اورامانات یکی از روستاهای بسیار زیبای ایران است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، اورامانات یکی از روستاهای بسیار زیبای ایران است.

اورامان یا هورامان نام منطقه ای کوهستانی در غرب ایران است و در استانهای کرمانشاه و کردستان با حدود 409 هزار هکتار عرصه و حریم قرار دارد که 106 هزار هکتار آن مربوط به عرصه و 303 هزار هکتار نیز جز حریم است.

اورامان یا هورامان از 2 بخش اهورا و مان تشکیل شده و طبق بررسی های انجام شده، پیشینه سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ برمی گردد که کشف قباله های اورامان نشان دهنده حکومت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را در این منطقه نشان می دهد و همچنین شواهد تاریخی، قدمت بالا، سبک خاص معماری، نوع سبک زندگی روستانشینان و جاذبه های متنوع دیگر منطقه هورامان باعث شد که در چند سال گذشته بحث جهانی شدن منظر فرهنگی این منطقه مطرح و اسناد و مدارک لازم نیز برای سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد یونسکو تهیه و ارسال شود که در نهایت، در پنج مرداد سال 1400 با بررسی های پرونده هورامان در جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو این منطقه به ثبت جهانی رسید.

اورامانات یکی از روستاهای بسیار زیبای ایران است و این روستا زیبا با معماری فوق العاده خاص خود تبدیل به یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری ایران شده و در این روستا معماری به صورت پلکانی جلوه خارق العاده ای دارد که شباهت بسیار زیادی به منطقه ماسوله در شمال کشور داشته است.

هورامان یا اورامانات منطقه ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم خاصی است که بخشهایی از شهرستان های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستانهای روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می شود و بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان یا اورامانات شامل دره های ژاوه رود، اورامان تخت و لهون است که کهن ترین آثار سکونت انسان در بررسی ها و کاوش های باستان شناسی در اطراف روستای هجیج یافت شده و مربوط به دوران پارینه سنگی است که طبق گزارش باستان شناسان بیش از 40 هزار سال تا حدود 12 هزار سال قدمت دارند.

با جهانی شدن هورامان شاهد توسعه گردشگری و اشتغالزایی در این منطقه و کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها و حفظ فرهنگ های اصیل به مرور زمان خواهیم بود و هورامان به عنوان منطقه ثبت شده جهانی بزرگترین منطقه جغرافیایی است که منظر فرهنگی آن به ثبت رسیده است، زیرا استان های کردستان، کرمانشاه و بخشی از اقلیم کردستان عراق را شامل می شود.

طبیعت هورامان ترکیبی از مراتع، جنگل های ون و بلوط، دشت های سرسبز، کوه ها، رودخانه های خروشان، چشمه های فصلی و نیمه فصلی، گل و گیاه و گونه های جانوری است که بیش از 700 روستا را در این قسمت غربی ایران را شامل می شود اما در زمان حاضر فقط حدود 60 روستای آن به صورت بکر و دست نخورده باقی مانده است.

منطقه اورامان به دلیل ساختار جغرافیایی متفاوت با سایر نقاط ایران و احاطه شدن درون کوهستان های مرتفع از مناظر طبیعی بسیار زیبایی برخوردار است و نکته حائز اهمیت ساختار شیب دار و کوهستانی محور اورامان بوده که لحظه به لحظه با تغییر ارتفاع، مناظر اطراف را زیباتر می کند و وجود عوارض طبیعی متعدد نظیر چشمه ها، جنگل ها، کوه ها، غارها، دره های عمیق، راه های پر پیچ و خم و رودبارهای فراوان این منطقه را برای توریسم و مخصوصاً اکوتوریسم در تمام فصول سال مستعد کرده است.

براساس مقاله اورامانات یکی از روستاهای بسیار زیبای ایران است باید بدانید که در دامنه کوه ها، جنگل های متراکم نسبتا وسیعی وجود دارد که پوشش جنگلی این ناحیه نظیر پوشش عمومی رشته کوه زاگرس است و عمدتاً از درختان بلوط بوده و درختان دیگری مانند بنه، گلابی وحشی (امرود)، زالزالک نیز به تعداد قابل توجهی یافت می شوند و علاوه بر جنگل های خدادادی، انواع درختان میوه ای چون گردو، انار، انجیر، انگور و … بر جذابیت های اکوتوریستی منطقه می افزاید.

وجود ارتفاعات، پستی و بلندی ها، بیابان ها و دره ها منابع طبیعی بالقوه قلمداد می شوند که در صورت ایجاد دسترسی و فراهم کردن زیر ساختها، به جاذبه تبدیل می شوند و برخی از چشم اندازها و جاذبه های گردشگری در اورامان شامل چشم اندازهای ژالانه و شاهو و ارتفاعات و دامنه سرسبز آن، آبشارهای مناطق پیرامون آن، چشم انداز مزارع پلکانی است.

منطقه اورامان از نظر تعداد چشمه ها یکی از نقاط کم نظیر در ایران است و با توجه به کوهستانی بودن اورامانات تکیه عمده مردم برای آب مشروب و کشاورزی به چشمه های موجود است و بسیاری از این چشمه ها به طور دائم در تمام تمام چهار فصل سال آبدهی دارند و رودخانه سیروان که معروفترین رودخانه اورامان است از مجموع آب این چشمه ها تشکیل میگردد و به طرف کردستان عراق جاری است و آب برخی از این چشمه ها دارای کیفیت آب معدنی است همچنین در اورامان قدیم استفاده از آب چشمه ها و رودبارها به عنوان آسیاب آبی مرسوم بوده و یکی از معروف ترین آسیاب های آبی منطقه آسیاب چشمه بل است.

