه اینها یعنی هزینه حضور در رویدادهای بین المللی افزایش یافته اما مساله این است که آیا غیبت های بخش دولتی ما - متولی حضور در رویدادهای رسمی همچون موردهای یاد شده (بیناله ونیز و تریناله میلان) تنها به این مؤلفه ها وابسته است؟

ایران در بینال هنر ونیز کشور کم شناخته شده ای نیست. ما تا کنون هشت دوره در این رویداد جهانی موثر در حوزه هنرهای تجسمی حضور داشته ایم که 6 دوره آن به بعد از پیروزی انقلاب و دو دوره هم به قبل از انقلاب و اتفاقا در سالهای دور بر میگردد. جمهوری اسلامی ایران در پنجاه و هشتمین دوره این دوسالانه که قبل از همه گیری ویروس کرونا جدید در سال 2019 برگزار شد، در میان 90 پاویون کشورهای مختلف حضور به نسبت موفقی داشت. دو دوره قبل از آن نیز با عاملیت یکی از ایرانیان مقیم ایتالیا، حضور پرشماری را تجربه کردیم.

اما امسال و در میان 80 پاویون ترتیب یافته از هنر هنرمندان کشورهای مختلف از هنر هنرمندان ایرانی خبری نیست. علت این غیبت را در تغییر دو دولت پیشین و فعلی میتوان دانست که متاسفانه تاثیر منفی خود را بر مبنای نوعی کم انگیزگی یا کم دقتی مدیران گذاشت.

از سوی دیگر، بیست و سومین نمایشگاه بین المللی موسوم به Triennale Milano نیز از چند هفته پیش آغاز شده که باز در میان آثار هنرمندان حدود 20 کشور حاضر در این سه سالانه نامی از ایران دیده نمی شود. البته ایران در سابقه این رویداد هنری معتبر که از سال 1923 آغاز شده، کلا حضور کمرنگی داشته است. درواقع کل حضور ایران در این سه سالانه، یک دوره بوده که آن هم به سال 2016 (1395) بر میگردد. در آن دوره نیز که این نمایشگاه پس از وقفه ای 20ساله از سر گرفته میشد، با همکاری یک معمار ایرانی مقیم ایتالیا، پاویون ایران در این سه سالانه برپا شده بود؛ تریناله ای با شعار «قرن بیست و یکم؛ دیزاین پس از دیزاین»

ما در سه سالانه سال 2019 که پیش از همه گیری بیماری کووید19 برپا شده بود، غیبت داشتیم و در این دوره نیز که با فروکش کردن بیماری و باز شدن مرزهای بین المللی، از چند هفته پیش ترتیب یافته و تا چند ماه دیگر برقرار است، غیبت داریم. در این دوره از تریناله علاوه بر ایتالیای میزبان، کشورهایی چون اتریش، بورکینافاسو، جمهوری خلق چین، کرواسی، جمهوری دموکراتیک کنگو، فرانسه، آلمان، غنا، کنیا، لسوتو، قبرس، جمهوری چک، مکزیک، هلند، لهستان، روآندا، صربستان و رم (واتیکان) با برپایی پاویون هایی از آثار منتخب هنرمندان مدرن هنرهای تجسمی حضور دارند.

تریناله میلان نیز همانند بیناله ونیز به هنرهای تجسمی مدرن و پیش رو ازجمله هنر مفهومی، چیدمان، ویدیو آرت و... توجه دارد؛ منتهی در اینجا تمرکز مشخصا بر معماری، دیزاین و طرح های مربوط به این مقوله ها، با محوریت جهان آینده است.

به همین دلیل در شورای علمی تریناله معمولا علاوه بر نخبگان معماری، چهره ها و شخصیت هایی از حوزه هایی چون فلسفه، نظریه پردازی و دیگر شاخه های فرهنگی و هنری نیز حضور دارند.

همانطور که اشاره شد، پیشینه سه سالانه میلان یا تریناله میلانو به سال 1923 میلادی بر میگردد. در آن زمان، این گردهمایی زیر عنوان «نمایشگاه بین المللی هنرهای تزئینی» هر دو سال یکبار در پارک ویلا رئال مونزا برگزار میشد. سپس از سال 1933 محل برپایی این نمایشگاه به مرکز میلان، در جوار قلعه تاریخی شهر منتقل و ترتیب برگزاری آن نیز هر سه سال یکبار می شود.

