مسجد نصیرالملک یکی از آثار تاریخی باشکوه شیراز است

ایسکانیوز/ براساس آخرین خبر و گزارشات بدست آمده، مسجد نصیرالملک یکی از آثار تاریخی باشکوه شیراز است.

مسجد نصیرالملک در محله گودعربان و خیابان لطفعلی خان زند واقع شده است. برای دسترسی به این مکان می توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. نزدیکترین ایستگاه مترو به مسجد، ایستگاه ولیعصر است که با آن حدود 1.5 کیلومتر فاصله دارد. می توانید این مسافت را با تاکسی یا به صورت پیاده طی کنید. اگر قصد استفاده از اتوبوس را دارید، اتوبوس های خط پایانه ولیعصر-پایانه نمازی را سوار و در ایستگاه چهارراه مشیر پیاده شوید. همچنین اگر با خودروی شخصی قصد بازدید از مسجد را دارید، پارکینگ های استقلال، فرهنگ و طالقانی در خیابان پیروزی و فاصله پنج دقیقه ای از مقصد قرار گرفته اند که می توانید برای پارک خودرو از آنها استفاده کنید.

مسجد نصیرالملک به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک ساخته شد که یکی از بزرگان سلسله قاجار بود. معماری مسجد کار محمد حسن معمار بوده است. مدت ساخت بنا حدود 12 سال از سال 1293 تا 1305 هجری قمری به طول انجامید. زیربنای مسجد برابر با 2212 متر مربع و مساحت آن برابر با 2980 متر مربع است. مرمت، حفظ و نگهداری این بنای باشکوه و ارزشمند با رعایت استانداردهای بین المللی مرمت آثار تاریخی از سال‏ها پیش توسط موقوفه نصیرالملک به تولیت آقای محمود قوام و مدیریت آقای مهندس کوروش جاویدی پارسی جانی آغاز شد و همچنان ادامه دارد.

در کتاب فارسنامه ناصری میتوان اشاراتی به مسجد نصیرالملک را مشاهده کرد:

در استحکام بنیان و سنگ ازاره و ستون های سنگی، شبستان و دریاچه (حوض) و صحن، مانند مسجد مشیر الملک و بلکه اندکی بزرگتر است و بعضی تصرفات تازه در آن افزوده که بر محاسن آن افزوده است.

مسجدنصیرالملک در سال 1358 توسط انجمن آثار ملی و باستان شناسی ایران به شماره 396 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. مسجد نصیرالملک دارای صحن وسیعی است که در سمت شمال مسجد قرار دارد. این مجموعه ارزشمند چندین بخش مختلف دارد که هنر معماری در هرکدام آنها به شکلی تجلی یافته است.

سردر ورودی مسجد نصیرالملک

در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است که سقف آن را با کاشی های هفت رنگ زینت داده اند. ازاره طاق نمای آن از سنگ گندمک است و طاق نمای ورودی آن مقرنس کاری زیبایی از کاشی هفت رنگ دارد. درهای ورودی این مسجد، دو در بزرگ چوبی است که در بالای آن روی سنگ مرمر شعری از شوریده شیرازی به مناسبت سازنده مسجد و سال اتمام آن دیده می شود.

شبستان غربی مسجد نصیرالملک

مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است که هر دو شبستان برخلاف معمول بخاطر جهت گیری ساختمان قبله در امتداد محور قبله واقع شده اند. شبستان غربی پوشش آجری دارد و بیشتر روی آن کار شده و زیباتر است. طاق این شبستان روی ستون های سنگی با طرح مارپیچ است. این ستون ها در دو ردیف 6 تایی و به تعداد دوازده عدد به نیت دوازده امام قرار گرفته است. همچنین این شبستان هفت درگاه دارد که با هفت در چوبی و شیشه های رنگارنگ آن را به صحن مسجد مرتبط می کند. از این شبستان به عنوان شبستان زمستانه یاد می شود.

در جلوی این شبستان ایوانی به عرض 6 متر قرار دارد که به وسیله هشت طاق نما از حیاط جدا می شود و دارای هفت جرز آجری است. روی این جرزها و در پیشانی طاق نماها آیات قرآنی و نقشهای گل و بوته کاشی کاری شده است.

شبستان شرقی مسجد نصیرالملک

سنگ تراشی و تزیین این شبستان الهام گرفته از مسجد وکیل و مسجد مشیر شیراز است و از سنگ گندمک یکپارچه ساخته شده است. طاق و دیوارهای شبستان را با کاشی کاری های زیبا تزیین کرده اند و آسمانه آن را با نقش هایی چون گل و بته، نقوش اسلیمی و چند آیه از آیات قرآن به خط ثلث عالی آراسته اند. کف شبستان با کاشی های فیروزه ای مزین شده و سنگ کف محراب آن که از کف شبستان پایین تر واقع شده، از جنس مرمر است.

محوطه مسجد نصیرالملک

در این شبستان دری وجود دارد که به یک چاه آب گشوده می شود. به این راهرو چاه گاو یا گاورو گفته می شود. همچنین در این مکان یک حوضچه و یک دالان موجود است. شبستان شرقی هم اکنون به موزه اوقاف تبدیل شده است. در دالان شمالی سنگ نوشته ه‏ای وجود دارد که شعر زیر با خط نستعلیق زیبایی نوشته روی آن حک شده است:

غرض نقشی است کز ما باز ماندکه هستی را نمی بینم بقایی مگر صاحبدلی روزی به رحمت کند در حق استادان دعایی

مسجد دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که شبیه هم نیستند و ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است. ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد. طاق میانی طاقی بلند است، که به طاق مروارید معروف است. بر دیوارهای این طاق آیات قرآنی و احادیث نوشته شده و در سمت چپ آن نیز تاریخ 1299 هجری قمری قید شده است. همچنین این ایوان دارای چهار غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس کاری و کاسه سازی پنج کاسه مزین شده است. در لابلای آجرهای بدنه این طاق چوب هایی برای جلوگیری از لرزش زلزله کار گذاشته اند.