بدون باستان شناسی زیر آب قطعا از بخش مهمی از تاریخ غافل شده ایم

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، بدون باستان شناسی زیر آب قطعا از بخش مهمی از تاریخ غافل شده ایم.

حسین توفیقیان (عضو هیأت علمی پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) با اشاره به اهمیت توجه به حوزه باستان شناسی زیر آب گفت: بدیهی است کشوری که بیش از 3 هزار کیلومتر مرز آبی دارد و دارای دو دریا در شمال و جنوب است باید توجه خاصی به حوزه باستان شناسی زیر آب داشته باشد. از یکسو خلیج فارس و دریای عمان را با قدمتی چند هزارساله در حوزه تاریخ دریانوردی و کشتیرانی در جنوب کشور داریم و از دیگر سو دریای مازندران را هرچند با تاریخی کمتر در شمال کشور داریم. همچنین تعداد زیادی دریاچه و رودخانه داریم که آثار تاریخی مختلفی را در خود جای داده اند.

او ادامه داد: ایران یکی از مستعدترین کشورها برای مطالعات باستان شناسی زیر آب است. در دوران باستان، ایران همانند پلی میان تمدن های شرق و غرب بود و بخشی از تبادلات تجاری در دنیای باستان از طریق خلیج فارس انجام می شد. بنابراین اگر تصورمان برآن باشد که می توانیم به حوزه باستان شناسی و تاریخ بپردازیم اما به باستان شناسی زیر آب نپردازیم، قطعا از بخش مهمی از تاریخ غافل شده ایم، چرا که همانگونه که بخشی از تاریخ و تمدن ایران در فلات ایران شکل گرفته، بخش مهمی از تاریخ ایران، نیز در دریا و تعامل انسان با دریا شکل گرفته است.

این عضو گروه باستان شناسی زیر آب با اشاره به آنکه از سال 2009 به این سو ایران به عضویت کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان درآمده است، از ایجاد تعهدی که این عضویت برای ایران ایجاد کرده سخن گفت و ادامه داد: باید تشکیلات و گروهی داشته باشیم که بتواند در این حوزه به صورت تخصصی کار کند.

توفیقیان که سالها فعالیت در حوزه باستان شناسی زیر آب ایران و باستان شناسی خلیج فارس را در کارنامه خود ثبت کرده، در ادامه به مسائلی اشاره کرد که در حوزه خلیج فارس با آن روبرو هستیم و یادآور شد: سالهاست شاهد تحریف نام خلیج فارس در عرصه های بین المللی هستیم. این تحریف توسط کشورهای عربی به شدت در جریان است. اگر یک پژوهشگر کلمه خلیج فارس را سرچ کند با نتایج اندکی روبرو می شود اما اگر آن نام جعلی را سرچ کند با هزاران کتاب و مقاله روبرو می شود که جای تاسف دارد. بنابراین باستان شناسی زیر آب یکی از بسترهایی است که می توانیم از طریق آن درخصوص خلیج فارس کار کنیم. یکی از بهترین راه ها و علمی ترین کارها برای اثبات حقانیت ایرانی ها در خلیج فارس، انجام مطالعات باستان شناسی زیر آب است.

این استادیار با تاکید بر آنکه کشورهای عربی درحال حاضر فعالیت های خود در حوزه باستان شناسی خشکی را به مرحل پیشرفته ای رسانده اند، از ورود آنها به حوزه باستان شناسی زیر آب خبر داد و گفت: کشورهای عربی مانند قطر درصدد خرید کشتی های بزرگ مطالعاتی و تحقیقاتی برآمده اند و باستان شناسی زیر آب را گسترش داده اند. حتا عربستان یک کشتی هزار تنی تحقیقاتی خریداری کرده و سرمایه گذاری های بزرگی در حوزه باستان شناسی زیر آب انجام داده است. شاید تاکنون پرده از کشفیات مهم خود بر نداشته باشند اما قطعا بزودی شاهد انتشار اخبار مهمی در این خصوص از سوی کشورهای عربی خواهیم بود. با روند فعلی، بزودی شاهد جلو افتادن عرب ها در حوزه باستان شناسی زیر آب خلیج فارس خواهیم بود درحالیکه ایران مانند باستان شناسی در حوزه سواحل خلیج فارس، حرفی برای گفتن نخواهد داشت. ای کاش ایران هم می توانست در این زمینه حداقل تشکیلات مختصری را داشته باشد و گروه باستان شناسی زیر آب را حفظ کند.

این عضو گروه باستان شناسی زیر آب در پاسخ به این سوال که آیا جای خالی ایران در حوزه باستان شناسی زیر آب در حوزه خلیج فارس می تواند زمینه های گسترش فعالیت های کشورهای عربی و کشورهای حاشیه خلیج فارس در حوزه باستان شناسی زیر آب را فراهم کند چنانکه برخی از داشته های ایران را به نام خود مصادره کنند، گفت: قطعا اینگونه خواهد بود. آنها باستان شناسی زیر آب را بتازگی شروع کرده اند و قطعا در ماههای آینده شاهد انتشار اخبار مهمی در این خصوص خواهیم بود. در حوزه خلیج فارس مدتهاست کار می کنند و تمام موجودات زنده خلیج فارس را به نام های عربی نامگذاری کرده اند. اطلاع یافتم که برخی کشورها مانند قطر درصدد جمع آوری انواع کشتی ها و قایق های سنتی از سراسر خلیج فارس و سواحل ایران برآمد. حتی درصدد جمع آوری و خریداری کردن لنگرهای سنگی برآمده اند تا موزه های خود را غنی تر کنند.