آیا مصرف داروهای تقویتی و ویتامین ها پس از تزریق واکسن کرونا باعث فعال شدن ویروس می شود؟

موسسه ملی تحقیقات سلامت جمهوری اسلامی ایران به این سول که «آیا استفاده از هرگونه آمپول یا داروی تقویتی پس از تزریق واکسن کووید-119 مشکل ایجاد کرده و باعث فعال شدن ویروس می شود؟» پاسخ داد.

در پاسخ به این سؤال آمده است که: تأثیر مستقیم مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها در افرادی که واکسن کووید-19 دریافت کرده اند، هنوز مطالعه نشده است. در مطالعات انجام شده در سایر واکسن ها، تأثیر منفی ریزمغذی ها و ویتامین ها بر روی عملکرد واکسن گزارش نشده است و حتی مطالعاتی در این زمینه وجود دارد که نشان می دهد مصرف ریزمغذی ها (حتی در قالب اشکال دارویی)، تا حدودی به بهبود وضعیت ایمنی کمک می کند.

یکی از مداخلات مهم برای کنترل بیماری های عفونی، انجام واکسیناسیون است که هدف اصلی آن تقویت پاسخ ایمنی است. مطالعات نشان داده است که یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در پاسخ ایمنی، وضعیت تغذیه و وجود مقادیر کافی ریزمغذی ها و ویتامین ها در بدن است.

درباره بیماری کووید-19 نیز مطالعات نشان داده اند که کمبود ویتامین D می تواند باعث افزایش ریسک ابتلا به بیماری و در مبتلایان، باعث افزایش ریسک بستری در بیمارستان و مرگ ومیر شود.

در برخی مطالعات نشان داده شده که تجویز ویتامین D در افراد مبتلا به بیماری کووید-19 می تواند باعث کاهش خطر بستری در بخش های مراقبت های ویژه همچنین کاهش مرگ ومیر شود.

هرچند هنوز شواهد کافی مبنی بر اینکه لازم است ویتامین D به عنوان بخشی از رژیم درمانی استاندارد در تمام بیماران مبتلا به کووید-19 مصرف شود وجود ندارد، اما از سوی دیگر با توجه به جدید بودن بیماری کووید-19 ناکافی بودن اطلاعات در مورد آن، نگرانی هایی مبنی بر اینکه آیا ممکن است استفاده از آمپول با داروی تقویتی پس از تزریق واکسن مشکلاتی ایجاد کرده و منجر به افزایش خطر ابتلای فرد به کووید-19 شود مطرح شده است.

ارزیابی مطالعات و شواهد: در مطالعات انجام گرفته بر روی واکسن ها (غیر از واکسن های کووید-19) تأثیر منفی برای مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها بر روی عملکرد واکسن گزارش نشده است و برعکس در برخی مطالعات وجود ارتباط بین مصرف ریزمغذی ها با بهبود وضعیت سیستم ایمنی فرد و پاسخ به واکسیناسیون پیشنهاد شده است.

به عنوان مثال بین کمبود ویتامین D با اختلال در پاسخ ایمنی به واکسن آنفولانزا ارتباط مشاهده شده است و در یک کار آزمایی تصادفی کنترل شده در کشور انگلستان در افراد 65 تا 85 ساله نشان داده شد که مصرف پنج وعده یا بیشتر میوه و سبزیجات در روز در مقایسه با دو وعده یا کمتر، با پاسخ بهتر به واکسن پنوموکوک همراه است.

در مطالعه دیگری در کشور امریکا در افراد بالای 65 سال مشاهده شد که کارکرد گلبول های سفید نوع T در گروهی که به صورت روزانه ویتامین E مصرف می کردند (60 یا 200 میلی گرم ویتامین E در روز) در مقایسه با گروه دارونما بهتر بوده است.

مطالعه ای در انگلستان در مورد مصرف مکمل سلنیم نشان داد که مصرف روزانه سلنیم ( 50 یا 100 میکروگرم در روز) در بزرگسالان باعث بهبود پاسخ ایمنی آنها به واکسن فلج اطفال شده و همچنین ایجاد سویه های ویروسی جهش یافته را کاهش می دهد.

هنوز مطالعه ای در این زمینه در مورد واکسن کووید-19 منتشر نشده است، بااین حال با توجه به اثر وضعیت تغذیه در بهبود پاسخ به سایر واکسن ها، پیشنهاد شده است که مکمل های تغذیه ای (به عنوان مثال حاوی ویتامین D، C، A، E، B12، B9، B6 و مواد معدنی مانند روی، مس، سلنیم و آهن) برای سالمندان در چند هفته قبل و بعد از دریافت واکسن کووید- 19تجویز شود.

نتیجه گیری: با توجه به شواهد موجود به نظر نمی رسد که مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها با دوزهای توصیه شده قبل و یا بعد از تزریق واکسن کووید-19 اثرات سوء بر ایمنی زایی ناشی از واکسیناسیون داشته باشد و یا باعث افزایش ریسک ابتلا به کووید-19 شود.

هرچند تصمیم گیری قطعی در این زمینه نیازمند اطلاعات بیشتر در مورد رفتارهای ایمنی زایی این بیماری است و مطالعات بیشتر در این زمینه لازم است.

با اینکه نشان داده شده است که مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها می تواند باعث بهبود وضعیت مبتلایان به کووید-19 و همچنین بهبود پاسخ به واکسن شود، اما با توجه به شواهد فعلی، مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها به عنوان یک درمان روتین در مبتلایان به کووید-19 و یا قبل و بعد از واکسیناسیون لازم نیست و توصیه نمی شود.

نکته بسیار مهم اینکه باید توجه داشت که زیاده روی در مصرف ریزمغذی ها و ویتامین ها و مصرف آنها با دوز بالا خطرساز بوده و می تواند باعث آسیب های جدی شود.