راه اندازی موزه باستان شناسی در شهرستان دزفول ضرورتی انکارناپذیر است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، راه اندازی موزه باستان شناسی در شهرستان دزفول ضرورتی انکارناپذیر است.

دزفول، شهری از سپیده دم تاریخ دارای تپه های باستانی متعددی است که هر یک بخشی از تمدنی است که هزاران سال پیش در شمال خوزستان و شهرستان دزفول سرآمد شهرهای دنیا بوده اند.

دزفول که براساس مستندات محکم تاریخی، دارای یک تمدن چند هزارساله است، از داشتن یک موزه باستان شناسی محروم است بطوریکه بسیاری از آثار باستانی کشف شده از تپه ها و محوطه های باستانی این شهرستان به صورت پراکنده در موزه های مختلف کشور نگهداری می شوند یا در انبارهای این موزه ها یا در گوشه ای از همین شهر در نبود یک موزه خاک می خورند، موضوعی که موجب شده سابقه باستانی دزفول ناشناخته بماند.

براساس مستندات دزفول دارای 45 تپه باستانی بوده که بسیاری از آنها به دلیل بی توجهی متولیان و نبود آگاهی در بین ساکنان محلی، بر اثر توسعه اراضی کشاورزی بطور کامل نابود شده اند و تپه هایی که تاکنون ثبت ملی نشده اند نیز در معرض تخریب و نابودی قرار دارند در حالی اگر موزه باستان شناسی دزفول راه اندازی شود، زمینه کاوش های باستان شناسی جدید برای باستان شناسان بومی شهرستان، کشور و خارج از کشور ایجاد می شود و این امر علاوه بر کشف آثار باستانی فراوان موجب احیای مناطق و محوطه های باستانی دزفول و جلوگیری از نابودی یک تاریخ و تمدن چند هزار ساله خواهد شد.

کشف قدیمی ترین سند دریانوردی

مدیر انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول پیرامون اینکه راه اندازی موزه باستان شناسی در شهرستان دزفول ضرورتی انکارناپذیر است، اظهار می کند: براساس کاوش های باستان شناسان مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو در منطقه، شهرستان دزفول تمدنی کهن و پیش از تاریخ را در دل خود جای داده و آغاز سکونت انسان ها در این شهرستان از تپه های چغابنوت آغاز می شود.

محمد آذرکیش می افزاید: باستان شناسان دانشگاه شیکاگو در سه دوره حفاری پیش از انقلاب در این منطقه، دریافته اند که قدمت تپه های چغابنوت که با شماره 3232 در فهرست آثار ارزشمند ملی ایران نیز به ثبت رسیده، به میانه هزاره هشتم پیش از میلاد می رسد و نشان دهنده آغاز زندگی گروهی قبل از اختراع سفال در شهرستان دزفول است.

وی عنوان می کند: این سابقه نشان می دهد که منطقه چغابنوت قدیمی ترین منطقه زیستی گروهی انسان ها در استان خوزستان است. تپه های باستانی چغابنوت دربرگیرنده فازهای نوسنگی پیش از سفال و سفال دار اولیه است. پس از آن زندگی در شهرستان دزفول در دوره عتیق در حوزه دشت شوشان شرقی در تپه های چغامیش جریان می یابد.

مدیر انجمن دزپارس با بیان اینکه تپه های ثبت ملی چغامیش و چغابنوت گنجینه کاملی از دوره های مختلف باستانی است، می گوید: در این تپه ها آثار باستانی بسیار مهم و متعددی کشف شده است.

آذرکیش اضافه می کند: از آثار باستانی مهم کشف شده در تپه چغامیش میتوان به اولین لوح خشتی ایران اشاره کرد که نشان دهنده آغاز دوره خط و نوشتن در این منطقه است و از آن به عنوان اولین مرکز خط و کتاب ایران یاد می شود.

این فعال گردشگری تصریح می کند: صحنه همنوازی با سازهای موسیقی دیگر اثر باستانی کشف شده در دزفول است که قدمت آن به بیش از پنج هزار سال می رسد و از آن به عنوان اولین لوح موسیقی در تاریخ موسیقی جهان یاد می شود. همچنین یک مُهر گِلی در منطقه چغامیش یافت شده که تصویر قایقی بزرگ بر روی آن حک شده که از آن به عنوان قدیمی ترین سند دریانوردی ایرانیان یاد می شود.

آذرکیش بیان می کند: آثار متعدد دیگری مربوط به هزاره چهارم و پنجم پیش از میلاد تا دوره هخامنشی نیز در تپه باستانی چغامیش توسط باستان شناس مشهوری نظیر خانم هلن کنتر، پروفسور دلوگاز و پروفسور علیزاده از اساتید برجسته باستان شناسی دانشگاه شیکاگو کشف شده که هر یک نشان دهنده تمدنی غنی در این منطقه است.

