از کدام سونامی سفر حرف می زنند؟

ایسنا/ رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر استان تهران در سخنانش عنوان کرد که از کدام سونامی سفر حرف می زنند؟

رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر استان تهران می گوید: سفر خارج از کشور که فقط به قشر خاصی محدود شد، درحالیکه در داخل کشور نیز از تور و سفر گروهی چندان استقبال نمی شود. آیا سونامی سفر یعنی مردمی که با اتومبیل شخصی سفر می روند و در خانه کرایه ای یا منزل آشنایان می مانند؟

سونامی یکی از بلایای طبیعی است که در معنا و محتوا بار منفی دارد. با این حال چندسالی است وارد ادبیات متولیان سفر و گردشگری کشور شده است، نه از این نظر که آسیب و خسارت ناشی از سفرهای بی برنامه و مدیریت نشده را نشان دهند، بیشتر از آن جهت که حرکت جمع زیادی از مسافران را نوید می دهند که آن جمعیت خودانگیخته را به موج های بزرگ سونامی تشبیه می کنند، جمعیتی که قرار است محرک اقتصاد باشد.

انتظار متولیان گردشگری کشور این است که پس از سرکوب دوساله تقاضای سفر و محدودیت های تردد، حالا که واکسیناسیون به درصدی منطقی رسیده است، جمع زیادی از مردم در تعطیلات نوروز سفر بروند. در این میان، مسئولانی که خود تصمیم گیرنده سفر هستند به دستگاه های دیگر هشدار می دهند که امکانات را بسیج کنند تا پاسخگوی آن حجم سفر پیش بینی شده یا سونامی که قرار است راه بیفتد، باشند. اما فعالان گردشگری و مجریان سفر اظهارنظر دیگری دارند، بسیاری از آنها این سفرها را درآمدزا، توزیع کننده ثروت و نجات بخش اقتصاد و بیکاری نمی دانند، چرا که آمارهای پیش از کرونا که هنوز معیشت مردم به وضع امروز نبود، حکایت از این داشت که بیش از 70 درصد جمعیت مسافر در خانه آشنایان و بستگان اقامت دارد. ضمن آنکه 40 درصد جمعیت کشور هم نمی توانند سفر بروند و با دستمزدهای موجود، 30 درصد از کارکنان دولت هم هرگز سفر نمی روند.

گزارش تحلیلی مرکز پژوهش های مجلس که بتازگی منتشر شده نیز با بررسی داده های آماری موجود و در دسترس بین سالهای 1387 تا 1398 تایید می کند که در این مدت، توزیع سفر بین خانوارها به شکل عادلانه ای رخ نداده و این شکاف رفاهی موجب شد تا خانوارهای بیشتری به فکر کاهش هزینه های سفر باشند.

این بررسی ها نشان می دهد افزایش فشارهای اقتصادی و نبود زیرساخت های حمل و نقلی دردسترس و باکیفیت، گرایش گردشگران داخلی به سفرهای غیرقابل برنامه ریزی و مبتنی بر ماشین شخصی را نیز افزایش داده است. همچنین، تمایل خانوارها به کاهش هزینه های سفر و بطور خاص، هزینه های اقامت از یک سو و از سوی دیگر برنامه ریزی آزادانه سفر بدون مقید شدن به یک تور گردشگری در شرایط موجود، بدون نقش نبوده است. استفاده از خانه اقوام و دوستان برای کاهش هزینه اقامت، استفاده از ماشین شخصی برای کاهش هزینه حمل و نقل، استفاده نکردن از تورها برای کاهش هزینه های سفر، پیامد کاهش کیفیت گردشگری داخلی است که از وضعیت اقتصادی خانوارها حاصل شده است.

سوای آمار و پژوهش ها، ارزیابی سطح بازار نیز نشان می دهد توان اقتصادی در سالهای کرونا آنچنان که تصور می شود اجازه نمی دهد سفر در بین خانوارها عادلانه توزیع شود و طیف و قشر بیشتری برای سفر هزینه کنند.

امیرپویان رفیعی شاد، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی در استان تهران که به لحاظ استانی بیشترین تمرکز دفاتر خدمات مسافرتی و خروجی مسافر را در کشور دارد، با توجه به انتظاری که برای سونامی سفر بویژه در تعطیلات نوروز کشیده می شود، نخست به بررسی وضعیت سفرهای خارجی ایرانی ها پرداخت و اظهار کرد: ثبت نام برای تورهای خارجی خیلی محدود است. فقط قشر خاصی از جامعه توان مالی سفر به خارج از کشور را دارند. استقبال زیادی از سفرهای خارجی نمی شود که اصلی ترین علت آن، افزایش نرخ ارز، کاهش ارزش پول ملی و متعاقبا افزایش هزینه خدمات است.

