منطقه فسیلی مراغه به عنوان ژئوپارک مطرح و ثبت شود
ایرنا/ براساس سخنان رئیس انجمن دیرینه شناسی ایران و عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، منطقه فسیلی مراغه به عنوان ژئوپارک مطرح و ثبت شود.
دکتر عباس قادری به اهمیت ثبت ملی و جهانی منطقه فسیلی مراغه به عنوان ژئوپارک اشاره و بیان کرد: ژئوسایت های فسیلی در هر جای دنیا که باشند، مورد توجه قرار میگیرند و اهمیت دادن به معرفی و بهره برداری مناسب از آنها به روند توسعه سرزمینی کمک می کند.
وی وجود ظرفیت ارزشمند فسیل های مهره داران را برای شهر مراغه و استان آذربایجان شرقی نعمتی بزرگ و سرمایه ای بالقوه دانست که شایسته توجه بیشتر از سوی نهادهای مختلف ستادی و دانشگاهی و تلاش برای جلب سرمایه گذاری با هدف توسعه گردشگری می باشد.
به گفته رئیس انجمن دیرینه شناسی ایران، چنین ظرفیت ارزشمندی که نمونه آن در دیگر کشورهای منطقه نظیر ندارد و در دنیا نیز موارد مشابه آن اندک است، نیازمند مطالعه و معرفی بیشتر و ایجاد ژئوسایت های مختلف در قالب یک ژئوپارک جهانی مهم است.
دکتر قادری اضافه کرد: ژئوسایت فسیلی مراغه به تنهایی ارزش علمی، گردشگری، توسعه ای و اقتصادی دارد و منطقه مراغه می تواند به عنوان چهارمین ژئوپارک ملی ایران معرفی و در سطح جهان مطرح شود.
وی با اشاره به فرآیند معرفی و ثبت ژئوپارک های قشم، ارس و طبس در ایران که پیش از این در سطوح ملی یا جهانی به ثبت رسیده اند، منطقه فسیلی مراغه را به دلیل برخورداری از ظرفیت علمی ارزشمند همچون بقایای فسیلی مهره داران میوسن در ایران، برای ثبت ملی و سپس تلاش در جهت معرفی آن به عنوان یک ژئوپارک جهانی حائز اهمیت دانست.
به گفته وی فسیل های مهره داران در منطقه مراغه که مربوط به سری میوسن و زمانی در حدود 10 میلیون سال قبل هستند، بیانگر خوبی از وضعیت اکوسیستم و پراکندگی جانواران گذشته بوده و تاکنون فسیل هایی از فیل ، مامومت ، زرافه، کرگدن، اسب و غیره که مشابه آنها در ایران امروزی وجود ندارد، استخراج شده است.
دکتر قادری افزود: احداث ژئوپارک می تواند محور توسعه شهرستان مراغه باشد و مسئولان محلی و استانی باید به این ظرفیت ارزشمند علمی بیش از پیش توجه کنند؛ همچنین با توجه به اینکه تجربه ثبت ژئوپارک ارس در آذربایجان شرقی هم وجود دارد، از این تجربه برای بهره برداری بهینه از دامنه های جنوبی سهند میتوان استفاده کرد.
رئیس انجمن دیرینه شناسی ایران با تأکید بر اهمیت ژئوسایت های فسیلی در دنیا و نقش مهم آنها در معرفی ژئوپارک های مهمی چون ژئوپارک تراویتا در آلمان، ژئوپارک سویل در اسپانیا، ژئوپارک فونیوشان و میشان در چین و ژئوپارک پناگارسیا در پرتغال، توجه مسئولان استانی و محلی به ذخایر فسیلی ارزشمند منطقه مراغه را ضروری دانست.
وی همچنین برنامه ریزی مدون و دقیق سازمان های ذیربط برای حفاظت از این ذخایر، توسعه اکتشافات علمی توسط محققان دانشگاهی ایرانی و خارجی برای استخراج و شناسایی علمی و دقیق بقایای فسیلی و سپس ایجاد فضاهای مناسب نمایشگاهی برای توسعه گردشگری در منطقه را خواستار شد.
دکتر قادری انجام این مهم را در گرو توسعه مطالعات، وجود نیروی متخصص و استمرار تربیت نیروهای کارآمد برای توسعه پایدار منطقه دانست و تأکید کرد: بررسی علمی محتوای فسیلی موجود در این ناحیه و ایجاد شبکه ای غنی از داده های علوم پایه شامل تلفیق اطلاعات دیرینه شناسی، رسوب شناسی و زیست شناسی به بررسی ویژگی های زیستی و اقلیمی دیرینه منطقه کمک شایانی می کند و این مسأله باید در همکاری سازمان محیط زیست و مرکز تحقیقات دیرینه شناسی کشور با نهادهای دانشگاهی محلی و ملی صورت گیرد.
وی همچنین بیان کرد: با توجه به توسعه علوم میان رشته ای در سالهای اخیر، مسأله ژئوسایت های فسیلی مراغه می تواند مورد توجه گروههای علمی دیگری همچون زیست شناسی و باستان شناسی نیز قرار گیرد و لذا با ایفای نقش پر رنگ مجامع دانشگاهی در این زمینه، میتوان برای ایجاد یا توسعه رشته های تحصیلی یاد شده در دانشگاه های استان نیز برنامه ریزی کرد.
موزه تاریخ طبیعی مراغه در شرایط ایده آل چگونه باید باشد؟
دکتر قادری با تأکید بر ضرورت تأسیس و راه اندازی یک موزه تاریخ طبیعی در مراغه خاطر نشان کرد: موزه های مهم دنیا، علاوه بر جنبه نمایشگاهی و ذخیره آثار ارزشمند فرهنگی، هنری و طبیعی، محل بسیار مناسبی برای انجام پژوهش های اصیل هستند؛ ضمن اینکه جنبه آموزشی موزه ها هم تراز اهمیت پژوهشی آنهاست و در این میان، موزه های تاریخ طبیعی با ذخیره و طبقه بندی آثار ارزشمند طبیعی همچون کانی ها، سنگ ها و البته فسیل ها در کنار مجموعه های زیستی جانوری و گیاهی، نقش پر رنگی در نگهداری و حفاظت از ذخایر ژنتیکی و پالئوژنتیکی در مقیاس منطقه ای و ملی دارد و جای چنین مجموعه ای در شهر مراغه خالی است.
رئیس انجمن دیرینه شناسی ایران خاطرنشان کرد: تأسیس و تقویت نهادهای علمی ویژه و راه اندازی رشته های علمی مرتبط با دیرینه شناسی در دانشگاه های شهرستان، علاوه بر تربیت دانشجویان و هدایت نخبگان به ایجاد یک مرجعیت علمی در منطقه ختم می شود و گام مهمی در جهت احیای دوباره شهر مراغه به عنوان یکی از کانون های علمی مهم ایران زمین، آن چنان که در گذشته پرافتخار خود نیز بوده است، خواهد بود.