تالاب سرخرود این روزها از طبیعت دوستان و علاقمندان به پرنده نگری میزبانی می کند

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، تالاب سرخرود این روزها از طبیعت دوستان و علاقمندان به پرنده نگری میزبانی می کند.

حال و روز تالاب سرخرود پس از چند هفته تنش ناشی از غیبت قوهای مهاجر حالا مدتی است که با بازگشت آنها و افزایش تعدادشان آرام، اما پر سر و صداست. آرامش زمستانی تالاب سرخرود دقیقا در تضاد با مفهوم سکوت است. این تالاب در عمده روزهای پاییز و زمستان باید پر از فریاد و آواز قوهای مهاجری باشد که از زیستگاه های خود در سیبری برای زمستان گذرانی به مازندران و سرخرود می آیند. بنابراین آرامش زمستانی تالاب سرخرود با پرهیاهو بودن آن از صدای قوهای فریادکش مترادف است.

امسال مدتی پس از اینکه قوهای مهاجر در تالاب سرخرود فرود آمدند، به دلیل کمبود غذا به سمت دامگاه ها رفتند و همین موضوع نیز سبب خالی شدن تالاب از میهمانان زمستانی و از بین رفتن جذابیتش شده بود ؛ غیبتی چند هفته ای که با کشف 24 قو در حیاط خانه یک شخص متخلف در زمینه قاچاق پرنده ها حساسیت برانگیز شد و در ادامه نیز با انتشار آگهی های فروش قوهای مهاجر در فضای مجازی و مطرح شدن احتمال کشتار قوها به صدر خبرهای محیط زیستی رسانه های فارسی زبان راه یافت، اما مدتی بعد با رهاسازی قوهای کشف شده در تالاب سرخرود و تأمین غذای این پرنده ها به مرور قوها به زیستگاه امن خود برگشتند و زمستان گذرانی را در این تالاب ادامه دادند.

میزبانی قوها از پرنده نگرها

حالا چند هفته است که تعداد قوهای مهاجر باز هم افزایش یافته و به گفته محیطبانان به بیش از دو هزار بال رسیده است. همین افزایش تعداد قوها نیز حال و هوای تالاب سرخرود را جذاب و دیدنی کرده و پای خانواده ها و مسافران و طبیعت دوستان را بار دیگر به روستای وزرامحله و تالاب سرخرود کشانده است.

تالاب سرخرود میزبان تعداد زیادی از علاقمندان به طبیعت و پرندگان بود. تعدد خودروهای پارک شده در دو طرف خیابانی که به ورودی تالاب منتهی می شود نشان می داد که تعداد قابل توجهی مسافر و طبیعت دوست به تالاب سرخرود رفته اند.

به روال مرسوم ورود خودروها به محدوده تالاب ممنوع است و پرنده نگرها باید برای تماشای قوها مسیری حدودا 300 متری را طی کنند و به نزدیکترین نقطه تا این پرنده ها برسند. در مسیر هم دسته های پرندگان پرورش یافته توسط بومیان اعم از مرغ و غاز و اردک را میتوان دید که هرچند مهاجر نیستند، اما برای مسافران و بویژه کودکان جاذبه های خوب و در دسترسی محسوب می شوند.

پرنده نگری رایگان

مسافران برای ورود به محدوده تالاب هیچ هزینه ای نمی پردازند. در واقع مبلغی برای ورود به این محدوده دریافت نمی شود و این موضوع هر چند که خوشایند بسیاری از مسافران است، اما از نگاه عده ای دیگر هدر دادن فرصت درآمدی برای تالاب به منظور تأمین غذای قوها محسوب می شود. پرداخت مبلغی به عنوان ورودی یک امر مرسوم در همه کشورها بویژه برای بازدید از اکوپارک ها و جاذبه های طبیعی منحصر بفرد محسوب می شود و طبیعتا تنها زیستگاه گروهی قوهای مهاجر ایران، ویژگی لازم برای پرداخت ورودی دست کم با قیمتی ارزان را دارد.

بنابر اظهارات برخی از کارکنان اداره کل حفاظت محیط زیست، این دستگاه مجاز به کسب درآمد از عرصه های حفاظت شده نیست، اما شاید با ساماندهی سمن ها و هدایت منابع درآمدی کسب شده از راه بلیت فروشی بتوان این مشکل را برطرف کرد و از فرصت درآمدی موجود به سود قوها و تالاب بهره گرفت.

صدای قوها را از همان ورودی تالاب می توان شنید. تعدادی از قوها را نیز از دور میتوان در حال پرواز دید که گشتی روی تالاب می زنند و دوباره بین سایر قوها فرود می آیند. تعدادی از بانوان اهل روستای وزرامحله نیز محصولاتی مانند ترشی جات و صنایع دستی و بافتنی های خود را در دو طرف مسیر ورودی تالاب پهن کرده اند و مشغول کسب درآمد از حضور پرنده نگرها هستند؛ اتفاقی که می تواند به لطف حضور پرنده ها با کمی برنامه ریزی بیشتر و بهتر رقم بخورد و سود بیشتری را عاید جامعه بومی کند. به اعتقاد کارشناسان تنها راه حل منطقی مبارزه با شکار در این منطقه، منتفع شدن جامعه بومی از حضور پرندگان بواسطه جذب گردشگر است و این روند فعلا به صورت خودکار در حال شکل گرفتن است.