راه اندازی موزه، فرصتی برای کاوش های جدید

وی می گوید: دزفول با وجود برخورداری از این سابقه درخشان تاریخی، فاقد موزه باستان شناسی است و این امر موجب شده تا آثار باستانی کشف شده از دزفول در انبارهای موزه های مختلف کشور و برخی نیز در موزه دانشگاه شیکاگو نگهداری شوند و همین موضوع سبب شد تا معرفی صحیح و اطلاعات درستی از سابقه باستان شناسی شهرستان دزفول برای همگان وجود نداشته باشد.

آذرکیش با بیان اینکه برخی آثار باستانی کشف شده از دزفول در موزه ایران باستان به صورت پراکنده و بدون ذکر نامی از دزفول نگهداری می شوند، یادآور می شود: چندین اثر کشف شده از تپه های باستانی چغامیش و چغابنوت دزفول در موزه ایران باستان واقع در تهران نگهداری می شوند که در کنار این اشیا تنها به ذکر نام چغامیش و چغابنوت اکتفا شده و نامی از دزفول آورده نشده است.

مدیر انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول بیان می کند: نبود اطلاع رسانی صحیح در خصوص سابقه تمدنی درخشان دزفول و پراکندگی آثار باستانی این شهر سبب شده که با وجود چند جلد مطالعات باستان شناسی در خصوص دزفول در سایت دانشگاه شیکاگو، فرصت آشنایی درست با سابقه باستانی و تمدن این شهرستان از محققان و علاقمندان گرفته شود.

آذرکیش با بیان اینکه راه اندازی موزه باستان شناسی در دزفول علاوه بر ایجاد مکانی مناسب و امن برای نگهداری و ساماندهی صحیح آثار، فرصت تحقیق در خصوص قدمت و ارزش های علمی و باستانی منطقه و زمینه ای برای ادامه کاوش ها در تپه های باستانی دزفول را فراهم می آورد، می افزاید: از آنجایی که دزفول مهد تولید سفال بوده است، راه اندازی این موزه ضمن رونق بیشتر صنعت گردشگری دزفول، زمینه ای را برای هنرمندان فراهم می آورد تا به تولید و عرضه آثار سفالی به عنوان نماد و سوغات دزفول بپردازند.

مدیر انجمن دزپارس در پایان می گوید: فعالان گردشگری دزفول از سالها پیش در حال پیگیری و اطلاع رسانی پیرامون اهمیت راه اندازی موزه باستان شناسی در این شهرستان هستند که انتظار می رود این مهم توسط متولیان با جدیت دنبال شود تا با راه اندازی این موزه شاهد یک تحول فرهنگی در دزفول باشیم.

راه اندازی موزه در دستور کار

رئیس شورای اسلامی شهر دزفول اظهار می کند: از زمان روی کار آمدن شورای جدید از طریق رسانه ها و پیگیری های فعالان گردشگری، اهمیت وجود یک موزه باستان شناسی در دزفول بر ما آشکار شد و اکنون مدتی است پیگیری برای تحقق این مهم در دستور کار شورای شهر قرار گرفته است.

محمدحسن پرآور با بیان اینکه راه اندازی موزه باستان شناسی نیازمند اختصاص یک زمین مناسب است، می افزاید: طی روزهای اخیر یک نشست با رئیس اداره مسکن و شهرسازی در این زمینه برگزار کردیم. رئیس این اداره یک زمین به متراژ هزار متر در مجاورت دانشگاه آزاد پیشنهاد داد که این زمین در طرح جامع شهری نیز برای راه اندازی موزه در نظر گرفته شده است اما موقعیت جغرافیایی نامناسب و متراژ این زمین چندان مورد قبول شورای شهر و میراث فرهنگی نیست.

وی عنوان می کند: نگاه ما به موزه وسعت نظر بیشتری دارد، چرا که یک موزه باستان شناسی که درخور شأن تمدن و جایگاه تاریخی و باستانی دزفول باشد مستلزم برخورداری از محوطه و بخش های مختلف است و همچون سایر مکان های این چنینی قطعاً در آینده دست خوش توسعه خواهد بود. از سویی به دلیل اینکه اداره میراث فرهنگی دزفول ملک اختصاصی برای سایت اداری خود ندارد احتمال دارد طبقه دوم زمینی که به موزه اختصاص خواهد یافت تبدیل به سایت اداری اداره میراث فرهنگی شود؛ بنابراین لازم است مساحت زمینی که برای موزه اختصاص می یابد بیشتر از هزار متر مربع باشد.