او پیرامون اینکه از کدام سونامی سفر حرف می زنند؟ اضافه کرد: در ایران الزام سفر وجود ندارد. کرونا هم به این جریان دامن زده است. از طرفی، افزایش نرخ ها و شناسایی سویه های جدید کرونا، شرایط را برای سفر غیرقابل پیش بینی کرده است.

رفیعی شاد ارزیابی خود از سفر در تعطیلات نوروز را با توجه به هشدارها و اشاره های مکرر مسئولان درباره سونامی سفر، پس از دو سال سرکوب تقاضاها و محدودیت ها چنین روایت کرد: قطعا مردمی که دو سال در فشار محدودیت های کرونا بودند از سفر استقبال می کنند، اما وضعیت اقتصادی مردم را هم باید درنظر گرفت. سوال ما این است آیا سفرهایی که در تعطیلات نوروز قرار است انجام شود و نسبت به حجم آن ابراز خوشحالی می کنند، منظور همان سفر با اتومبیل شخصی و اقامت در خانه اقوام و خویشان یا ویلای شخصی و کرایه ای است، یا سفرهای هوشمند و مدیریت شده؟

او افزود: ارزیابی های ما از بازار سفر نشان می دهد که همچنان از سفر با آژانس و تور استقبال نمی شود، درصورتیکه معتقدم به دلیل آنکه در این سفرها از مراکز اقامتی تحت نظارت و کنترل شده به لحاظ بهداشتی استفاده می شود، پروتکل های کرونا را هم بهتر میتوان رعایت کرد.

رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران درباره هزینه سفر که بنابر اظهارنظر برخی کارشناسان، مسافرت بویژه با تور را از سبد بیشتر خانوارها خارج کرده است، گفت: آژانس واسطه ارائه دهندگان محصول گردشگری و مصرف کننده است. وقتی قیمت بلیت، هتل، کرایه اتوبوس و غذا بالاست، طبیعی است که هزینه سفر بالا می رود، با این شرایط آژانس حتی اگر بخواهد، نمی تواند سود بیشتری برای خود درنظر بگیرد. هرچند صاحبان مراکز اقامتی و هتل ها هم در وضع مشابه آژانس داران بسر می برند، وقتی قیمت گوشت، مرغ، سایر اقلام خوراکی، مواد شوینده، دستمزدها و بیمه بالا رفته است، هتلدار چه کار می تواند انجام دهد؟

اداره مالیات وقتی بهای تمام شده را می بیند فکر می کند سود تاسیسات گردشگری بالا رفته پس مالیات را افزایش می دهد. این زنجیره باعث می شود بهای تمام شده سفر بالا برود. همانطور که آژانس ها سود چندانی از تورهای مسافرتی ندارند، واحدهای اقامتی هم با این هزینه ها فقط گذران اوقات می کنند، مخصاصا اینکه همه ما حدود دو سال است فقط ضرر می دهیم.

این فعال گردشگری اظهار کرد: باید طور دیگری برخورد شود، تاسیسات گردشگری دو سال پرضرر را گذرانده اند، باید برای خروج از این وضعیت اورژانسی کاری انجام داد. از دولت توقع پرداخت پول نداریم، چه بسا که تسهیلات جبرانی خسارت کرونا را هم که دادند عده زیادی فقط بدهکار شدند و زیر قرض های سنگین رفتند. باید تمهیدات دیگری سنجیده شود، معافیت مالیاتی، بیمه و حامل های انرژی برای مدتی اعمال نشود. این ها در اختیار دولت است و می تواند راحت با حذف دوره ای آنها به بهبود وضعیت گردشگری کمک کند.

رفیعی شاد بیان کرد: همه جا حرف از گردشگری است، از این نظر که درآمد آن می تواند جایگزین نفت شود، اوقات فراغت جامعه ایرانی را پوشش دهد، نرخ رشد بیکاری را کم کند، توزیع ثروت و پراکندگی درآمد در کشور داشته باشد. در همه دولتها شعار گردشگری و حمایت از بنگاه های زودبازده اقتصادی داده می شود و از تولید اشتغال و درآمد و افزایش تولید ناخالص داخلی و ملی سخن می گویند، با این حال توجهی به محتوا و حرفهایی که خودشان می زنند، ندارند و هنوز هم پیش پای آن سنگ می اندازند.