مسجد امام سجاد گلزار اثری از قریحه کویرنشینان است

میراث آریا/ براساس آخرین اخبار و گزارش های منتشر شده، مسجد امام سجاد گلزار اثری از قریحه کویرنشینان است.

مسجد امام سجاد مربوط به اوایل دوره قاجار بوده و بدست یکی از خان های محلی بنام حسین خان سعید برای خیرات خودشان ساخته شده است. به همین علت این مسجد را بنام حسین خان نیز می شناسند. علاوه بر این بنا، بنای قنات ابراهیم آباد نیز به وسیله همین شخص خیر، برای باقیات و صالحات ساخته شده و مورد استفاده عامه قرار میگرفته است.

این مکان خشت و گلی و با سقف ضربی و بدون تزیینات اضافی ساخته شده است و بادگیر 8 ضلعی و مجلل آن بر بالای طاق خودنمایی می کند. بر روی کتیبه پیدا شده در محل مسجد کلمه صفوی دیده می شود و براساس تحقیقات میدانی در کنار این مسجد نیز، دیوانخانه ای وجود داشته که کتیبه مذکور احتمالا مربوط به این بنا است و اکنون خرابه های بنای دیوانخانه به وسیله ملکی شخصی احاطه شده است.

حمامی با قدمت 250 سال نیز بر روی این مسجد قرار داشته که سالهای گذشته تخریب شده است. با توجه به این شواهد این منطقه، نقطه مهمی از شهر بوده و به نوعی مرکزیت داشته است. بنابراین با توجه به اطلاعات موجود و به نقل از نوادگان حسین خان و بزرگان روستا، بنای مسجد متعلق به قرون متاخر اسلامی (قرون 10-13 ه ق) است که ساخت این مسجد را به اوایل دوره قاجاریه برمی گرداند.

معماری

این مسجد دارای پلان 8 ضلعی است و اکنون بخشی از آن تخریب شده و به گفته اهالی و با توجه به پلان بخش تخریب شده، قرینه فضای موجود بوده است. حیاطی کوچک نیز در مرکز مسجد قرار دارد و تزئینات گچ بری به صورت مختصر کار شده و دارای محرابی گچبری شده نیز است. تاق مسجد روی چهار تویزه بوده و از نوع تاق کلمبو است، که بر روی آن بادگیر زیبایی سوار شده است.

این مسجد فاقد شبستان است و از دو فضای مسقف تشکیل میشده که یکی از آنها تخریب شده است. استفاده از فرم هشت و نیم هشت را در سرتاسر بنا می بینیم که معمار بسیار زیبا و هوشمندانه در کل پلان از این فرم استفاده کرده است. پلان کلی، فضای محراب، حیاط و بادگیر همگی دارای فرم هشت و نیم هشت است و حتی فرم پلان محراب نیز نیمی از هشت ضلعی است. از دیگر ویژگی های این مسجد بادگیر هشت ضلعی بود آن است که به نوبه خود منحصر بفرد است.