شیوع بیماری مزمن انسداد ریه در دوران کرونا

سیناپرس/این روزها و با شیوع ویروس کرونا و گونه های مختلف جهش یافته آن، بحث محافظت از ریه و پیشگیری از بیماری های مرتبط با این عضو حیاتی، جدی تر شده است. در این گزارش به بررسی یکی از رایج ترین مشکلات ریوی در جهان می پردازیم.

بیماری مزمن انسداد ریه یا Chronic obstructive pulmonary disease که به اختصار (COPD) نامیده می شود، نوعی بیماری تنفسی است که بر اثر آن مسیر ورود و خروج هوا به ریه مسدود شده و تنفس به سختی انجام می شود. این بیماری یکی از بیماری های مهم عامل مرگ و میر در سطح جهان محسوب می شود.

سیستم تنفس انسان به گونه ای است که بر اساس آن هوا از طریق بینی وارد نای شده و از طریق نایژه ها به کیسه های هوای داخل اندامی به نام ریه وارد می شود. مویرگ های خونی در این بافت، اکسیژن موردنیاز بدن را دریافت کرده و دی اکسید کربن ناشی از فعالیت سلول ها را خارج می کنند. ریه ها برای انجام این مأموریت نیازمند داشتن بافتی ارتجاعی هستند که به کمک آن هوا را به داخل خود کشیده و به بیرون بدمند.

بیماری مزمن انسداد ریه سبب از بین رفتن این خاصیت ارتجاعی شده و به این ترتیب حجم کمتری از هوا وارد ریه شده و همچنین هوا داخل ریه به خوبی قادر به تخلیه نخواهد بود. به گزارش سیناپرس، متاسفانه ویروی کرونا می تواند چنین شرایطی را برای بیماران پدید آورده و در نتیجه بیمار تنها قادر به تنفس به کمک دستگاه های ویژه ای خواهد بود.

چرا ریه دچار انسداد می شود؟

عامل اصلی ابتلا به بیماری انسداد ریه مصرف دخانیات و به طور خاص سیگار بوده که باعث مسدود شدن جریان هوا در ریه ها و تولید مداوم خلط شده و عفونت های قفسه سینه را به همراه دارد. با گذشت زمان التهاب موجود منجر به تغییرات دائمی در ریه و دیواره های آن خواهد شد .

التهاب ایجاد شده توسط پروتئین هایی همانند نکروز تومور آلفا و اینترلوکین 1 بتا ایجاد می شود که در فعال شدن سیستماتیک ایمنی بدن در مقابل عوامل بیرونی نقش عمده ای دارند. البته در کنار استعمال دخانیات دلایل دیگری برای این بیماری وجود دارد که از آن جمله می توان به عوامل ژنتیکی و تنفس در محیط های آلوده و زندگی در شهر های دارای آلودگی هوا و یا ابتلا به برخی بیماری های تنفسی ویروسی اشاره کرد.

ناهنجاری ژنتیکی غیر شایعی به نام نقص آلفا-1-آنتی تریپسین دلیل برخی از موارد COPD است. در این میان عوامل ژنتیکی دیگری نیز وجود دارند که احتمالاً برخی از سیگاری ها را در خطر بالاتری برای ابتلا به این عارضه قرار می دهند.

باید توجه داشت که بیماری انسداد مزمن ریوی یک بیماری قدیمی است که از گذشته های دور وجود داشته و شناسایی شده بود اما متأسفانه طی چند دهه گذشته هنوز دارویی مؤثر و کاملاً مفید برای درمان قطعی این بیماری ارائه نشده است. اگرچه طیف وسیعی از داروها برای درمان انسداد مزمن ریوی استفاده می شود اما تحقیقات جدید پژوهشگران نشانگر این مطلب است که درمان بیماری انسداد مزمن ریه ، نیازمند استفاده از دارو های جدید بوده و استفاده از داروهای قدیمی در درمان این بیماری چندان اثر بخش نخواهد بود.

بر اساس اعلام پژوهشگران ، مصرف مسکن های آگونیست آدرنرژیک که پیش از این برای درمان بیماری انسداد مزمن ریه یا ( COPD ) تجویز می شده با کاهش اثربخشی در بیماران فوق، متخصصان را برای یافتن مسکن های جدید ترغیب کرده است.

محققان در پی بررسی های اخیر خود در این رابطه اعلام کردند با توجه به پروسه درمانی بیمارانی که تحت تأثیر مصرف دخانیات و ویروس هایی همانند آنفلوانزا یا کرونا بوده و از مسکن های آگونیست آدرنرژیک استفاده کرده اند مشخص شد که درمان بیماری فوق نیازمند دارویی با قابلیت هایی متفاوت و قدرتمند تر است.

