مشهد نیازمند برآوردی دقیق از جمعیت گردشگران است

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، مشهد نیازمند برآوردی دقیق از جمعیت گردشگران است.

حامد بخشی، عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی در سومین نشست زیارت نوروزی که در پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی برگزار شد، اظهار کرد: در گردشگری مفهومی تحت عنوان آمارهای واقعی یا جمعیت واقعی در برابر جمعیت رسمی وجود دارد. آمار واقعی جمعیتی از منطقه یا شهر است که برخلاف آمارهای رسمی در سرشماری رسمی محاسبه نشده و به عنوان جمعیت غیررسمی نامیده می شود؛ مانند کسانی که به هر دلیلی وارد یک شهر می شوند. جمعیت واقعی یک شهر افراد مصرف کننده هستند و لازم است برای آنها ارزاق تهیه شود یا اسکان داده شوند.

وی پیرامون اینکه مشهد نیازمند برآوردی دقیق از جمعیت گردشگران است، ادامه داد: بر این اساس شهر علاوه بر جمعیت رسمی جمعیت غیررسمی نیز دارد که این جمعیت شامل گردشگران، افراد بی خانمان، کارگران فصلی که در فصل خاصی حضور دارند و سپس به محل زندگی خود بازمی گردند، روزکارها و... می شود که این افراد در جمعیت اقامتی شهر مشهد و آمارهای رسمی قرار نمی گیرند؛ لذا موضوع برآورد آمار جمعیت واقعی یک مساله جدی در زمینه مدیریت شهری است. برای برآورد سنجش آمارها و برآورد جمعیت شهر 2 بخش جمعیت سیال و جمعیت مقیم مطرح می شود. در بخش برآوردهای جمعیت سیال که در رفت و آمد است، 2 دسته روش وجود دارد.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی بیان کرد: یکی از این روش ها روش مستقیم است که براساس آن مستقیما به شیوه های مختلف از گردشگران و زائران آمارگیری انجام میشود. این آمارگیری ها یا پیمایش ها ممکن است بر اساس مبادی ورودی و خروجی به صورت نمونه گیری یا به صورت سرشماری یا آمارهای تلفیقی از 2 روش قبل محاسبه شود.

بخشی اضافه کرد: این نوع از آمارگیری به صورت دستگاهی یعنی فاقد نظارت یک موسسه آکادمیک برآورد شده و هر سال اعلام می شود. آمار دیگری نیز طبق مراکز مراجعه گردشگران محاسبه می شود. همچنین میتوان با توجه به آمار مراکز اقامتی آمارهایی از تعداد گردشگران به دست آورد که هر سال سازمان میراث فرهنگی آن را منتشر میکند و به عنوان یکی از مبناهای ارزیابی آماری از زائران و گردشگران شهر مشهد در نظر گرفته می شود.

وی عنوان کرد: اما تفاوت قابل ملاحظه و جدی میان آمارهای مراکز اقامتی و آمارهای مبادی ورودی شهر وجود دارد که از جمله دلایل آن میتوان به فعالیت مراکز اقامتی غیررسمی که سبب کم برآورد نسبت به جمعیت واقعی می شود، اشاره کرد. در مقابل نیز در آمارگیری مبتنی بر مبادی ورودی شهرها بیش برآورد وجود دارد، زیرا خودروهایی از این مسیرها عبور می کنند که گردشگر محسوب نمی شود.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: روش دیگری که در کشور ما یا شهر مشهد کمتر مورد استفاده قرار گرفته یا حداقل من کمتر با این روش مواجه شده ام، آمارگیری براساس متغیرهای مرتبط با مصرف گردشگر است که این روشی است که در دنیا هم انجام می شود. در آمار کلانی که از یک شهر یا مقصد گردشگری وجود دارد، میزان مصرف جمعیت ثابت مشخص است و افزایش مصرف آب و برق، ترافیک، تولید زباله و برآورد میزان بار مصرفی هر گردشگر می تواند به شیوه غیرمستقیم میزان واقعی ورود جمعیت به شهر را ارائه دهد.

بخشی با اشاره به شیوه های سرشماری افزود: در مجموع سرشماری به 2 صورت انجام می شود. صورت اول زمان حال است که این نوع از سرشماری در واقع عدم تکمیل سفر و نیافتن گردشگر است. شیوه دوم زمان گذشته است که در مبدا صورت می گیرد که این شیوه نیز مشکلات خود را دارد که یکی از آن ها فراموشی و بخاطر نسپردن است؛ لذا تلاش می شود این سرشماری بلافاصله در هفته اول تیر برای فصل بهار انجام گیرد.

وی گفت: یکی دیگر از شیوه های سرشماری استفاده از آمار زیستی است و در مواردی که کنترل مشخصی روی جمعیت نداریم، از این شیوه استفاده می شود. در مجموع موضوع مثلث سازی آماری یک رویکرد مهم و مفید برای دستیابی به یک برآورد درست آماری است.

بخشی اضافه کرد: آمارگیری از مراکز مختلف در حوزه گردشگری می تواند تا حدودی این نقیصه در اختلافات آماری را جبران کند.

وی با اشاره به بررسی موردی آمار گردشگران در سال 98 تصریح کرد: براساس سرشماری رسمی در 25 اسفند 97 تا فروردین 98 ورود بیش از 13 میلیون گردشگر به مشهد ثبت شده که این عددی قابل توجه بوده و نسبت به سال 97 حدود 10 درصد رشد داشته است.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: مرکز آمار نیز با حجم قابل توجهی آمار مسافران در بهار 98 را ترکیبی بیش از 16 میلیون نفراقامت سرشماری کرده است. اختلافات آماری برای سرمایه گذاران صنعت گردشگری مشهد مشکل ایجاد می کند.

وی با تاکید بر تعدیل سازی آمار سرشماری عنوان کرد: در بسیاری از حوزه های آماری دچار اختلافات جدی هستیم که یکی از این حوزه ها مربوط به بخش حمل و نقل است که چه تعداد گردشگر از طریق ریلی، هوایی و جاده ای به مشهد وارد شده اند.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی بیان کرد: بر این اساس نیازمند یک آمارگیری نظام مند هستیم تا بصورت دقیق تری جمعیتی که در مقاطع مختلف وارد مشهد می شوند، سرشماری شوند.