ارائه توضیحاتی درباره بودجه نمایشگاه کتاب تهران و خرید کتاب از ناشران

ایسنا/ براساس اخبار بدست آمده، ارائه توضیحاتی درباره بودجه نمایشگاه کتاب تهران و خرید کتاب از ناشران صورت پذیرفت.

یاسر احمدوند، رئیس سی و سومین نمایشگاه کتاب تهران و معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست خبری سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که در خانه کتاب برگزار شد، با اشاره به حادثه ریزش ساختمان متروپل در آبادان گفت: با مردم شریف خوزستان و شهر آبادان برای این حادثه تاسف بار و حزن انگیز همدردی میکنم و امیدواریم شاهد تکرار چنین حوادث ناگواری در کشورمان نباشیم.

او سپس پیرامون ارائه توضیحاتی درباره بودجه نمایشگاه کتاب تهران و خرید کتاب از ناشران گفت: مردم فرهنگ دوست نیز با حضور ارزشمند و معنادار خود در مصلای تهران و مراجعه پرتکرار به درگاه فروش نمایشگاه جلوه ای از نشاط و پویایی فرهنگی و عمیق تمدن و دانش دوستی را به نمایش گذاشتند. وقفه دوساله در برگزاری نمایشگاه بدلیل شیوع کرونا، تغییر دولت و تغییر بسیاری از مدیران سازمان های مرتبط وزارت ارشاد و سازمان های همکار نمایشگاه، برگزاری موفق نمایشگاه را دچار ابهام کرده بود که در نهایت با عنایت حضرت حق و تلاش شبانه روزی و صبورانه همکارانم برپایی نمایشگاه محقق شد.

او افزود: ویژگی ممتاز این دوره برگزاری همزمان نمایشگاه در فضای مجازی و حضوری بود؛ هنوز کشور بطور کامل از آسیب ناشی از کرونا رهایی پیدا نکرده است و برگزاری مجازی نمایشگاه تمهیدی بود تا مردم از سراسر کشور به نمایشگاه دسترسی داشته باشند و استقبال و پراکندگی مراجعه کنندگان نشان میداد که این تدبیر موثر واقع شد و بسیاری که امکان سفر به تهران را نداشتند توانستند از طریق صفحه فروش نمایشگاه کتابهای خود را تهیه کنند و در جریان تولیدات ناشران قرار بگیرند.

احمدوند سپس با ارائه آماری از میزان فروش کتاب در نمایشگاه کتاب گفت: این دوره از نمایشگاه مجموعا در دو بخش مجازی و حضوری 211 میلیارد و 350 میلیون تومان فروش داشت که طبعا همه فروش هم از طریق تراکنش ها نبود، بخشی به صورت نقدی و کارت به کارت بود. بنابراین شاید باید 15 تا 30 درصد به این عدد اضافه کرد. اما بصورت یقینی نمی توانیم میزان عدد دقیقی را اعلام کنیم. بیش از یک میلیون و 200 هزار نسخه در نمایشگاه مجازی فروش رفته و همین عدد را مبنایی قرار می دهیم. در بخش حضوری هم همین تعداد کتاب فروش رفته است. میزان فروش در بخش حضوری نمایشگاه بیش از 107 میلیارد تومان و میزان فروش در فضای مجازی 103 میلیارد تومان بوده است. بصورت میانگین سه میلیون نسخه کتاب در نمایشگاه امسال فروش رفته که عدد قابل اعتنایی است و شاخص خوبی برای توجه مردم به حوزه فرهنگ تلقی شود.

او خاطرنشان کرد: فضای مجازی این امکان را به ما می دهد که تحلیل های دقیق تری از میزان مصرف فرهنگی در زمینه کتاب داشته باشیم. تجربه خود استفاده از مجازی در حوزه کتاب ما را به این سمت پیش میبرد از این ظرفیت بیشتر استفاده کنیم و امکان فروش را بیشتر در فضای مجازی مهیا کنیم و از این فضا برای برنامه های فرهنگی، نشست ها، گفت وگوها و مرادوات و تعاملات و آشنایی های فرهنگی استفاده کنیم.

او در ادامه درباره برنامه های فرهنگی و نشست های برگزار شده در نمایشگاه کتاب توضیحاتی ارائه داد.

