بررسی رژیم غذایی مردم و سربازان ساسانی در کاوش های محوطه دیوار بزرگ گرگان

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر شده، بررسی رژیم غذایی مردم و سربازان ساسانی در کاوش های محوطه دیوار بزرگ گرگان صورت گرفت.

حمید عمرانی رکاوندی (مدیر پایگاه دیوار بزرگ گرگان) با اشاره به آنکه این دیوار در دوره ساسانی در امتداد گرگان رود و در حوزه مرکزی استان گلستان از شرق به غرب کشیده شد، گفت: در کنار دیوار خندق، قلعه، کوره های آجرپزی، کانال های باستانی آب، سد خاکی و تاسیسات وابسته به دیوار گرگان را داریم که در زمان ساسانیان ساخته شده است. در کنار این قلعه ها و دیوار، در پشت دیوار به سمت حوزه جلگه بیش از 25 قلعه شهر داریم که احتمالا برای سکونت مردم و جوامع بومی منطقه باشد که در مواقع خطر تبدیل به مکانی برای آموزش سربازان و نظامیان ساسانی می شد. به تمام این موارد در منابع تاریخی اشاره و در کاوش های باستان شناسی کشف شده اند.

او ادامه داد: این استحکامات دفاعی در زمان ساسانیان ساخته شده و کاربری آنها مشخص شده است حتی در کاوش های باستان شناسی به رژیم غذایی مردم منطقه و سربازان ساسانی پی برده ایم. متوجه شدیم که قوت غالب آنها گوشت بوده و در آن زمان علاوه بر گوشت گاو، گوسفند و نوعی گوزن که در منطقه زندگی می کند، از گوشت خوک نیز استفاده می شده. البته با ظهور اسلام، خوردن گوشت خوک کمتر شده است. گندم، جو، انگور، گردو و پرندگان دریایی و ماهی از دیگر مواد غذایی است که مورد استفاده مردم منطقه بود.

عمرانی رکاوندی تصریح کرد: از آنجا که بیشتر بخش های دیوار گرگان زیر خاک قرار دارد و مشهود نیست از این رو سعی کردیم حریم تاریخی آن را که در حدود 200 کیلومتر است با نشانه های بتنی مشخص کنیم تا کشاورزان و سایر بخش های توسعه ای حریم دیوار گرگان را بشناسند. همچنین، به دنبال ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان هستیم و مقدمات آن انجام شد. با دستگاه های دولتی درحوزه توسعه استان تعاملاتی برقرار کردیم و با توجه به آنکه محور توسعه استان در حوزه کشاورزی است و طی این سالها زمینهای کشاورزی متعددی در حول دیوار گرگان شکل گرفت.

طی هزاران سال گذشته بیش از 35 روستا در حول این دیوار شکل گرفت. با این وجود تعرضات ناخواسته ای به ندرت شکل گرفته و تلاش شده تا معرفی لازم انجام گیرد. مردم حامی دیوار گرگان هستند و در برنامه داریم که بتوانیم با تامین اعتبار، بخش هایی که از دیوار و قلعه های آن را که امکان بازدید گردشگران وجود دارد آزادسازی کنیم، اما درحال حاضر بیشتر بخش های این مجموعه دارای مالک خصوصی است و بخشی از آن نیز در زمین های منابع طبیعی قرار دارد. در طول 5 تا 6 نقطه از دیوار گرگان این امکان وجود دارد و در حدود چند ده کیلومتر را در بر می گیرد.

او درخصوص چرایی عدم امکان بازدید گردشگران از دیوار گرگان گفت: از آنجا که کاوش های باستان شناسی گسترده در این محوطه انجام نشد، از این رو بسیاری از بخش های دیوار زیر زمین است و شناسایی آن برای گردشگران دشوار است. نیاز است با تامین اعتبارات کاوش ها و مطالعات باستان شناسی صورت گیرد و خواناسازی انجام گیرد. در واقع، میتوان با ایجاد سایت موزه نظر گردشگران را جلب کنیم.

مدیر پایگاه دیوار بزرگ گرگان همچنین درخصوص انجام حفاری های غیرمجاز در این محوطه تاریخی گفت: از آنجا که بیشتر قلعه های وابسته به دیوار گرگان دفاعی هستند از این رو از نظر آثاری که مد نظر قاچاقچیان باشد، فقیر هستند. بنابراین حفاری های انگشت شماری در این مجموعه ها انجام شده. شی خاصی بدست نیامده و بیشتر از نظر باستان شناسی اهمیت دارد.

عمرانی رکاوندی با اشاره به کاهش تعداد بازدیدکنندگان گفت: با توجه به شرایط شیوع کرونا تعداد گردشگران اندک شده است. در گذشته علاوه بر گردشگران داخلی شاهد حضور گردشگران خارجی نیز بودیم، چرا که طی سال های گذشته گروه های مختلف خارجی در این محوطه کاوش و پژوهش داشتند که در معرفی دیوار بزرگ گرگان در عرصه بین المللی بسیار تاثیرگذار بوده است. تقریبا میتوان گفت تمام منابع خارجی دیوار گرگان را چه به نام دیوار اسکندر چه دیوار گرگان می شناسند. حتی اکنون نیز درخواست هایی برای حضور هیات های خارجی در این مجموعه داریم که در انتظار تصمیمات وزیر جدید در این باره هستیم.