نقش سوغات در حفظ ارزش های بومی و رونق گردشگری

ایسنا/ این خبر پیرامون نقش سوغات در حفظ ارزش های بومی و رونق گردشگری برای شما نگارش شده است.

یک کارشناس گردشگری و صنایع دستی پیرامون نقش سوغات در حفظ ارزش های بومی و رونق گردشگری گفت: سوغاتی ها و صنایع خاص بومی یک منطقه، با ایجاد یک حس خوب و تعلق خاطر در گردشگران می توانند انگیزه آنها را برای ماندن در مقصد افزایش دهند و موجب رونق گردشگری شوند.

افسانه احسانی به بررسی ویژگی های سوغات و اثرپذیری آن بر رونق گردشگری و ماندگاری گردشگر پرداخت و اظهار کرد: در ارتباط با برندسازی سوغات باید بگویم که برای هر گردشگر و مسافری از جمله خود من خرید یک سوغات که مربوط به همان منطقه باشد و دارای رنگ، بو و جنس همان خطه و یادآور حوزه فرهنگی خاص آن نقطه باشد، از ارزش بسیار بالایی برخوردار است.

وی ادامه داد: بعدها با ورود به صنعت گردشگری این نیاز را در خود و دوستانم احساس کردم که با هدف حفظ محیط زیست و منابع طبیعی با تکیه بر ظرفیت های فرهنگی وارد حوزه توان افزایی جوامع محلی شویم که در واقع بازآفرینی و واسطه سازی هنرهای سنتی و صنایع دستی آنها بخصوص مواردی که نمادهای فرهنگی داشتند، بود.

این کارشناس گردشگری بیان کرد: به تجربه برایم ثابت شده است، روستاهایی که پیشرفت چندانی نداشتند و مسیر دسترسی آنها چندان ساده نبود و دور از مرکز بودند، چطور گردشگران را بواسطه دیدن سازنده عروسک های بومی یا بافته ای که در آن منطقه تولید میشد و حتی برای دیدن مراحل ساخت آن آثار به خود جذب میکردند و آن نقطه را به یک منطقه گردشگرپذیر بخصوص گردشگری تجربه گر تبدیل میکردند. پس، میتوان گفت که با اتکا به مشاهدات میدانی، سوغات تا چه میزان می تواند بر جذب گردشگر و ماندگاری آن تاثیرگذار باشد.

ایجاد انگیزه در گردشگر نقش بسیار مهمی در افزایش مدت زمان حضور او خواهد داشت

احسانی در خصوص افزایش مدت زمان حضور گردشگر در منطقه به واسطه سوغات و صنایع دستی تصریح کرد: با در نظر گرفتن فرآیند ساخت سوغات فرهنگی و به نوعی مواجه کردن گردشگر با فرآیندهای جمع آوری مواد و مصالح مربوطه در همان منطقه تا تولید آن محصول و ایجاد یک برنامه ریزی صحیح در قالب گردشگری تجربه گرا، میتوان مدت زمان حضور گردشگر در منطقه را افزایش داد.

وی عنوان کرد: گردشگران می توانند از کارگاه های صنایع دستی و همینطور تولیدات سوغات بازدید کنند و قطعا این بازدید می تواند به آنها انگیزه دهد تا مدت زمان بیشتری را در محل حضور داشته باشند. همچنین به آنها کمک می کند تا سفرشان روح، حس و معنای بیشتری دریافت کند و به عبارتی احساس تعلق خاطر نسبت به آن منطقه در آنها شکل گیرد.

مراکز اقامتی کمتر از محصولات بومی منطقه استفاده می کنند

این کارشناس گردشگری و صنایع دستی در خصوص مزایای استفاده از سوغات و صنایع دستی بومی در مراکز اقامتی تشریح کرد: مسلما عرضه این محصولات و نمایش آنها در موزه ها، هتل ها و محل هایی که گردشگران رفت و آمد دارند، می تواند بسیار موثر باشد؛ بخصوص که اگر این محصولات کاملا بومی همان منطقه باشند.

احسانی اضافه کرد: البته امروزه با وجود اینکه اکقر اقامتگاه ها سعی دارند تا از صنایع دستی در مراکز خود استفاده کنند اما متاسفانه شاهد این امر هستیم که صنایع دستی استفاده شده مربوط به به آن خطه نیست.