معاون فرهنگی ارشاد با بیان اینکه فضای نمایشگاه سالم، بانشاط و امن بود، گفت: مخاطبان با سلیقه های مختلف و اقشار مختلف در نمایشگاه حضور داشتند و با امنیت و آرامش خاطر در کنار یکدیگر به تهیه کتاب پرداختند. برای حفظ سلامت اخلاقی در نمایشگاه تدابیر مختلفی اتخاذ که خیلی هایش عیان و در چشم نبود. در فضای امن اخلاقی کار فرهنگی صورت گرفت. نمایشگاه بدون حاشیه و تنشی برگزار شد اگرچه برخی بددلان کوته فکر با مستمسک قرار دادن تصاویر ساختگی سعی در مخدوش کردن چهره نمایشگاه داشتند اما کسانی که دست اندرکار بودند و نمایشگاه را دیدند، می دانند چه فضایی بود و فضایی که ترسیم شد نبود. فضای امن و آرام و فرهنگی بود. امیدوارم کسانی که دلشان برای فرهنگ مملکت می سوزد همدلی و همکاری کنند و دست از بهانه جویی و کینه توزی بردارند.

به گفته احمدوند 60 میهمان از کشورهای مختلف در نمایشگاه حاضر بودند و در حوزه فرهنگی به مراودات فرهنگی پرداختند که مهمان ها موثران حوزه کتاب در کشور خودشان بودند. قطر نیز حضور خوبی در نمایشگاه داشت و گفت وگوهای فرهنگی صورت گرفته و امیدواریم از تجربه برگزاری نمایشگاه برای توسعه فرهنگی کشورشان استفاده کنند.

او گفت: ما به نواقص کار خودمان در برگزاری نمایشگاه واقف هستیم. جلسات آسیب شناسی برگزار خواهیم کرد و به بررسی آنچه در دوره حاضر انجام شده می پردازیم تا خطاهای برگزاری در دوره های بعد به حداقل برسد. از نقد کارشناسان و ناشران استفاده خواهیم کرد.

علی رمضانی، قائم مقام نمایشگاه کتاب و مدیر خانه کتاب و ادبیات نیز در این نشست درباره حضور مهمان ویژه و انتخاب آن توضیح داد و گفت: با انتخاب قطر در واقع خواستیم بسترسازی انتقال ظرفیت های فرهنگی ایرانی را در حاشیه برگزاری جام جهانی هم تمهید کنیم.

او با بیان اینکه هنوز فرآیند نمایشگاه تمام نشده به بسته هایی اشاره کرد که هنوز هم در نمایشگاه مجازی کتاب به دست مخاطبان نرسیده اند.

قائم مقام نمایشگاه کتاب تاکید کرد: موضوع دیگری در نمایشگاه پیگیری کردیم این بود که مسئله کتاب بر سایر مسائل در نمایشگاه کتاب تقدم داشته باشد و همه چیز رنگ کتاب را بگیرد. به همین خاطر در حوزه تبلیغات بسیار مراقب بودیم که نمایشگاه پوشانده نشود از تبلیغات حتی حوزه کتاب و پیراستگی را در حوزه تبلیغات در نمایشگاه مشاهده می کردیم و سالن ها و غرفه ها را فقط به ناشران اختصاص داده بودیم و دیگر شاهد حضور خیریه ها در شبستان نبودیم.

در ادامه یاسر احمدوند درباره امکان انتقال نمایشگاه از مصلی به شهر آفتاب گفت: نمایشگاه کتاب نه برای وزارت ارشاد است و نه برای شهرداری تهران، بلکه برای مردم است. در این نمایشگاه می خواهیم خدمات فرهنگی به مردم ارائه کنیم. ناشران عرضه کننده کالای فرهنگی و مردم خریداران هستند. اگر خریدار و فروشنده تصمیم بگیرند در هر نقطه ای برگزار شود، نمایشگاه را در آنجا برگزار خواهیم کرد.

او سپس در پاسخ به سوال درباره مسئله خرید کتاب در نمایشگاه از ناشران کوچک گفت: خرید کتاب را کار تخصصی می دانم که نمی شود در نمایشگاه کتاب با سرعت به انجام رساند. قبلا در وزارت ارشاد چهار گروه برای خرید وجود داشتند که به 10 گروه تبدیل شدند. افراد تعیین شدند و گروه شکل گرفته و کار بررسی کتاب و خرید کتاب با آرامش و خواندن کتاب باید اتفاق بیفتد. مطلوب نمی دانم که برای حمایت از ناشران کتاب بخریم، خرید کتاب در ارشاد حمایت از تولید و محصول خوب است، ناشری در نمایشگاه زیان دیده و سود کمی داشته، برویم کتاب بخریم که سودش جبران شود؟ باید این کتاب به کتابخانه برود، آنجا را چگونه جواب بدهیم؟ کتاب خوب باید برای مصرف مردم خریده شود. جایش در شورای خرید است فارغ از گردش اقتصادی ناشر و سود و زیان ناشر. حمایت از مخاطب است که مورد توجه قرار بگیرد.

