آثار باستانی شناسنامه هر ایرانی است

ایسنا/ براساس سخنان کارشناس اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی و اخبار بدست رسیده، آثار باستانی شناسنامه هر ایرانی است.

مرجان اکبری در خصوص تعریف آثار باستانی براساس ماده یک اساسنامه سازمان میراث فرهنگی اظهار کرد: براساس این ماده سازمان میراث فرهنگی آثار باقیمانده از گذشتگان که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ است و با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط فرهنگی آن جامعه میسر می شود را آثار باستانی می نامد که از این طریق زمینه های عبرت برای انسان فراهم می شود.

وی پیرامون اینکه آثار باستانی شناسنامه هر ایرانی است، ادامه داد: هدف از تشکیل این سازمان عبرت از حرکت فرهنگی انسان و بقای هویت و شخصیت فرهنگی جامعه است. سازمان میراث فرهنگی دارای چهار زمینه کاری است که مواردی از جمله پژوهش، نظارت، حفظ و احیا و معرفی را در بر میگیرد.

این کارشناس حوزه میراث فرهنگی در خصوص مطرح شدن طرح هایی چون «طرح بهینه آثار باستانی و گنج ها» در مجلس گفت: برخی طرح های مطرح شده در مجلس گاها به دلیل پاسخگویی سریع به مشکلات بیان می شود اما نکته قابل توجه این است که این روش پاسخگویی در حوزه میراث فرهنگی قابل تایید و کارساز نیست و به دلیل خاص بودن شرایط چنین راه حلی کارآمد نخواهد بود.

اکبری پیرامون اینکه آثار باستانی شناسنامه هر ایرانی است، ادامه داد: این آثار از گذشتگان این مرز و بوم بوده و نسل حاضر با بهره برداری صحیح از آنها می تواند این ثروت ملی را برای نسل آینده حفظ کند؛ در نتیجه طرح هایی مانند طرح استفاده بهینه از آثار تاریخی یک بن بست است و توجیهی ندارد.

ایران بهشت باستان شناسان بوده است

این کارشناس میراث فرهنگی در مورد تاریخچه آثار و اشیای منقول در ایران گفت: اولین زمانی که در ایران فعالیت جدی در خصوص خرید و فروش آثار تاریخی انجام شد، به 150 سال پیش در دوره ناصری باز می گردد. با توجه به اطلاعاتی که در حوزه باستان شناسی در کشورهای غربی مطرح شده، ایران بهشت باستان شناس ها بوده و دولت های غربی مانند فرانسه، آمریکا، انگلیس و حتی ایتالیا با توافقات انجام شده که هیچ کدامشان به نفع این مرز و بوم نبود، باعث خرید و فروش آثار تاریخی و به نمایش گذاشته شدن میراث فرهنگی کشور در موزه های کشورهای نام برده میشده اند. این موضوع بیانگر این است که ما در مدیریت داشته هایمان عملکرد ضعیفی داشته ایم اما پس از دوره ناصری و مظفرالدین شاه، در زمان احمد شاه محدودیت هایی در خصوص گمرگ بوجود آمد و در حوزه اجرایی برخوردهای جدی با این موضوع میشد.

اکبری با تاکید بر اینکه آثار باستانی شناسنامه هر ایرانی تلقی می شود، گفت: مالک آثار باستانی تمام مردم ایران هستند و این آثار به نوعی شناسنامه ما تلقی می شوند. مطرح شدن طرح هایی مشابه با طرح استفاده بهینه از آثار باستانی همانند این است که بگویند هر ایرانی می تواند شناسنامه خود را به فروش بگذارد و در صورت خروج از مملکت نیز شناسنامه اش از اعتبار ساقط نخواهد شد؛ پس باید گفت که نمیتوان شناسنامه را به فروش گذاشت.

این کارشناس میراث فرهنگی پیرامون اینکه آثار باستانی شناسنامه هر ایرانی است، ادامه داد: اگر طرح استفاده بهینه از آثار باستانی در مجلس به تصویب می رسید، قطعا قوانین دیگر در این حوزه نقض میشد و در ادامه تصویب طرح با بالا رفتن حفاری های غیرمجاز روبرو میشدیم و در نهایت نیز کنترل و مدیریت این مساله از دستمان خارج می شد.

