پرونده ثبت جهانی ماسوله در حال تدوین و اصلاح است

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر شده، پرونده ثبت جهانی ماسوله در حال تدوین و اصلاح است.

نخستین رویداد انتخاب شهر کامل ایران توسط نشریه بین المللی تخصصی A2 با حضور چهره های ملی و بین المللی حوزه معماری و شهرسازی در مرکز همایش های بین المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی تهران برگزار شد و شهر ماسوله در کنار شهرهای شوشتر و یزد به عنوان شهر کامل ایران انتخاب و معرفی شدند.

نشریه A2 مفهوم پیشگامانه شهر کامل یا «پاراگون سیتی» را در قالب «شورای تعامل شهری» یا «مرکز مطالعات توسعه شهری و زندگی متعادل» معرفی می کند که هدف از معرفی چنین مفهومی، برداشتن گام های عملی برای تحقق محیط مطلوب برای ساکنان در سراسر جهان است. در همین باره با محمد سنایی (سرپرست پایگاه ملی پژوهشی میراث فرهنگی ماسوله) به گفتگو نشستیم.

شهر ماسوله در کنار شهرهای شوشتر و یزد به عنوان شهر کامل ایران انتخاب و معرفی شدند. ماسوله چه ویژگی های خاصی داشت که توانست عنوان شهر کامل را اخذ کند؟

نخستین رویداد معرفی «شهر کامل» که توسط نشریه A2 به انتخاب و معرفی شهر ماسوله در کنار شهرهای یزد و شوشتر پرداخته در راستای یکی از اهداف اصلی نشریه مذکور، برای معرفی و شناساندن ارزش های اصیل معماری ایرانی در سطح بین المللی است. طبق تعریف ارائه شده «شهر کامل»، شهری مدرن است که در آن گذشته و خاطرات شهر با سرزندگی و انرژی جریان حال آن پیوند خورده و در چنین شهری معماری، فضای عمومی، پایداری، عدالت اجتماعی در کنار سایر ابعاد و ویژگی های زندگی شهری دست به دست یکدیگر داده و فضایی را خلق می کنند که به تمامی مشکلات و مسائل شهر و ساکنان آن پاسخ دهد.

برخورداری از ایمنی و امنیت شهری، پشتیبانی و بهره بروی از سلامت جسمانی و روانی ساکنان، فرهنگ و خلاقیت، مؤلفه های توسعه پایدار، عدالت جنسیتی، بنگاه های خرد اقتصادی، حفاظت و احیای میراث شهری، انطباق پذیری شهری از مهم ترین مؤلفه های ارزیابی شهر ماسوله به عنوان شهر تاریخی و کامل منجر بوده که در قالب گونه بندی های اکو موزه، شهر موزه، شهر سبز، چند فرهنگی، تفریحی و گردشگری. قابل دسته بندی و تعریف است. به زبان ساده تر، شهر ماسوله در همنشینی با منظر فرهنگی تاریخی پیرامونش، یادگار و میراثی زنده حاصل از تعامل چند هزارساله انسان با محیط طبیعی تا شکل گیری شهری کامل بوده که قادر به جوابگویی نیازهای ساکنان خود از جنبه های مختلف تا امروز است.

سالهاست ماسوله برای ثبت جهانی دورخیز کرده اما راه به جایی نبرده، از چالش های پیش روی آن بگویید. چرا تاکنون موفق نشده ایم نام ماسوله را در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کنیم؟

از گذشته تا به حال، تلاش های بسیاری برای ثبت جهانی ماسوله توسط مسئولین استانی انجام گرفته که علیرغم تمام تلاش ها، مشخصا به دلیل وجود محدود بودن سهمیه کشوری در تعداد ارسال پرونده ها، دقت نظر و حساسیت های بالایی توسط دفتر ثبت جهانی وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری نهایتا منجر به انتخاب و ارسال کامل ترین پرونده خواهد شد. در این راستا در سال جاری بواسطه مطالبه عمومی بوجود آمده در سطح استان، مطالعات تکمیلی و جامعی در زمینه های طبیعی، باستان شناسی، تاریخی، اجتماعی و… انجام شده و بر این اساس پرونده مطابق با نظر کارشناسان دفتر ثبت جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حال تدوین، اصلاح و ویرایش است. امید است مجموعه اقدامات صورت گرفته، به کسب شرایط لازم به منظور ارسال پرونده در سال جاری منتهی شود.

کسب عنوان شهر کامل چه فوایدی به لحاظ معرفی ماسوله در عرصه های جهانی، همراه شدن مسئولان برای رفع چالش های ثبت جهانی و… حتی همگام شدن مردم برای حفاظت بیشتر از میراث به جای مانده، دارد؟

انتخاب ماسوله به عنوان شهر کامل، برای مردم ماسوله و دوستداران این شهر تاریخی، لحظه ای توام با بغض و شادی ست. همچنین، مهر تاییدی ست بر سند یکتایی این شهر تاریخی در باور امیدوار علاقمندان به ماسوله به منظور ادامه مسیر تا محقق شدن ثبت در فهرست آثار میراث جهانی.

آیا در ماسوله توانسته اید گردشگری پایدار را توسعه دهید؟

توسعه پایدار گردشگری شامل مدیریت آگاهانه منابع طبیعی، فرهنگی-اجتماعی و اقتصادی و استفاده از ابزارهای خاص مدیریتی به منظور پایدار کردن این صنعت است. در شهر ماسوله نیز با علم به پتانسیل های موجود، ضوابط و برنامه ریزی هایی در مسیر مدیریت مولفه های پایداری اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی صورت گرفته و در حال انجام است. تعریف مسیرها و معرفی جاذبه های گردشگری طبیعی پیرامون شهر با رویکرد آموزشی و حفاظت از اکوسیستم طبیعی، برنامه ریزی، ساماندهی و راه اندازی کسب و کارهای هم جهت در حمایت از صنایع دستی و تولیدات محلی و حمایت از برگزاری آیین های فرهنگی، مذهبی در ایام و مناسبت های مختلف سال و سایر موارد اینچنینی از مجموعه اقداماتی است که در جهت توسعه و تقویت شاخصه های گردشگری پایدار در شهر تاریخی ماسوله در حال انجام است.

وضعیت مرمت و احیای خانه های قدیمی و بخش های مختلف در ماسوله چگونه است؟ مردم محلی تا چه اندازه با میراث فرهنگی همراه هستند؟

علیرغم عدم تحقق ثبت جهانی شهر تاریخی ماسوله تا به امروز، ماسوله و منظر پیرامون آن مطابق با ضوابط و حرایم حفاظتی مصوب به صورت مستمر در حال پایش است و ساکنین محلی نیز با آگاهی و شناخت کامل، نسبت به حفظ ارزش های به امانت مانده از نیاکان خود، در تمامی فعالیت های مربوط به بازسازی و مرمت بناهای تاریخی مشارکت فعال دارند. مرمت بناهای تاریخی مطابق با ضوابط موجود و برابر با طرح مرمتی به شیوه سنتی با نظارت دقیق کارشناسان میراث و شهرداری صورت می پذیرد و همچنین با گذشت زمان و علاقه و مشارکت مردم، رفع موارد موجود از ناهمگونی های بافت روند مثبت و قابل قبولی را داراست.