با این حال، ترتیب برگزاری سه سالانه، در مقاطعی به دلایل مختلف از جمله جنگ جهانی و غیر از آن دستخوش بی نظمی هایی شده است؛ در نتیجه تاکنون در سالهای 1933، 36، 40، 47، 51، 54، 57، 60، 64، 68، 88، 92، 96، 2016، 19 و 22 برپا شده است.

جالب است بدانید که نمایشگاه سه سالانه میلان زیر نظر دفتر بین المللی نمایشگاه ها (BIE) که متولی برگزاری اکسپوهاست، برگزار می شود. درواقع این نمایشگاه یکی از اکسپوهای چهارگانه ی رسمی است که در جهان برگزار می شود. اکسپو جامع جهانی (با حضور بیش از 200 کشور در مدت زمان 6 ماه)، اکسپو تخصصی بین المللی (با حضور بیش از 100 کشور در مدت زمان 3 ماه) و اکسپو باغبانی (با حضور حدود 20 کشور و نهادهای مختلف کشور میزبان در مدت زمان 6 ماه) سه مدل اکسپوی شناخته شده هستند. یک نمونه از اکسپو جامع جهانی همانی بود که سال گذشته در دبی برگزار شد و یک اکسپو باغبانی نیز هم اکنون در شهر آلمیره در نزدیکی آمستردام هلند در حال برگزاری است.

در کنار این اکسپوها نمایشگاه سه سالانه میلان تنها مدل نمایشگاهی دیگری است که زیر نظر دفتر بین المللی نمایشگاه ها برگزار می شود؛ با این تفاوت که آن سه مدل اکسپو در هر دوره در یکی از کشورهای نقاط مختلف جهان برپا می شوند اما سه سالانه میلان در مکان نمایشگاهی ثابتی، در پارک بزرگ قلعه تاریخی مرکز میلان تعبیه شده است.

این نمایشگاه بین المللی به عنوان فضایی برای بحث و مقایسه آزاد و تکثرگرا در نظر گرفته شده که در آن، تجربه ها، فرهنگ ها و دیدگاه های مختلف می توانند همگرا شوند.

موضوع نمایشگاه امسال، «ناشناس ناشناخته ها» در نظر گرفته شده است؛ مقدمه با تکمله هایی بر اسرار که سعی می کند به مجموعه ای از سؤالات درباره آنچه ما هنوز «نمی دانیم» در زمینه های مختلف پاسخ دهد: از تکامل شهرها تا اقیانوس ها، از ژنتیک تا اخترفیزیک. تجربه ای عمیق که شامل طراحان، معماران، هنرمندان، نمایشنامه نویسان و نوازندگان می شود و این فرصت را می دهد تا نگاهمان را به جهان دگرگون کنیم.

در واقع سه سالانه میلان در فضایی وسیع و چند طبقه، مجموعه ای از نمایشگاه ها را در بر میگیرد که طیف گسترده ای از دیدگاه ها را ارائه می کند و رو به دریچه های مختلف باز می شود.

دیدگاه های میان رشته ای در این مجموعه نمایشگاه، مجموعه ای از مشارکت های بین المللی است به دعوت هیاتی متشکل از یک اخترفیزیکدان و یک معمار برنده بزرگترین جایزه های معماری به همراه یک هیئت مشورتی، متشکل از فیلسوف، استاد دانشکده علوم اجتماعی، معمار، نویسنده، برنامه ریز شهری، طراح، محقق، مورخ هنر، نوازنده، مدرس دانشگاه پلی تکنیک و تهیه کننده هنری که علاوه بر ارائه آثار نمایشگاهی، رویدادهای نمایشی و پرفورمنس و نیز موسیقایی را هم به شکل موردی و در قامت یک تئاتر یا کنسرت عرضه می کنند. البته که همه این رویدادها حول موضوع نمایشگاه طراحی شده و پیشنهادهایی برای جهان آینده را در بردارند.

با این یادآوری که Triennale Milano یکی از مؤسسات فرهنگی پیشرو در جهان بوده که پیچیدگی های جهان معاصر را در قالب های مختلفی از جمله طراحی، معماری و هنرهای بصری، منظره و نمایشی منتقل می کند و هدف آن یافتن روش های گسترده تر و خلاقانه تر برای تفکر، گردآوری تجربیات فرهنگ ها و زبان های مختلف در یک مکان و زمان واحد است.