از هیرکانی و تئاترشهر تا واگذاری ساختمان وزارت خارجه

ایسنا/ این خبر پیرامون موضوع از هیرکانی و تئاترشهر تا واگذاری ساختمان وزارت خارجه برای شما نگارش شده است.

محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در نشست خبری درباره حفاظت از جنگل هیرکانی به عنوان یک اثر ثبت شده با توجه به قاچاق گسترده چوب از آن و تعرض های دیگر، توضیح داد: ما روی این موضوع حساسیت داریم و با توجه به استقرار پایگاه در آن، گزارش های مربوطه را مستقیم دریافت می کنیم، اما متولی هیرکانی مشخص است و آنها باید از قاچاق و دیگر تعرض ها جلوگیری و از این اثر جهانی محافظت کنند. درنظر داشته باشیم که از دو میلیون هکتار وسعت جنگل هیرکانی 300 هزار هکتار آن ثبت جهانی شده است.

او درباره ارائه پنج پرونده ایران به آیسسکو به عنوان اثر ثبتی در جهان اسلام گفت: گنبد علوی همدان، منظر فرهنگی ماسوله، مجموعه بسطام و خرقان، تربت جام و منظر فرهنگی الموت، پرونده هایی است که ایران برای ثبت در فهرست آثار جهان اسلام فرستاده است.

طالبیان اضافه کرد که پرونده کریدور راه آهن ایران و هورامان تیر امسال برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو بررسی می شود و از آنجا که این اجلاس مجازی است و ایران هم لابی سیاسی ندارد باید کارشناسی از این دو پرونده مهم و بزرگ دفاع کند. پرونده 54 کاروانسرای تاریخی ایران نیز برای بررسی در سال آینده ارائه شده است.

او در ادامه موضوع از هیرکانی و تئاترشهر تا واگذاری ساختمان وزارت خارجه گفت: ایران سال گذشته چهار پرونده به یونسکو ارائه کرده بود که ایرادهای خیلی ابتدایی به آنها وارد کردند؛ مثلا درباره عود ایراد این بود که چرا رضایت نامه های ما کمتر از سوریه است.

معاون میراث فرهنگی درباره جا ماندن ایران از پرونده های مشترک به ویژه در بخش میراث ناملموس توضیح داد: هر کشور تنها یک سهم برای پرونده ملی دارد که هر دو سال یک بار پذیرفته می شود، تا پیش از کرونا سهمیه پرونده های مشترک با کشورهای دیگر بدون محدودیت بود، اما حالا آن هم به یک سهم در سال تقلیل پیدا کرده است. بنابراین ما برای رباب با ازبکستان، عود با سوریه و یلدا با افغانستان پرونده مشترک ارائه کردیم. پرونده خوش نویسی را هم آماده کرده ایم، حتی به اقدام ترکیه برای پرونده خوش نویسی جهان اسلام هم اعتراض کردیم و خواستیم که عنوان آن را به خوش نویسی استانبولی تغییر دهد.

ما نگفتیم دور تئاتر شهر حصار بکشید

او سپس درباره اختلافات مربوط به تئاتر شهر گفت: حریم و عرصه تئاتر شهر بزودی تعیین می شود. ما فقط می توانیم روی این موضوع نظر بدهیم. مدیریت دیگر امور در اختیار متولیان تئاتر شهر است. «حریم» از نظر میراث فرهنگی به معنای دیوار کشیدن در اطراف مجموعه تئاترشهر نبوده و نیست. بحث ما این است که حدود حریم آنجا کجاست و چگونه تعیین شود. به هر حال، ماجرا در شورای راهبردی مطرح و نظراتی هم در همین زمینه ارائه شده که در حال نهایی شدن است.

طالبیان افزود: برخی گفتند که قصد میراث فرهنگی کشیدن حصار بوده است، ولی ما چنین حرفی نزده ایم. این برداشت که هنرمندان و مردم از هم جدا هستند، اصلا درست نیست؛ هنرمندان و مردم با هم یکی هستند. ما هم می خواهیم اتفاقات خوبی بیفتد. عرصه و حریم هم بزودی اعلام می شود. ما فقط به جهت فنی در حوزه تعیین حریم و عرصه همکاری می کنیم. این که آن مجموعه و محدوده توسط وزارت ارشاد و شهرداری چگونه مدیریت شود به خودشان مربوط است.

او درباره واگذاری نفایس تاریخی به سرمایه گذار خصوصی و موضوع دیوانخانه و حمام شیخ بهایی اظهار کرد: آثار نفیس واگذار نمی شود. موضوع دیوانخانه را هم بلافاصله پیگیری کردیم و به صندوق حفظ و احیا نامه زدیم که در حال پیگیری است.

