پاسخ به شایعات درباره واکسیناسیون

آنا/با آغاز واکسیناسیون کرونا بسیاری بر این باورند که در صورت دریافت واکسن دیگر به این ویروس مبتلا نشده و ناقل هم نخواهند بود. اما آیا چنین موضوعی صحت دارد؟ در این گزارش این مسئله را بررسی می کنیم.

هنگامی که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده در تاریخ 13 مه 2021 دستورالعمل های خود را در مورد استفاده از ماسک تغییر داد، بسیاری از مردم کمی گیج شدند و ابهاماتی به وجود آمد. طبق این دستورالعمل اکنون هرکسی که کاملاً واکسینه شده باشد می تواند بدون استفاده از ماسک یا فاصله فیزیکی در فعالیت های داخل و خارج از خانه، بزرگ یا کوچک شرکت کند.

آنتونی فائوچی، مدیر انستیتوی ملی آلرژی و بیماری های عفونی آمریکا گفت که این دستورالعمل جدید مبتنی بر تکامل علم است و به عنوان یک انگیزه برای آمریکایی هایی است که هنوز واکسینه نشده اند، تا بروند و واکسن خود را دریافت کنند. اما برخی از افراد به دلیل شرایط زمینه ای نمی توانند واکسینه شوند. دیگران به دلیل سیستم ایمنی ضعیف ناشی از سرطان یا درمان های پزشکی، ممکن است به طور کامل توسط واکسن های دریافتی محافظت نشوند. در مورد کودکان و نوجوانان نیز، تنها افراد 12 تا 15 ساله فقط واجد شرایط دریافت واکسن فایزر شدند و هیچ واکسن کرونایی هنوز برای کودکان زیر 12 سال در این کشور مجاز نیست.

همچنان که محدودیت ها برداشته می شود و افراد ماسک های خود را کنار می گذارند، برخی از مردم نگران هستند که آیا امکان دارد از فردی که واکسینه شده کرونا بگیریم؟

واکسن ها همیشه از عفونت جلوگیری نمی کنند

محققان امیدوار بودند واکسن های کرونای ایمنی را طراحی کنند که حداقل نیمی از افراد واکسینه شده دیگر درگیر علائم COVID-19 نشوند. خوشبختانه واکسن ها بیش ازحد انتظار عمل کرده اند. برای مثال از کادر درمان دو ایالت آمریکا که واکسن دریافت کردند تنها 0.05 درصد از آنها کرونا گرفتند.

تولیدکنندگان واکسن اغلب امیدوارند که علاوه بر جلوگیری از بیماری، واکسن های آنها به نوعی ایمنی موسوم به «sterilizing immunity» منجر شود؛ جایی که واکسیناسیون به طور کامل از ورود میکروب به بدن جلوگیری می کند. این ایمنی به این معنی است که شخصی که واکسینه شده، نه به ویروس مبتلا می شود و نه آن را منتقل می کند. اگرچه یک واکسن برای مؤثر بودن نیازی نیست از آلوده شدن فرد واکسینه به میکروب جلوگیری کند. به عنوان مثال واکسن فلج اطفال غیرفعال شده Salk، رشد ویروس فلج اطفال را به طور کامل در روده انسان متوقف نمی کند. اما در جلوگیری از این بیماری فلج کننده بسیار مؤثر است زیرا آنتی بادی هایی را در بدن رها می کند که مانع حمله ویروس به مغز و نخاع می شود. واکسن های خوب تمرین مؤثر و بادوامی را برای سیستم ایمنی بدن فراهم می کنند، بنابراین وقتی بدن با پاتوژن بیماری زا روبرو می شود، آماده پاسخ بهینه است.

اما در مورد کرونا، ایمونولوژیست ها هنوز درحال بررسی «وابستگی محافظت» هستند؛ عواملی که میزان محافظت فرد در برابر ویروس کرونا را پیش بینی می کنند. محققان بر این باورند که مقدار مناسب «آنتی بادی های خنثی» (نوعی که نه تنها ویروس را مهار می کند بلکه آن را از ایجاد آلودگی منع می کند) برای دفع عفونت های مکرر کافی است. دانشمندان همچنین در حال ارزیابی دوام ایمنی واکسن های کرونا و محلی که در بدن فعالیت می کند، هستند.

