باورهای اشتباه درباره هپاتیت

تبیان/هپاتیت به التهاب کبد گفته می شود. این بیماری اساسا به دلیل یک عفونت ویروسی یا مصرف الکل ایجاد می شود؛ اما می تواند نتیجه ی سموم، داروها و برخی از عوارض از جمله بیماری های خودایمنی هم باشد.

هپاتیت پنج نوع اصلی دارد: هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت D و هپاتیت E. هپاتیت B و هپاتیت C شایع ترین انواع هپاتیت هستند.

در این مطلب به 11 باور اشتباه درباره هپاتیت می پردازیم:

باور اشتباه 1: همه هپاتیت ها به یک اندازه خطرناکند

برخی از انواع هپاتیت خود به خود برطرف می شوند؛ اما انواعی دیگر می توانند سبب سرطان کبد یا آسیب دائمی کبد شوند.

ویروس های هپاتیت در واقع بسیار متفاوتند:

. هپاتیت A: اغلب فرد برای مدت کوتاهی بسیار احساس ناخوشی می کند؛ اما به ندرت پیش می آید که عارضه ی خطرناکی ایجاد شود یا بیماری خیلی طول بکشد.

. هپاتیت B: در صورتی که عفونت ویروسی اولیه فرد تبدیل به یک عفونت مزمن شود می تواند خیلی خطرناک باشد؛ اما این اتفاق تنها برای 2 تا 6 درصد از بزرگسالان می افتد و برخی افراد طی عفونت اولیه هرگز علامتی ندارند.

. هپاتیت C: این نوع هپاتیت اغلب در ابتدا علامتی ندارد؛ اما تقریبا 60 تا 80 درصد از افرادی که به هپاتیت C مبتلا می شوند، دچار عفونت مزمن نیز می شوند که در نهایت می تواند سبب سرطان کبد، سیروز کبد و در صورت عدم درمان منجر به مرگ شود.

به همین دلیل مهم است که برای هپاتیت A و B واکسیناسیون انجام شده و دست کم یک بار از جهت هپاتیت C غربالگری صورت بگیرد، حتی اگر احساس می کنید حالتان خوب است.

باور اشتباه 2: هپاتیت C نادر است

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، 325 میلیون نفر مبتلا به هپاتیت B ، C و یا هردواند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها می گوید در سال 2019، 115900 مورد هپاتیت حاد A، B و یا C در آمریکا وجود داشته است.

تقریبا نیمی از افرادی که با هپاتیت C زندگی می کنند حتی شاید تا دهه ها هیچ علامتی نداشته باشند؛ اما وقتی ویروس به جایی می رسد که به کبد آسیب جدی می زند، یرقان یا دیگر علائم ظاهر می شوند

سازمان بهداشت جهانی در سال 2016 تخمین زده بود که 399000 نفر در تمام دنیا در اثر هپاتیت C جان خود را از دست داده بودند. هپاتیت B و C شایع ترین علت های سیروز و سرطان کبد هستند که ضمنا موجب بیشتر مرگ های ناشی از هپاتیت ویروسی نیز می شوند.

از سال 2013 تا پیش از ظاهر شدن SARS-CoV-2 که عامل کووید – 19 است، هپاتیت C اولین عامل مرگ و میر ناشی از یک بیماری عفونی در آمریکا بوده است. طبق تخمین ها، 71 میلیون نفر در سراسر دنیا و 2.4 میلیون نفر در آمریکا با هپاتیت C زندگی می کنند که این تعداد، دو برابر تعداد افرادی است که در آمریکا با HIV زندگی می کنند، هر چند هپاتیت C کاملا قابل درمان است.

باور اشتباه 3: زنانی که هپاتیت C دارند نمی توانند به کودک شیر بدهند

ویروس هپاتیت C از طریق شیر مادر منتقل نمی شود؛ اما افرادی که نوک سینه شان ترک خورده یا خونریزی دارد باید موقتا شیردهی را متوقف نمایند تا زخم التیام پیدا کند.

باور اشتباه 4: هپاتیت از طریق بوسیدن و دست دادن منتقل می شود

هر چند این باور بسیار گسترده است اما واقعیت ندارد. افراد نمی توانند با بوسیدن، دست دادن، استفاده از ظروف مشترک، نیش پشه، سرفه و عطسه به ویروس هپاتیت C مبتلا شوند.

