میراث طبیعی ثبت ملی می شود اما بودجه ملی ندارد

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، میراث طبیعی ثبت ملی می شود اما بودجه ملی ندارد.

دفتر مطالعات فرهنگی و آموزش مرکز پژوهش های شورای اسلامی در گزارش راهبردی بررسی وضعیت میراث طبیعی در ایران نوشته که میراث طبیعی هم مانند میراث تاریخی و فرهنگی درگیر آسیب و فرسودگی بوده و نیازمند احیا و مرمت تخصصی است.

ضعف بودجه و منابع مالی مستقل و پایدار یکی از مهمترین مسائل و مشکلات سازمان های مرتبط با میراث طبیعی است. این مسئله موجب شده در هر سه سازمان مرتبط با میراث طبیعی، میراث طبیعی عملاً اولویتی نداشته باشد. در وزارت میراث معمولاً اولویت در برنامه ریزی بودجه به میراث فرهنگی و گردشگری اختصاص دارد و میراث طبیعی در این سازمان جایگاه حاشیه ای دارد.

از طرف دیگر در سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها هم به این دلیل که حوزه تحت مدیریت و حفاظت آنها بسیار وسیع است سایت های میراث طبیعی که به نسبت در مقیاس خیلی کوچک هستند نمود چندانی ندارند. یک چشمه یا یک آبشار در اراضی چند هکتاری نمودی نمی یابد و در اولویت قرار نمی گیرند و بودجه خاصی در این سازمان ها به آنها تعلق نمی گیرد.

همچنین ردیف بودجه مستقلی برای تقویت یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لازم است تا برای حفاظت از میراث طبیعی نیز اقدامات مؤثری انجام شود. در حال حاضر با توجه به لایحه بودجه سال 1401 منابع مالی اختصاص داده شده به این یگان شرایط خوبی ندارد و نمیتوان انتظار داشت که بدون تغییر در آن، مسئولیت های بیشتری به عهده این یگان گذاشته شود. متأسفانه به دلیل بی توجهی که به حوزه میراث طبیعی صورت گرفته است و بودجه محدودی که به این یگان تخصیص داده شده است، حفاظت از این میراث خارج از دستور یگان حفاظت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار دارد.

علاوه بر آنچه گفته شد برای ارزیابی، نظارت و پایش میراث طبیعی هم باید منابع مالی مستقل در نظر گرفت. ارزیابی و پایش چه قبل از ثبت اثر و چه بعد از ثبت اثر بطور دائم لازم است و هزینه مستقلی برای آن در نظر گرفته نشده است.

به این دلیل که دستگاه ها ردیف بودجه ای برای ارزیابی و پایش سایت های میراث طبیعی ندارند این موضوع در اولویت آخر دستگاه ها قرار میگیرد. این موضوع موجب شده که علیرغم تلاش فراوان کارشناسان دستگاه ها برای ثبت آثار طبیعی در فهرست میراث طبیعی و جهانی به دلیل عدم نظارت، ارزیابی و پایش آنها در سالهای آتی، این آثار با مخاطرات زیادی مواجه شوند.

از جمله جنگل های هیرکانی و بیابان لوت که با تلاش فراوان سازمان های مرتبط در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته اند، اما امروزه بدلیل مشکلات فراوانی که در حفاظت و مدیریت آنها وجود دارد خطر حذف آنها از فهرست میراث جهانی یونسکو وجود دارد.