او همچنین در پاسخ به سوال دیگر درباره بودجه نمایشگاه گفت: چند روز دیگری زمان بدهید تا جمع بندی نهایی برای بودجه ای که هزینه شده صورت بگیرد. این بودجه ابعاد مختلفی دارد، عدد قابل توجهی یارانه اختصاص داده شده، عددی کمک هزینه پست بوده، هزینه اجرا در مصلی و نمایشگاه مجازی. چند روز دیگری زمان می برد به عدد نهایی برسیم.

یاسر احمدوند درباره واسپاری نمایشگاه کتاب به صنف نشر نیز گفت: انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی، انجمن فرهنگی ناشران آموزشی و انجمن فرهنگی ناشران کودک همراهی حداکثری را با ما داشتند اما نمیتوان نمایشگاه کتاب را به صورت کامل به صنف واگذار کرد. نه از نظر اقتصادی و نه از نظر اجرایی این امکان وجود ندارد اما ما از حداکثر ظرفیت صنف برای نمایشگاه استفاده کردیم.

او با اشاره به تعطیلی یک روزه نمایشگاه حضوری کتاب به دلیل آلودگی هوا گفت: هزینه اجاره آن یک روز از نمایشگاه به ناشران برگردانده می شود.

معاون فرهنگی ارشاد همچنین درباره عرضه کتاب های کپی در نمایشگاه کتاب نیز توضیح داد: کتاب های کپی قصه پرغصه ای در نشر است که قابل کتمان نیست. افرادی به صورت مشهود و با استفاده از خلاهای قانونی زحمات ناشران را به یغما می برند. هیات نظارت بر ضوابط نشر شکل گرفته و این مسئله به تصویب رسیده است. جلسات هیات نظارت برگزار خواهد شد که از اولویت برنامه هایشان تدوین قواعدی برای جلوگیری از آماده خوری عده ای و شکل گیری تدابیری است تا با استفاده از متن و اسم جعلی مجوز نگیرند. ما نرم افزار شباهت یاب متن نداریم که میزان شباهت را بسنجد اما می توانیم امکانی را برای ناشری که برای اولین بار کتاب را منتشر کرده در نظر بگیریم.

او درباره تخفیف های کتاب در فضای مجازی نیز گفت: ما تذکر جدی به کسانی که در فضای مجازی و یا پلتفرم ها تخفیف می دهند داده ایم که اگر توجه صورت نگیرد با ممنوعیت فروش کتاب مواجه خواهند شد.

رئیس نمایشگاه کتاب در ادامه درباره انتقاد از حضور ناشران آموزشی در نمایشگاه کتاب گفت: من از حضور این ناشران در نمایشگاه دفاع می کنم و باید حضورشان ادامه داشته باشد. ممکن است در بحث فرهنگی حوزه کتاب نباشند اما به لحاظ فعالیت اقتصادی حضورشان خوب و مطلوب است.

او همچنین از برگزاری طرح های فصلی کتاب برای حمایت از کتابفروشی ها در روزهای آینده خبر داد.

او بیان اینکه نگاهشان به مسائل خیلی گل و بلبلی نیست، خاطرنشان کرد: جایی که مشکل وجود دارد می گویم و جایی که نیست طبیعتا لزومی وجود ندارد. دوست نداریم تنش ایجاد شود و فکر می کنم آرامش موجود در حوزه فرهنگی به حل مسائل کمک می کند و به اندازه کافی در مسائل سیاسی و اجتماعی تنش و حاشیه داریم و در اینجا تا جایی که می شود تنش ایجاد نکنیم مگر اضطراری در پاسخگویی باشد. می گفتند درباره برخی مسائل موضع گیری شود می گفتم نه لازم نیست و بالاخره نظرات مختلف ابراز می شود و نیازی نیست ما وارد شویم.

در بخش دیگری از نشست علی رمضانی آماری از نمایشگاه کتاب ارائه کرد و به برخی از سوالات درباره مکان نمایشگاه پاسخ داد.