ویروس هپاتیت C زمانی منتشر می شود که فرد با خون فرد مبتلا به این ویروس از طریق وسایل تزریقی، وسایل استریل نشده تتو، زایمان و به ندرت رابطه جنسی، تماس پیدا کند.

باور اشتباه 5: کسانی که هپاتیت C دارند نمی توانند رابطه جنسی داشته باشند

مطمئنا این باور درست نیست اما مواردی را باید مد نظر داشت. ویروس هپاتیت C از طریق تماس با خون فرد مبتلا به ویروس منتقل می شود. فعالیت های جنسی که ریسک قرار گرفتن در معرض خون را افزایش می دهند (مثلا رابطه جنسی مقعدی یا رابطه جنسی طی قاعدگی)، پُرخطر هستند.

باور اشتباه 6: همه افرادی که هپاتیت دارند، یرقان دارند

یرقان علامتی از مشکلات کبد است؛ اما همه ی ویروس های هپاتیت فورا موجب مشکلات کبدی نمی شوند. تقریبا نیمی از افرادی که با هپاتیت C زندگی می کنند حتی شاید تا دهه ها هیچ علامتی نداشته باشند؛ اما وقتی ویروس به جایی می رسد که به کبد آسیب جدی می زند، یرقان یا دیگر علائم ظاهر می شوند.

باور اشتباه 7: هپاتیت ژنتیکی است

این تصور نادرست وجود دارد که هپاتیت ژنتیکی است و به همین دلیل می تواند از نسلی به نسل دیگر منتقل شود، اما این واقعیت ندارد. هپاتیت C یک ویروس است و از والدین به ارث برده نمی شود. در موارد نادر، هپاتیت می تواند حین زایمان از مادر به فرزند انتقال داده شود اما احتمال چنین رویدادی تقریبا 2 تا 8 درصد است.

باور اشتباه 8: برای تمام انواع هپاتیت واکسن وجود دارد

این هم صحت ندارد. در حال حاضر برای هپاتیت های A و B واکسن هایی وجود دارد و هر دوی آن ها نیاز به چند دوز تزریق دارند تا واکسیناسیون کامل شود.

باور اشتباه 9: هپاتیت C نمی تواند در خارج از بدن انسان دوام بیاورد

محققان دانشگاه Yale در سال 2014 دریافتند هپاتیت C تا شش هفته بعد از خشک شدن روی یک سطح می تواند زنده بماند و آن قدر قابلیت ایجاد عفونت دارد که بتواند کسی را دچار عفونت کند. تا پیش از آن این تصور وجود داشت که هپاتیت C در خارج از بدن انسان فقط تا چهار روز می تواند زنده بماند. متاسفانه ویروس هپاتیت C یک ویروس بسیار قوی است.

باور اشتباه 10: کسی نمی تواند دوبار به هپاتیت C مبتلا شود

این هم نادرست است. فرد پس از درمان هپاتیت C می تواند دوباره به آن مبتلا شود. در واقع آنتی بادی های عفونت اولیه نمی توانند مثل واکسن از شما محافظت کنند. یعنی ابتلا به ویروس هپاتیت C ، شما را در برابر ابتلای مجدد به این ویروس ایمن نمی کند و بعد از پاکسازی بدن از ویروس هپاتیت C به صورت طبیعی یا با کمک دارو، باز هم ممکن است به این ویروس دچار شوید.

باور اشتباه 11: داروهای هپاتیت C عوارض جانبی بدی دارند

این هم درست نیست. داروهای فعلی برای درمان هپاتیت C معمولا شامل یک دوره هشت تا دوازده هفته ای درمان با قرص می شوند. نرخ درمان اکنون بالای 90 درصد می باشد. این داروهای جدید عوارض جانبی بسیار کمی دارند و خیلی خوب تحمل می شوند.

خلاصه

هپاتیت یک بیماری است که در تمام دنیا وجود دارد و دانستن نحوه انتشار و انتقال آن و چگونگی کاهش این احتمال، اولین قدم برای کاهش اثر ویروس هپاتیت است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کند همه ی افراد بالای 18 سال باید دست کم یک بار در طول عمر خود تست غربالگری هپاتیت را انجام دهند یا اگر ریسک فاکتور این بیماری عفونی را دارند، به دفعات بیشتری از این جهت چکاپ شوند.