سبک معماری خانه ها به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری اورامان محسوب می شود که ساختار کوهستانی و پله های این معماری چهره ای منحصر بفرد به منطقه داده و به عنوان نماد و هویت این بخش از کشور به شمار می آید و اکثر روستاهای منطقه اورامان به صورت نزولی و صعودی در دامنه کوه گسترش یافته و جز روستاهای طولی بحساب می آیند اما بافت کلی مسکن روستاهای منطقه به علت قرار گرفتن در موقعیت کوهستانی به شکل مجتمع و پلکانی شکل هستند و عمدتاً از سنگ و به صورت خشکه چین است و در بناهای سنگی اگر آب در آن نفوذ کند باعث نم گرفتگی دیوار و تخریب آن نمی شود و در این روستاها خانه ها بر روی شیب و دامنه کوه ساخته می شوند و نیمی از خانه ساخته شده درون کوه قرار می گیرد و مهمترین مصالح مورد استفاده در ابنیه این روستا، چوب درختان محلی و سنگهای موجود در طبیعت است.

منطقه اورامان به دلیل قدمت تاریخی و پیشینه کهن دارای فرهنگ و آداب و رسوم و نمادهای فرهنگی ویژه ای است که هر کدام از این نمادها روشنگر گوشه هایی از زوایای فرهنگ کهن این دیار است و یکی از مشخصه های بسیار برجسته جاذبه های فرهنگی منطقه زنده بودن آن بوده بدین مفهوم که این نمادها تنها در مراسمات و غیره دیده نمی شود بلکه در تمام طول سال و در زندگی مردم محلی جریان دارد و الگوی زیست را تعریف کرده است.

شرایط جوی و آب و هوای غالب در منطقه اورامان، کوهستانی است و در این منطقه میتوان چشمه ها و چراگاه های بسیار زیادی را مشاهده کنید که در دامنه کوه های واقع شده در منطقه اورامان باغ های زیبایی قرار گرفته است و همین مسئله باعث شد تا دامداری و باغداری پیشه اصلی مردم این روستا باشد. مردم اورامان به علت کوهستانی بودن راههای درآمدی محدودی دارند و با شیب زیاد فاقد زمین مسطح برای کشاورزی است و مردم با روش تراس بندی دامنه زمین سطح کوچکی فراهم می کنند و از آن برای کشاورزی و باغداری استفاده می کنند که البته برای کشاورزی زیاد بصرفه نیست به همین جهت کاشت درخت یا باغداری از جمله راههای مهم معیشتی مردم منطقه است.

روستای اورامان با آب و هوای کوهستانی و طبیعت خاص خود می تواند در هر موقعیت زمانی میزبان گردشگران است اما بهترین فصل برای سفر به این منطقه، فصل بهار و ماه اردیبهشت است، چرا که زیبایی اورامان در این ماه دوچندان و رویایی است و شما می توانید در این روستای بسیار زیبا گونه های مختلف جانوری و گیاهی را مشاهده کنید و در این منطقه درختان بسیار زیادی نظیر بلوط، پسته وحشی، گردو و انجیر پرورش داده می شوند.

هنرهای سنتی از دیرباز در میان کوردها رواج داشته و با توجه به شرایط خاص جغرافیایی از تنوع برخوردار بوده که تولید این آثار هم مصرف محلی دارد و هم در بهبود اوضاع اقتصادی زندگی مردم منطقه تأثیری جدی دارد و اگرچه صنایع دستی که در کردستان و بالاخص در اورامانات وجود دارد طیفی گسترده از انواع آن را در بر دارد اما عمده محصولاتی که اکنون برای عرضه در منطقه وجود دارد که شامل لباس های کوردی اعم از مردانه (چوخا و رانک) و زنانه، گیوه، قالی و در مواردی چوب کاری و کارهای خراطی است.

لباس های محلی مردم این روستا بقدری زیبا است که چشم هر بیننده ای را به خود مجذوب می کند و شما در این منطقه می توانید لباس های رنگی و بسیار زیبایی را بر تن مردان و زنان مشاهده کنید. یکی از ویژگی های بسیار مهم این منطقه، موسیقی اصیل و گوش نواز آن است و می توانید در مناسبت های مختلف پایکوبی های گروهی را به همراه موسیقی زنده در روستای اورامان مشاهده کنید.

اگر بخواهیم نگاهی به صنایع دستی منطقه این منطقه انداخته و در رابطه با آن صحبت کنیم باید گفت که از گذشته تا به امروز کردها به صنایع دستی و هنرهای سنتی خود شهرت دارند و از مهمترین صنایع دستی در روستای اورامان نیز می توان به سجاده بافی، گیوه دوزی، شال بافی، سفالگری، فلزکاری، منجوق دوزی اشاره کرد و یکی از جذاب ترین و زیباترین صنایع دستی این منطقه شال هایی است که با استفاده از کرک نوعی بز به اسم مهریز که دارای پشم ظریفی است، بافته می شود. این شال ها عموماً توسط مردان منطقه اورامان استفاده می شود.

مردم اورامان کُرد و به گویش هورامی (اورامی) تکلم می کنند و هورامی کمتر از گویش های دیگر دچار دگرگونی شده است و کلاش دوزی (گیوه)، ارغوان بافی یا سبدبافی، جولایی (نساجی سنتی)، نمدبافی، چاقوسازی، سفالگری و بافته های سنتی را از جمله مهمترین صنایع دستی منطقه هورامان است.

انواع و اقسام جشن ها و مراسم سنتی از جمله عروسی پیرشالیار، کومسای، بولاو روستای دولاوب، انار روستای سلین، توت فرنگی روستای شیان، گردو روستاهای هویه و سرهویه و ده ها جشن دیگر همچون جشن خرمن و غیره را بخشی از رویدادهای مهم منطقه هورامان نام برد.