شرایط نامناسب مقبره حسن اوغلو

ایلنا/ براساس آخرین خبر و گزارش های منتشر شده، موضوع شرایط نامناسب مقبره حسن اوغلو مطرح شد.

اصغر طاهری صفی آبادی (مدرس دانشگاه و دکتری تاریخ) با اشاره به وضعیت آرامگاه شیخ عزالدین اسفراینی خراسانی متخلص به حسن اوغلو گفت: آرامگاه این شاعر به مرور زمان ازبین رفته و در بازدیدی که به اتفاق اعضای شورای شهرستان اسفراین از این مقبره داشتیم، بر آن شدیم تا درصدد احیای آن برآییم.

او پیرامون شرایط نامناسب مقبره حسن اوغلو ادامه داد: در این راستا گروهی از میراث دوستان و NGO های میراث فرهنگی با نامه نگاری با اداره میراث فرهنگی منطقه درخواست ارائه مجوز برای احداث سنگ قبری درخور این شاعر را ارائه دادند که این سنگ قبر با کمک مردم منطقه احداث شود.

صفی آبادی یادآور شد: شیخ عزالدین اسفراینی خراسانی متخلص به حسن اوغلو در تذکره های قدیمی و نیز تاریخ ادبیات آذربایجان از موقعیتی استثنایی برخوردار است. او به عنوان پیشگام و یکی از مهمترین شعرایی است که به زبان ترکی آذربایجانی سروده هایی دارد، پذیرفته شد. حسن اوغلو اسفراینی متولد شهر اسفراین درخراسان در اواخر قرن 12 میلادی بود و از ترکان خراسان است. این صوفی حروفی که شرح حال او در تذکره الشعرای دولتشاه سمرقندی آمده، به سال 1260 میلادی فوت نمود. حسن اوغلو در عالم طریقت مرید شیخ جمال الدین ذاکر بود. این خود نشان می دهد که محتملا او در سالهای پایانی قرن 12 میلادی بدنیا آمده است.

او با تاکید بر آنکه تاریخ ترکی ادبی در خراسان، ایران، آذربایجان و ترکیه همه با اشعار شعرای ترک خراسان شروع می شود، گفت: اولین شعرای ترکی گوی در آذربایجان حسن اوغلو و در آنادولو (ترکیه) خواجه دخانی هر دو از ترک های خراسان هستند. موقعیت این دو در ادبیات ترکی بسان موقعیت حنظله بادغیسی و ابوشکور بلخی.... نخستین شاعران فارسی سرا (از افغانستان امروزی) است. وی در اشعار ترکی خویش مخلص حسن اوغلو و در اشعار فارسی پور حسن را بکار برده است. اشعار حسن اوغلو در خاورمیانه حتی شمال آفریقا بسیار رایج بود. غزل او در مدت کمی در بین ترکان آذربایجان٫ آناتولی و مصر محبوبیت یافت و شعرایی مانند سیف سرایی شاعر قپچاقی دربار دولت ترکی مملوک مصر در قرن 14 میلادی و احمد داعی در قرن 15 میلادی در آناتولی برآن نظیره نوشته اند.

این تاریخدان ادامه داد: حسن اوغلو دارای دیوان شعری به زبانهای ترکی و فارسی بود که متاسفانه به روزگار ما نرسید و امروزه از سروده های وی تنها سه غزل ترکی و یک شعر فارسی در دست است. از آنجا که زبان شعری وی روان با صلابت و متکامل است گمان نمی رود که این سروده ها نخستین نمونه و تجربه های شعری در زبان ترکی باشند. با اینهمه به سبب آنکه فعلا آثار قدیمی تری به زبان ادبی ترکی آذربایجانی در دست نیست. سروده های حسن اوغلو به عنوان نخستین نمونه های زبان ادبی و نظم ترکی آذربایجانی و خود وی نیز به عنوان نخستین شاعری که به زبان ملی ترکی آذربایجانی شعر سروده است، پذیرفته می شود.

صفی آبادی در ادامه به نخستین غزل شناخته شده به زبان ترکی آذربایجانی، یادگار حسن اوغلو اشاره کرد و گفت: من اؤلسم سن بت شونگول، صوراحی ائیلمه قولقول/ نه قولقول، قولقولی باده، نه باده، باده یی احمر/ باشیمدان گئتمه دی هرگیز سنین له ایچدیگیم باده/ نه باده، باده یی مستی، نه مستی، مستی یی ساغر

او پیشنهاد داد: بسیار بجا خواهد بود که هنرمندان و خادمین فرهنگی و ادبی بویژه ترک های خراسان و آذربایجان حتی دولتین ایران و آذربایجان برای گرامیداشت حسن اوغلو و یادبود خدمت وی به زبان، ادبیات و فرهنگ ترکی، آذربایجان و ایران، همه ساله مراسم یادبودی برگزار یا حتی مجتمع انجمنی در شهر اسفراین بنام وی تاسیس نمایند. برپا ساختن تندیس وی در اسفراین یا حتی تخصیص روزی به نام وی جهت روز ملی شعر ترکی نیز می تواند اندیشیده شود.