سورنا سردار بزرگ ایران زمین و افتخارات وی

سرزمین عزیزمان ایران، سرداران و حماسه سازان بسیاری را در دوران مختلف شاهد بوده که هرکدام به نوبه خود افتخار آفریده و نام خود را برای همیشه در تاریخ ثبت نموده است. از جمله سرداران نامی و حماسه ساز می توان از سورنا سردار بزرگ ایران زمین نام برد. سرداری نامی که در دوران اشکانیان فرماندهی سپاه ایران را در جنگ با رومیان بر عهده داشت. شکست سختی که لشکریان روم از این سردار خوردند، شکستی سخت بود. لشکری که تا آن زمان از هیچ دشمنی شکست نخورده بود. داستان این شکست در تاریخ ثبت شده و تا به امروز افتخاری شده که ایران، این سرزمین کهن بدان بالیده است. در مقاله زندگی نامه سورنا به نقش سورنا در تاریخ ایران نیز می پردازیم.

تاریخ ایران و سورنای دلاور

در وصف سورنا سردار بزرگ ایران زمین باید گفت وی جوانی با خون و رگ آریایی، تنومند و بلند بالا، باهوش و دانا و در زیرکی مثال زدنی بود. با پیشانی بندی که بر موهای بلند خود می بست، در بین همتایان خود یک سر و گردن بلندتر بوده و بخوبی نمود یک پهلوان را دارا بود. پیشینه و تبار او به یکی از چندین خاندان معروف در دوره اشکانیان و ساسانیان مرتبط می شد. سزار، سردار نامدار روم همچنین هم پیمانان او، پومیه و کراسوس سرداری و فرمانروایی روم آن زمان را بر عهده داشتند که افتخارات زیادی در کارنامه خود دارا بودند. به طور همزمان و با همکاری هم اداره و مسئولیت سرزمین وسیع روم را در دست داشتند. آنان تصمیم گرفتند به ایران حمله کرده و این خاک پر گهر را به تصرف خود در آورند. این تصمیم در سال 56 قبل از میلاد توسط این سه سردار اتخاذ شد و نقش سورنا در تاریخ ایران پر رنگ تر گردید. کراسوس حکمران بخش شام یا سوریه بود و برای پهناور گشتن دولت خود در آسیا رویای حکمرانی بر ایران را در دل و روح خود داشت که سرانجام با حمله به ایران این رویای خود را به ظهور رساند. او در این جنگ با درهم کوبیدن اسپارتاکوس شهرت و محبوبیت زیادی کسب کرده و جز قهرمانان کشورش شد و باعث انقلاب بزرگ بردگان گردید. سپس با لشکری متشکل از 42 هزار نفر از جنگجویان آماده نبرد روم که خودش فرماندهی آنان را داشت برای حمله به ایران آماده شد. پادشاه اشکانی که همانطور که ذکر شد اشک سیزدهم بود، سرداری و فرماندهی لشکریان ایران را به سورنا سردار بزرگ ایران زمین سپرد و مسئولیت جنگ با کراسوس و راندن رومی ها از خاک ایران را به این سردار بزرگ واگذار کرد. این جنگ در اردیبهشت سال 53 قبل از میلاد واقع در جلگه های بین رودان «بین النهرین» و در نزدیکی شهر حران رخ داد. این مورد از بخش های مهم زندگی نامه سورنا و نقش سورنا در تاریخ ایران می باشد.

پیدایش جنگ پارتیزانی

سورنا سردار بزرگ ایران زمین باهوش ذاتی که داشت و طراحی نقشه ای فوق العاده و ماهرانه به همراهی سواران خود که مهارت خاصی در تیراندازی داشتند، موفق شد یک سوم سپاه روم را در هم شکسته، یک سوم آنان را نابود کرده و تعدادی اسیر کند. با کشته شدن کراسوس و پسرش فابیوس «پوبلیوس» در این جنگ فقط تعداد کمی از دشمن توانستند فرار کنند. روش جالبی که سورنا در این جنگ از آن استفاده کرد، روش جدیدی بود که تا به آن روز سابقه نداشت. روش جنگ وگریز و یا جنگ پارتیزانی که سورنا پدیدآورده بود بعدها به جنگ به روش پارتیان در دنیا مشهور شد. جنگی که متشکل از زره پوشان سوار بر اسب، تیراندازان ماهر، نیزه داران زبده، شمشیر زنان جسور و پیاده های نظامی به همراه شترهایی که مهمات حمل می کردند، بود. پارتیان آریایی اولین کسانی هستند که تیربار جنگی در جنگ بکار بستند که این درباره نقش سورنا در تاریخ ایران خودنمایی می کند.