رئیس شورای اسلامی شهر دزفول با بیان اینکه بهتر است موزه باستان شناسی دزفول در بافت تاریخی راه اندازی شود، می گوید: در بسیاری از شهرهای کشور و دنیا که دارای بافت تاریخی هستند شاهد رونق فرهنگی و گردشگری در آن منطقه هستیم این در حالی است که بافت تاریخی دزفول به دلیل کم توجهی متولیان به نوعی تخلیه شده و بسیاری از آثار و بناهای این بافت ارزشمند در حال تخریب است و وضعیت کنونی آن اسف بار است؛ بنابراین ضروری است با اجرای یکسری اقدامات زندگی و روح تازه ای در این بافت جریان یابد که قطعاً احداث موزه باستان شناسی در دل بافت کهن می تواند این مهم را محقق کند.

پرآور اضافه می کند: در صورتی که یک زمین در بافت تاریخی تهیه و تأمین شود با توجه به ارزش تاریخی که مکان موزه خواهد داشت در نتیجه بحث متراژ زمین دیگر چندان مطرح نخواهد بود و در این صورت قبول خواهیم کرد که موزه باستان شناسی در زمینی به متراژ 800 تا هزار مترمربع احداث شود.

وی با بیان اینکه شورای شهر با جدیت در حال پیگیری برای اختصاص زمین برای احداث موزه باستان شناسی است، می افزاید: این امر در کمیته فرهنگ که زیرمجموعه کمیسیون اقتصادی شورا است و از طرفی در کمیسیون فرهنگی شورای شهر مطرح و با ضریب حساسیت بالا در حال پیگیری است و تا حصول نتیجه مطلوب ادامه خواهد داشت.

رئیس شورای اسلامی شهر دزفول در پاسخ به این پرسش که در صورت تهیه و اختصاص زمین، هزینه احداث و راه اندازی موزه چگونه تأمین خواهد شد، توضیح می دهد: طی صحبت هایی که با اداره میراث فرهنگی دزفول و اداره کل میراث فرهنگی استان داشته ایم، اعلام کردند که وزارت خانه برای تأمین اعتبار این موزه قول مساعدت داده و اکنون این امر صرفا اندرخم اختصاص یک زمین است.

پرآور در ادامه با اشاره به خلاهای فراوان در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری دزفول، عنوان می کند: شورای شهر با همکاری شهرداری نگاه ویژه ای به حوزه گردشگری دارد، چرا که با احیا و رونق این بخش می توان به درآمد پایدار برای دزفول دست یافت، در این راستا شورای شهر دزفول پذیرای ایده ها و پیشنهادات فعالان گردشگری، صاحب نظران و سرمایه گذاران است. تمام تلاش ما این است که تحول بزرگی در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری دزفول شکل بگیرد.

وی در ادامه با اشاره به ظرفیت های متعدد دزفول در حوزه گردشگری می گوید: دزفول در زمینه گردشگری دفاع مقدس نیز حرف های زیادی برای گفتن دارد، هرچند اقداماتی نظیر باغ موزه دفاع مقدس نیز اجرا شد اما کافی نیست و دیگر ظرفیت های موجود در حوزه گردشگری دفاع مقدس دزفول نیز باید شکوفا شوند که در این راستا نیز پذیرای طرح ها و برنامه های متولیان و ایده های فعالان و صاحب نظران شهرستان هستیم.

اندرخم اختصاص زمین

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول اظهار می کند: بازدید از زمینی که اداره مسکن و شهرسازی برای احداث موزه در نظر گرفته بود انجام شد که چندان مورد قبول واقع نشد، چرا که این طرح مستلزم یک زمین با موقعیت بهتر و متراژ بیشتر است.

مهدی چناری با بیان اینکه این اداره در تکاپو برای اختصاص یک زمین مناسب برای راه اندازی موزه است، می افزاید: با پیگیری های صورت گرفته توافقاتی با وزارت میراث فرهنگی در زمینه اعتبار احداث این موزه صورت گرفته است؛ بنابراین مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

وی عنوان می کند: اگر زمین مناسب اختصاص یابد با توجه به اینکه اداره میراث فرهنگی دارای یک مکان ثابت نیست ممکن است طبقه دوم این زمین تبدیل به سایت اداری این اداره شود ضمن اینکه پیشنهاد داده شده تا طبقه سوم این پروژه نیز به یک نمایشگاه صنایع دستی تبدیل شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول به وجود تعداد قابل توجهی از اشیای تاریخی مکشوفه متعلق به دزفول در موزه ایران باستان اشاره می کند و می گوید: در صورت راه اندازی موزه باستان شناسی در دزفول می توان اشیای تاریخی و باستانی متعلق به دزفول را که در موزه ایران باستان نگهداری می شوند، به صورت امانت در موزه دزفول نگهداری کرد که البته این امر براساس قانون بررسی و اجرایی خواهد شد.