در بخش پایانی نشست احمدوند درباره تخصیص کاغذ به ناشران گفت: بنابر پیگیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستور رئیس جمهور و با همکاری معاون اول ریاست جمهوری ارز مورد نیاز برای ثبت و سفارش واردات کاغذ اختصاص پیدا کرد و فرایند واردات کاغذ آغاز شده که به محض دریافت کاغذ در اختیار ناشران قرار خواهد گرفت. در یکی از پرونده هایی که در دادگستری پیگیر بودیم توانستیم بخشی از کاغذ را دریافت کنیم. کار تخصیص آن هفته آینده آغاز خواهد شد. تخصیص ها به صورت شفاف اعلام خواهد شد که به هر ناشر چه میزان تخصیص دادیم و چرا تخصیص داده شده یا اگر داده نشده دلیلش را اعلام خواهیم کرد. براساس تاریخ ثبت سفارش ناشران و کتاب هایی که برای چاپ معرفی کردند، درخواستشان بررسی شده، برخی واجد شرایط بودند و کاغذ دریافت کردند. بصورت شفاف میزان کاغذهای مصرفی اعلام خواهد شد.

او در پاسخ به سوال درباره سازوکارهای تخصیص کاغذ و جدول منتشر شده از ناشرانی که کاغذ دریافت کرده بودند، توضیح داد: اعضای کمیته تخصیص کاغذ تغییر پیدا کردند و مسئولیتش با آقای رمضانی است و با حضور مدیران معاونت فرهنگی تصمیم گیری می شود و تخصیص بر اساس تاریخ ثبت سفارش ناشران و موضوعات موکد قانون برای حمایت است. در قانون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موضوعاتی ذکر شد که وزارت ارشاد باید از آنها برای تولید آثار و کتاب ها حمایت کند، طبیعتا تخصیص کاغذ به حوزه های مورد حمایت مصرح در قانون اختصاص یافته و وظیفه ما این است به آن چیزی که قانون برای ما مکلف کرده، کاغذ بدهیم و از آنها حمایت کنیم. طبیعتا با این رویکرد کمیته تخصیص کارش را آغاز کرده و کاغذها تخصیص یافته است.

احمدوند درباره تخصیص کاغذ در دوره های قبل نیز گفت: خب جدولی که اعلام شد قطعی و نهایی نیست و رسیدن به آمار واقعی هم دچار ابهام است. مشغول بررسی ابعاد واقعه کاغذهای تخصیص داده شده و افرادی که کاغذ دریافت کردند، هستیم. بازرسی ارشاد وارد ماجرا شده است و نتیجه بررسی و پیگیری ها اعلام خواهد شد که کاغذهای به صورت قانونی تخصیص داده شده یا احیانا تخلفاتی صورت گرفته که از مجاری قانونی پیگیری می شود.

او گفت: کیفیت کتاب و ناشری که مطرح می کند و موضوع مورد توجه از جمله مواردی است که در تخصیص کاغذ توجه می شود البته همان ناشران کپی کار و کسانی که بازار را آشفته می کنند، بلدند جنجالی درست کنند که به ما کاغذ ندادند و دچار مشکلاتی هستیم و درخواست های ما را ترتیب اثر نمی دهند. این حرف ها زده می شود.

در پایان علی رمضانی درباره تخصیص کاغذ به ناشران نیز گفت: در جلسه تخصیص کاغذ موضوع و عنوان و حجم فعالیت واقعی ناشر و تیراژ اعلامی و مطابقت با بازار و شمارش کتاب ها توسط ناشران مورد توجه است. در این دوره جمله «این کاغذ حمایتی منتشر شده است» باید در شناسنامه کتاب وجود داشته باشد که یک نشانه برای مردم و رسانه است. این از مواردی بود که به شدت سختگیری شد تا ناشران این جمله را درج کنند.

او خاطرنشان کرد: عنوان، موضوع و سابقه ناشر، اینکه رفته به سمت پرفروش ها و یا تولید اولیه می کند، بررسی می شود. بالاخره در سابقه ناشران و گرفتن کاغذ و میزان پاسخگویی برای شمارش و نحوه قیمت گذاریشان مورد بررسی قرار میگیرد که این ناشر به تعدادی که کاغذ گرفته توانسته شمارش تحویل دهد یا نه؟ شاخص عددی داریم که ناشران باید بیش از 80 درصد کاغذی را که دریافت کرده اند، شمارش بدهند.