گزارش افسران رومی درباره شکستشان از ایران

سورنا فرمانده دلاور ایرانی در جنگ از شیوه های تازه بهره گرفت. هر سرباز با خود مشک کوچکی از آب همراه داشت و مانند ما دچار تشنگی نمی شد. به پیاده ها با مشک هایی که بر شترهای سریع بار بود، آب و مهمات می رساندند. سربازان ایرانی شجاع به نوبت با روش ویژه ای از میدان بیرون رفته و به استراحت می پرداختند. سواران ایران زیرک توانایی تیراندازی از پشت سر را دارند. ایرانیان کمان هایی تازه اختراع کرده که با آن ها توانستند پای پیاده گان ما را که با سپرهای بزرگ در برابر آن ها و برای محافظت از سوارانمان دیوار دفاعی درست کرده بودند به زمین بدوزند. ایرانیان دارای زوبین های دوکی شکل بودند که با دستگاه نوینی تا فاصله دور و به صورت پی درپی پرتاب می شد. شمشیرهای آنان شکننده نبود. هر واحد تنها از یک نوع سلاح استفاده می کرد و مانند ما خود را سنگین نمی کرد. سربازان ایرانی تسلیم نمی شدند و تا آخرین نفس می جنگیدند. این بود که ما شکست خورده، هفت لژیون را به طور کامل از دست داده و به چهار لژیون دیگر تلفات سنگین وارد آمد. سورنا در دوران حکمرانی اشک سیزدهم، سپاه ایران را در اولین جنگ با رومیان سرپرستی کرد. جنگ حران که نخستین جنگ بین ایران و روم به شمار می رود، دارای اهمیت والایی است زیرا رومی ها پس از پیروزی های پی درپی برای اولین بار در جنگ شکست بزرگی خوردند و این شکست به قدرت آنان در دنیای آن روز سایه افکند و نام ایران را بار دیگر در جهان پرآوازه کرد و نام دولت پارت و شاهنشاهی اشکانی را جاودانه ساخت. بر اساس روایات تاریخی قبل از آغاز جنگ سورنا پیامی را برای کراسوس فرستاد و کنسول روم در جواب گفت: پاسخ تو را در پایتخت ایران زیبا می دهم. سورنا در جواب کراسوس پیام داد: اگر در کف دست من مویی می بینی، پایتخت ایران را نیز خواهی دید. این موضوع نقطه مهمی در زندگی نامه سورنا می باشد. آن گونه بود که دولت بزرگ هخامنشی در مرزهای خود برای نخستین بار با کشورگشایی یونان برخورد کرد و پیشرفت یونان را در آسیا متوقف گردانید. دولت جهانگیر روم نیز در گسترش مرزهای خود با سد قدرتمند ایرانی روبرو شد و از آن زمان به بعد گسترش و توسعه آن دولت در آسیا پایان پذیرفت. سورنا در زمان پادشاهی اشک سیزدهم، ارد اول اشکانی، سپاه ایران را در نخستین جنگ با رومیان، نبرد حران فرماندهی کرد و رومیان را که تا آن زمان در همه جا پیروز بودند، برای اولین بار به سختی شکست داد. این یکی از بزرگترین شکست های رومی ها از ایرانیان در طول تاریخ بوده است. کراسوس که قصد داشت به تقلید از اسکندر، ایران و هند را فتح کند، از سورنا شکست خورد و خود و اغلب سربازانش کشته شدند. این مسئله نقطه مهمی در زندگی نامه سورنا بود. سورنا پس از شاه مقام اول را داشت. وی ارد را به تخت پادشاهی نشاند و به سبب اصالت خانوادگی در روز تاجگذاری شاه ایران کمربند شاهی را به کمر پادشاه بست. او به هنگام گرفتن شهر سلوکیه نخستین کسی بود که برفراز دیوار دژ شهر برآمد و با دست خود دشمنانی را که مقاومت می کردند به زیر افکند. سورنا در این هنگام فقط 30 سال سن داشت اما شوربختانه سورنا هیچ بهره ای از پیروزی بزرگ خود نبرد. ارد شاهنشاه اشکانی ناجوانمردانه به جای قدردانی، سپهسالار دلاور ایرانی را به شهادت رساند پس از این رویداد ناگوار ارتش ایران دچار ضعف گردید و دیگر نتوانست در خاورمیانه و شام پیش روی نماید و در برابر روم تنها به مقاومت و دفاع پرداخت.

داستانی حکمت آموز

در زندگی نامه سورنا آمده که ارد دوم سیزدهمین پادشاه از ایل اشکانی است. وی از سال 55 تا 37 پیش از میلاد پادشاهی کرد. به عقیده بسیاری از مورخان در زمان او پادشاهی سلسله اشکانی به اوج عظمت خود رسید. بسیاری از معاصران آن زمان ایران را بسیار مقتدرتر از امپراطوری روم می دانستند. در زمان حکومت ارد دوم سرزمین های بسیاری به قلمرو اشکانیان اضافه شد. می گویند زمانی که سورنا سردار شجاع سپاه امپراتور ایران ارد دوم از جنگ بر می گشت به پیرزنی برخورد. پیرزن به او گفت وقتی به جنگ می رفتی به چه دلبسته بودی ؟ گفت به هیچ ! تنها اندیشه ام نجات کشورم بود. پیرزن گفت: و اکنون به چه چیز؟ سورنا پاسخ داد: به ادامه نگاهبانی از ایران زمین. پیرزن با نگاهی مهربانانه از او پرسید: آیا کسی هست که بخواهی بخاطرش جان دهی؟سورنا گفت: برای شاهنشاه ایران حاضرم هر کاری بکنم. پیرزن گفت: آنانی را که شکست دادی برای آیندگان خواهند نوشت کسی که جانت را برایش می دهی تو را کشته است و فرزندان سرزمینت از تو به بزرگی یاد می کنند و از او به بدی! سورنا پاسخ داد: ما فدایی این آب و خاکیم. مهم این است که همه قلبمان برای ایران می تپد. من سربازی بیش نیستم و رشادت سرباز را به شجاعت فرمانده سپاه می شناسند و آن من نیستم. پیرزن گفت: وقتی پادشاه نیک ایران زمین از اینجا می گذشت همین سخن را به او گفتم و او گفت پیروزی سپاه در دست سربازان شجاع ایران زمین است نه فرمان من. در زندگی نامه سورنا آمده که اشک در دیدگان سورنا گرد آمد. بر اسب نشست. سپاهش به سوی کاخ فرمانروایی ایران روان شد. به گفته ارد بزرگ میهن پرستی هنر برآزندگان نیست که آرمان آنان است.