وی ادامه داد: همچنین چه بهتر که این محصولات در جایی استفاده یا عرضه شود که قابلیت دید بیشتری داشته باشد. به عنوان مثال در لابی مکانهای اقامتی و نقاطی که گردشگران انتظار می کشند و حتی در نزدیکی محل صرف غذا یا در جایی که مهمانان نشسته اند و فرصت کافی برای تماشا دارند، می تواند بسیار موثر باشد.

چه شاخص هایی باید در ساخت سوغات بکار روند؟

این کارشناس صنایع دستی در خصوص جایگاه صنایع دستی در سوغات خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم سوغات را به دو دسته خوراکی ها و مواردی که قابلیت نگهداری دارند مانند صنایع دستی و هنرهای سنتی تقسیم کنیم، باید بگویم که حتما صنایع دستی جایگاه ویژه ای در سوغات دارد.

احسانی اظهار کرد: این دو مورد مکمل هم هستند، البته در برخی موارد هنر صنایع دستی در قالب غذا و خوراک هم دیده می شود. برای مثال بومیان استان فارس با ماده ای به نام قارا یا چیزی شبیه به قره قروت اشیایی چون اسب و شتر می سازند و به نوعی یک صنایع دستی خلق می کنند. این دو را نمیتوان جدا از هم دسته بندی کرد و هر دو نوع سوغات ارزشمند هستند، اما بهتر اینکه آن سوغات همیشه دیده شود و یادآور خاطرات سفر باشد.

وی افزود: البته مقالاتی در این زمینه نوشته شده که متمرکز بر ذکر برخی شاخص ها در ساخت سوغات هستند. در این شاخص ها گفته شده است که سوغات بخصوص برای افرادی که زیاد سفر می کنند باید کوچک و قابل حمل باشد، سبک باشد، به راحتی بسته بندی شود، کاملا یادآور خطه فرهنگی و فرهنگ منطقه و در آخر دارای قیمت مناسبی باشد.

این کارشناس گردشگری در خصوص جایگزینی سوغاتی های قابل حفظ و نگهداری بجای خوراکی ها خاطرنشان کرد: این دو را نمیتوان از یکدیگر تفکیک کرد و خوراکی ها بخصوص که اگر خوراکی های بومی باشند، از ارزش بالایی برخوردار هستند و می توانند به خوبی گویای تنوع فرهنگی خاص منطقه باشند. ما هنوز به اندازه کافی روی خوراکی های محلی خود، غذاهای محلی و سوغات محلی آنطور که باید تمرکز نکرده ایم هرچند بعضی استانها اقداماتی انجام می دهند اما با توجه به تنوع فرهنگی که در کشور داریم، هنوز جزئیات بسیاری هستند که شناسایی نشده اند و قابلیت نقد و بررسی بسیار دارند.

در تولید سوغات انواع ذائقه ها در نظر گرفته شود

احسانی در مورد تاثیرات سوغات بر رونق اقتصادی گفت: این مسئله به اینکه چه سوغاتی مد نظر است، بستگی دارد. برخی از سوغات های فرهنگی همچون فرش، جاجیم و بافتنی ها که تولید زمان بری دارند و دارای هزینه تولید بالا هستند قاعدتا با صنایع دستی و سوغاتی که سریعتر تولید می شوند و دارای مواد اولیه ارزان هستند، متفاوت خواهند بود. به هر حال این طیفی است که باید همه آن را در نظر بگیریم و نباید خود را به انواع خاصی از گردشگران محدود کنیم.

وی ادامه داد: باید برای انواع سلیقه ها راه و چاره داشته باشیم. ما می توانیم برای بخشی که جمعیت کمتری دارند میزان تولید پایین تر داشته باشیم، اما در مجموع باید همه نوع ذائقه را در نظر بگیریم تا به مرور این ذائقه سازی شکل بگیرد. به شخصه معتقدم که آگاهی می تواند سلیقه را تغییر دهد و اگر مسیر را با آگاهی و ذائقه سازی پیش ببریم، به دستاوردهای بالاتری خواهیم رسید.