آیا فرد واکسینه شده می تواند ویروس کرونا را گسترش دهد؟

ایمونولوژیست ها انتظار دارند واکسن هایی که از بیماری های ویروسی محافظت می کنند، انتقال ویروس را پس از واکسیناسیون نیز کاهش دهند. اما درواقع مشکل است که مطمئن شوید افراد واکسینه شده ویروس را پخش می کنند یا خیر. کرونا چالش خاصی ایجاد می کند؛ زیرا افراد مبتلابه ویروس چه ناقل و چه دارای علائم می توانند بیماری را گسترش دهند. انجام ردیابی تماس و آزمایش های کافی به این معنی است که افراد ناقل (بدون علائم) به ندرت شناسایی می شوند. برخی دانشمندان تخمین می زنند که تعداد افراد ناقل کرونا در کل جمعیت 3 تا 20 برابر بیشتر از موارد تأییدشده باشد! برخی تحقیقات نشان می دهد موارد غیر مستند COVID-19 در افرادی که بدون علائم بوده و یا بیماری بسیار خفیفی را تجربه کرده اند می تواند تا 86 درصد از کل عفونت ها را شامل شود، هرچند سایر مطالعات با چنین تخمین هایی مغایرت دارند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در مطالعه ای، کارکنان مراقبت های بهداشتی داوطلب و سایر کارکنان خط مقدم مبارزه با کرونا را در هشت مکان مختلف برای ویروس کرونا به مدت سه ماه، هرهفته بدون در نظر گرفتن علائم یا وضعیت واکسیناسیون مورد آزمایش قرار داد. محققان دریافتند که شرکت کنندگانِ کاملاً واکسینه شده 25 برابر کمتر از کسانی که واکسینه نشده اند آزمایش آنها مثبت شد. یافته هایی ازاین دست نشان می دهد که اگر افراد واکسینه شده به این خوبی در برابر آلودگی محافظت شوند، احتمال انتشار ویروس نیز وجود ندارد. اما بدون «ردیابی تماس» برای ردیابی انتقال در یک جمعیت زیاد، نمی توان فهمید که این فرض درست است یا خیر.

آنچه ما به طورقطع می دانیم این است که اگر کسی پس از واکسیناسیون به بیماری کرونا مبتلا شود (در آنچه «عفونت غیرمنتظره» نامیده می شود) علائم خفیف تری خواهد داشت. مطالعات نشان داده افرادی که آزمایش کرونای آنها پس از دریافت دوز اول واکسن مثبت شده، در مقایسه با افراد واکسینه نشده که آزمایش آنها مثبت شده، در بدن خود ویروس کمتری داشتند. محققان بر این باورند که این کاهش بارِ ویروسی نشان می دهد که افراد واکسینه شده ای که به کرونا مبتلا می شوند از عفونت و سرایت کمتری برخوردار خواهند بود، زیرا ویروس بسیار کمتری دارند که ممکن است به دیگران منتقل شود.

همچنین یک مطالعه جدید که هنوز موردبررسی قرار نگرفته، نشان می دهد که واکسن کرونای «مدرنا» می تواند آنتی بادی های ضد ویروس کرونا را در مایع دهان و بینی تولید کند. به دلیل اینکه آنجا محل ورود ویروس SARS-CoV-2 است، آنتی بادی ها در دهان و بینی باید جلوی ورود ویروس به بدن را بگیرند و به طور مؤثر یک ایمنی را فراهم کنند. این بدان معنی است که افراد واکسینه شده احتمالاً ویروس را از طریق قطرات تنفسی منتشر نمی کنند.

این شواهد امیدوارکننده است. اما بدون بررسی های بیشتر، دانشمندان هنوز نمی توانند نتیجه بگیرند که واکسن های کرونا واقعاً از تمام انتقال ها محافظت می کنند.

محافظت و پیشگیری درکنار هم انجام شود

واکسن ها با شکستن زنجیره عفونت به کاهش سرعت شیوع یک بیماری عفونی کمک می کنند. کسانی که آلوده شده اند درنهایت افراد محافظت نشده کمتر و کمتری دارند که ویروس را به آنها منتقل کنند. این گونه واکسن باعث افزایش ایمنی گله ای می شود؛ افراد مستعد و واکسینه نشده توسط افرادی که به دلیل واکسیناسیون یا عفونت قبلی ایمن شده اند، محاصره می شوند. اما مطالعات نشان می دهد که به دلیل ترکیبی از دلایل بیولوژیکی و اجتماعی، بعید است که واکسیناسیون به تنهایی به ایمنی گله ای در برابر COVID-19 منتهی شود و به طور کامل ویروس کرونا را مهار کند.

در حقیقت، ریشه کن کردن هر بیماری از طریق تنها واکسیناسیون می تواند بسیار طولانی شود. حتی بیماری هایی که تقریباً از بین رفته اند (مانند آبله مرغان، سرخک و سیاه سرفه) با کاهش ایمنی و کاهش میزان واکسیناسیون می توانند دوباره ظاهر شوند.

تا زمانی که ایمنی گله ای در برابر COVID-19 به دست نیاید و شواهد واضحی جمع شود که افراد واکسینه شده ویروس را منتشر نمی کنند، متخصصان اپیدمیولوژی معتقدند که بهتر است از شرایطی که در آن احتمال آلوده شدن وجود دارد اجتناب کنیم. درواقع واکسیناسیون همراه با ماسک زدن مداوم و فاصله گذاری اجتماعی همچنان یک روش مؤثر برای ایمن ماندن است.