علائم انسداد ریه

بیماری مزمن انسداد ریه دارای علائم و نشانه های مشخص و واضحی است که برخی از مهم ترین این علائم عبارت اند از درد در قفسه سینه، بروز عفونت و تب، اختلال در تنفس و تنگی نفس، سرفه همراه با خلط، مشکل تنفسی در هنگام فعالیت های ورزشی، خس خس کردن سینه، کبودی لب ها و ناخن، خستگی مزمن و کاهش وزن.

در نظر داشته باشید که این بیماری دارای روند سینوسی بوده و در فاصله های تقریباً مشخص زمانی علائم و نشانه های بیماری شدید تر شده و سپس کاهش پیدا می کند.به گزارش سیناپرس، علائم این بیماری در افراد مختلف متفاوت بوده و ممکن است برخی نشانه ها در همه بیماران دیده نشده و تشخیص دقیق بیماری از طریق معاینات پزشکی امکان پذیر است.

درمان

افرادی که دچار این بیماری می شوند اگر به استعمال دخانیات عادت دارند باید حتماً آن را متوقف کرده و با مشورت پزشک یکی از روش های داروئی یا جراحی را برای درمان انتخاب کنند. یکی از مؤثر ترین راه های درمان انسداد مزمن ریه که پیش از این مورداستفاده قرار می گرفت ، مصرف سالبتامول آگونیست آدرنرژیک است که با گشاد کردن مجاری تنفسی در بیماران فوق ، امکان نفس کشیدن را بیش از پیش در اختیار مبتلایان به این بیماری قرار می دهد.

در حال حاضر داروهای مختلفی برای درمان و کنترل علائم انسداد مزمن ریه استفاده می شود که طیف وسیعی از دارو های آنتی بیوتیک، شل کننده بافت ریه، ضد التهاب و مسکن را شامل می شوند.

ازجمله مهم ترین این دارو ها می توان به برونکودیلاتورها، آلبوترول (ProAir HFA, Ventolin HFA)، لوالبوترول (Xopenex HFA)وایپراتروپیوم(Atrovent)تیوتروپیوم (Spiriva)، سالمترول (Serevent)،فورموترول (Foradil, Perforomist)، آرفورموترول (Brovana) ، اینداکاترول (Arcapta) و آسلیدینیوم (Tudorza). استروئیدهای استنشاقی ازجمله فلوتیکازون(Flovent HFA, Flonase) و بودزونید (Pulmicort Flexhaler, Uceris) اشاره کرد.

روفلومیلاست (Daliresp)، تئوفیلین و آزیترومایسین از دیگر داروهای مورد استفاده در این بیماری هستند. در کنار این دارو ها می توان از روش های دیگری مانند اکسیژن درمانی و انواع جراحی نیز استفاده کرد. بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریوی باید به خاطر داشته باشند که نحوه درمان به تشخیص پزشک بستگی داشته و همچنین تا حد امکان باید از درمان داروئی استفاده کرده جراحی و پیوند ریه به دلیل عوارض جانبی متعدد باید به عنوان آخرین روش درمانی مورد استفاده قرار گیرند.

پیشگیری

مهم ترین مواردی که به کمک آن ها می توان از بروز انسداد مزمن ریوی پیشگیری کرد، عدم استعمال دخانیات، داشتن سبک زندگی سالم و انجام ورزش است. از سوی دیگر باید برخی بیماری ها مثل کرونا و آنفولانزا را جدی گرفته و کامل درمان کرد،زیرا عدم درمان بیماری هایی از این دست می تواند منجر به ذات الریه و درنهایت انسداد مزمن ریوی شود. داشتن تغذیه سالم و اجتناب از حضور ممتد در محیط های دارای هوای آلوده ازجمله دیگر مواردی هستند که به پیشگیری از بیماری انسداد مزمن ریوی کمک می کنند.

باورهای غلط

سیگار کشیدن تفریحی ضرری برای ریه ندارد: این باور کاملاً غلط بوده و افراد سیگاری بین 4 تا 6 برابر بیشتر از سایرین در خطر ابتلا به انسداد مزمن ریوی هستند. استنشاق دود سیگار سایر افراد نیز تأثیرات مخربی بر سلامت ریه ها داشته و می تواند زمینه ساز انسداد مزمن ریوی شود.

قلیان به دلیل استفاده از آب برای ریه ها ضرری ندارد: برخلاف باور بسیاری از افراد، مصرف قلیان نیز همانند سیگار بسیار خطرناک و مضر بوده و می تواند زمینه ساز بیماری انسداد مزمن ریوی شود.

انسداد مزمن ریوی تنها در افراد کهن سال رخ می دهد: برخلاف این تصور، احتمال بروز بیماری انسداد مزمن ریوی در همه سنین وجود داشته و بیشترین میزان مشاهده آن در افراد 40 تا 50 ساله است.