وی پیرامون اینکه آثار باستانی شناسنامه هر ایرانی است، اضافه کرد: با اینکه در حال حاضر قوانین سختگیرانه ای وجود دارد اما با این حال اقدام به فروش آثار باستانی کشور ایران از سوی افرادی که تخصصی نداشته، علاقه ای به این حوزه ندارند و صرفا دنبال سلاح گنج یابی هستند، بارها اتفاق می افتد.

اکبری در خصوص تاثیر شرایط محیطی بر قاچاق اشیای تاریخی اظهار کرد: در سال 99 که موضوع کرونا مطرح شد، به دلیل شرایط محیطی آمار قاچاق آثار تاریخی افت داشت که همین موضوع باعث خوشحالی و دلگرمی افراد متخصص این حوزه شد.

حفاظت از میراث فرهنگی و آثار تاریخی فعالیتی فرهنگی است

وی در مورد هزینه های حفظ و نگهداری آثار تاریخی بیان کرد: یکی از مسائلی که در بستر فعلی حوزه میراث فرهنگی مطرح است، موضوع پرهزینه بودن حفاظت و نگهداری از آثار منقول تاریخی بوده که در این حوزه ما موزه های بسیاری در سطح کشور داریم. برای مثال خراسان رضوی خود میزبان 90 موزه است که درآمد آنها هزینه کرد محسوب می شود و بودجه بالایی برای حفظ و نگهداری آثار به آنها تعلق میگیرد که همین موضوع ممکن است عده ای را به تاسیس موزه راغب کند.

این کارشناس حوزه میراث فرهنگی ادامه داد: این در صورتی است که مساله حفاظت از میراث فرهنگی و آثار تاریخی فعالیتی فرهنگی است و باید پذیرفت که این کار به تنهایی درآمدزایی ندارد و کاملا به موضوع شناسنامه ای بودن آثار باستانی برای ایرانیان مربوط می شود.

اکبری اضافه کرد: بطور مثال داشتن شناسنامه به تنهایی نمی تواند برای ما درآمد ایجاد کند اما وجودش از ضروریات است و در صورت بودن شناسنامه میتوان بسیاری از کارها از جمله تحصیلات را به انجام رساند یا مشغول بکار شد تا با استفاده از سیاست هایی عملکردی در جهت رونق اقتصادی اقدام کرد.

وی عنوان کرد: به نظر می رسد حلقه مفقوده این آثار نیست بلکه بهره برداری صحیح از این آثار است که باعث درآمدزایی و در نهایت رونق اقتصادی می شود. معرفی این آثار باید جهت دارتر باشد، چرا که نمایشگاه هایی که در خارج از کشور برگزار می شود، خیلی مورد استقبال قرار میگیرد. در نتیجه باید دانش اقتصاد فرهنگی را در کشور براساس پایه غنی که در حوزه میراث فرهنگی داریم، توسعه دهیم و از متخصصان این دانش بهره گیریم.

دولت توان حفاظت و نگهداری از آثار باستانی را ندارد

این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به هزینه های سنگین حفظ و نگهداری آثار باستانی و بودجه کمی که در اختیار این حوزه قرار دارد، عنوان کرد: همانطور که گفته شد نگهداری و نظارت از آثار تاریخی و میراث فرهنگی هزینه بر است و دولت بودجه و توان کافی ندارد تا در اختیار کارشناسان این حوزه قرار دهد.

اکبری ادامه داد: در همین راستا عزت الله ضرغامی نیز در ابتدای فعالیت خود در این وزارتخانه پس از بررسی های اولیه این موضوع را اعلام و منعکس کرد. پس میتوان گفت که به این موضوع توجه شده و متولیان برای حل این معضلات به دنبال راهکارهایی هستند. در نتیجه معتقدم که باید خردمندانه تر از آثار باستانی و میراث فرهنگی خود که مانند شناسنامه ماست، استفاده کنیم.