افزایش حضور گردشگران

محیطبان ها و فعالان محیط زیستی حاضر در تالاب سرخرود می گویند طی چند هفته اخیر با افزایش تعداد قوها، استقبال مردم از حضور در این تالاب نیز بیشتر شده است. قهرمان اسماعیلی، محیط بان تالاب سرخرود است که از حضور مردم و خانواده ها در تالاب اظهار خرسندی می کند.

او می گوید: خوشبختانه پس از چند هفته پرتنش شرایط آرام و مناسبی را در تالاب شاهد هستیم. تعداد مسافران بیشتر شده و این همان چیزی است که به ما در حفاظت از پرندگان کمک می کند. چون هر چه میل به پرنده نگری در جامعه بیشتر شود و حساسیت جامعه نسبت به این جانواران باارزش افزایش یابد، عرصه برای متخلفان تنگ تر خواهد شد.

وی می افزاید: افرادی که برای پرنده نگری می آیند معمولا همکاری خوبی با ما دارند و سعی می کنند آرامش قوها را بر هم نزنند. ما هم سعی می کنیم به پرسش های بازدیدکنندگان تا حد امکان و توان مان پاسخ دهیم و نکاتی هم اگر باید رعایت شود و نیاز به تذکر بود بیان کنیم. تعدادی از فعالان محیط زیست هم در تالاب حضور می یابند و در این زمینه کمک می کنند.

این محیطبان درباره تعداد قوهای حاضر در تالاب سرخرود اظهار می کند: در حال حاضر حدود دو هزار و 500 بال قو در تالاب سرخرود مشغول زمستان گذرانی هستند. احتمال این که تعداد قوها افزایش یابد نیز وجود دارد ، اما در صورتی که شاهد افزایش سرمای هوا باشیم چنین اتفاقی رخ می دهد.

اسماعیلی می گوید: همکاران مان در گیلان می گویند دسته هایی از قوها مدتی است که در مناطقی از این استان فرود آمده اند و به دلیل مساعد بودن شرایط جوی همان جا ماندند. ممکن است این قوها با سردتر شدن هوا به مازندران بیایند. برخی سالها تعداد قوهای تالاب سرخرود به بیش از پنج هزار بال و حتی تا حدود 12 هزار هم رسیده بود.

محیط بان تالاب سرخرود حضور مردم در تالاب را دلگرم کننده می داند و تصریح می کند: وقتی جامعه نسبت به این زیستگاه ها و پرندگان و جانواران حساسیت و علاقه بیشتری نشان دهد، شرایط برای حفاظت از آنها هموارتر می شود. خوشبختانه این استقبال رو به افزایش است. در روزهای پایان هفته جمعیت بازدیدکنندگان بین دو تا سه هزار نفر است و در تعطیلات هم به پنج هزار نفر می رسد.

جای خالی زیر ساخت های پرنده نگری

هرچند که استقبال طبیعت دوستان از تماشای قوهای مهاجر در سرخرود طی این روزها مناسب است، اما جای خالی برخی زیرساخت ها و فضاهای مختص پرنده نگری هنوز مشاهده می شود. این موضوع را ندا رحیمی، یکی از مسافران تأیید می کند و می گوید: معمولا در سایت های پرنده نگری فضاهایی را تعبیه می کنند یا دوربین هایی را قرار می دهند که گردشگران بتوانند با آن دوربین ها پرندگان را بهتر ببینند. مستقر کردن چند دوربین شکاری مناسب برای تماشای قوها یکی از این موارد است که می تواند گردشگران را بیشتر جذب کند.

مرتضی بهزادی، یکی دیگر از گردشگران نیز نبود تابلوهای راهنما برای معرفی پرنده های موجود در این تالاب را یکی از ضعف های موجود می داند و اظهار می کند: مسیر ورودی تالاب برای نصب تابلوهای راهنما از تصویر و مشخصات پرندگان موقعیت مناسبی دارد، اما از این فضا استفاده نشده است. در حالی که اجرای این کار هزینه چندانی هم ندارد. حتی میتوان تابلوها را به صورت قابل جابه جایی طراحی کرد که در صورت لزوم جمع آوری شود.

برخی گردشگران نیز از متفاوت بودن تجربه پرنده نگری سخن می گویند. موژان جمشیدی یکی از همین گردشگران است که به اثرگذاری ناخودآگاه پرنده نگری بر رعایت مسائل محیط زیستی در افراد اشاره می کند و می گوید: معمولا افرادی که برای پرنده نگری وارد چنین منطقه ای می شوند دقت می کنند که زباله ای در طبیعت نریزند یا با حیوانات رفتار مناسبی داشته باشند. این رفتارها حاصل جاذبه ای مانند پرنده نگری است که بویژه بر ترویج فرهنگ محیط زیستی در کودکان تأثیر زیادی می گذارد.