معاون میراث فرهنگی در پاسخ به این سوال که با مصوبه امحای لنج های سنتی خطر خروج پرونده ثبت دانش ساخت لنج های سنتی ایران از فهرست آثار جهانی وجود دارد، اظهار کرد: خیلی تلاش کردیم دیگران را متوجه کنیم. مساله اصلی این بود که در مصوبه از عبارت کلی لنج سنتی استفاده شده در حالیکه منظور لنج فرسوده و غیرایمن است. نامه ای از سوی وزیر میراث فرهنگی و گردشگری فرستاده شده که قرار است جلسه مشترکی بگذاریم و اصلاح کنند.

او درباره فعالیت هیأت های باستان شناسی به ویژه گروه های خارجی با شیوع ویروس کرونا گفت: بی شک، شیوع ویروس کرونا بر باستان شناسی تاثیرگذار بوده و تعداد آن را کمتر کرده، اما فعالیت هایی درحال انجام است. مساله این است که گاهی به هیأت ها باید پول پرداخت کنیم، وگرنه اقبال وجود دارد. با این وجود، فعالیت های مشترک باستان شناسان ایرانی در همین مدت با عمان، ارمنستان، کردستان عراق و ترکمنستان انجام شده است. مساله پول توافقی بین کشورها است. مثلا الان افغانستان احتیاج به کاوش دارد، ولی دست ما خالی است. ازبکستان هم اقبال نشان داده است.

واگذاری ساختمان وزارت خارجه یا کاخ شهربانی به موزه ملی

طالبیان از رایزنی ها درباره واگذاری ساختمان وزارت خارجه یا کاخ شهربانی به موزه ملی خبر داد و جبرئیل نوکنده، مدیرکل موزه ملی ایران هم درباره آن توضیح داد: طرح موزه ملی از سال 1382 مصوبه هیأت وزیران را دارد، هفته پیش با همراهی مدیرکل موزه ها و سایر دستگاه های دخیل در طرح توسعه موزه ملی ایران، در دفتر آقای جهانگیری جلسه ای داشتیم که قرار شد ساختمان وزارت خارجه یا کاخ شهربانی را به موزه ملی اختصاص دهند تا فضای آن به آثار تاریخی امپراطوری هخامنشی تا ساسانی اختصاص یابد. بخشی از فضای ساختمان قدیم کتابخانه ملی را که کنار موزه است هم اختصاص دهند تا اسناد تاریخی و باستان شناسی را به نمایش بگذاریم. به سرانجام رسیدن این واگذاری ها حتما به مصوبه هیأت دولت نیاز دارد.

نوکنده همچنین گفت: امیدوارم در سال 1400 در مکان مناسبی از تهران 25 هکتار زمین به موزه مدرن ایران اختصاص دهند. همانطور که قطر و فرانسه اقدام کردند، چون در تمام این سالها کاوش هایی انجام شده که به فضای مناسبی برای نمایش نیاز دارد. آندره گدار هم در سال 1312 در نامه ای به اصغر حکمت تاکید کرده بود که چنین موزه ای نیاز 10 ساله کشور را تأمین می کند. موزه ملی ایران به نوعی موزه باستان شناسی است و ما به موزه مدرن نیاز داریم.

400 میلیارد تومان خسارت کرونا به موزه های ایران

محمدرضا کارگر، مدیرکل موزه ها و اموال منقول تاریخی در ادامه این نشست خبری، میزان زیان مالی وارد شده به موزه ها در دوران کرونا را در صورت ادامه تعطیلی ها تا پایان سال، حدود 400 میلیارد تومان برآورد کرد و افزود: تا پیش از شیوع ویروس کرونا درآمد موزه ها 100 میلیارد تومان بود. پیش بینی می شد در سال 99 این درآمد به 200 میلیارد تومان برسد که با تعطیلی موزه ها چنین درآمدی محقق نشد. برای جبران این خسارت تا موزه ها باز نشوند کاری نمیتوان انجام داد.

او درباره حمایت از موزه های خصوصی با توجه به خسارت واردشده اظهار کرد: در دو مرحله کمک بلاعوض برای موزه های خصوصی درنظر گرفته شده بود که مستقیم برای آنها واریز شد. البته همه 171 موزه این تسهیلات را نگرفتند، برخی هیأت امنای قوی دارند و آسیب کمتری دیده اند. وامی با چهار درصد سود هم درنظر گرفته شده بود که استقبالی نشد.

کارگر در پاسخ به سوال درباره پرداخت نشدن وام بلاعوض به بسیاری از موزه ها، نخست با این موضوع مخالفت کرد و بعد هم گفت: موزه های خصوصی باید تفاهم نامه ای را با استان امضا کنند که در قبال این تسهیلات، اقداماتی را انجام دهند. برخی از موزه داران آن را امضا نکرده بودند و تاجایی که اطلاع دارم این مشکل حل شده است.

افزایش مرگ حفاران غیرمجاز در سال گذشته

در ادامه این نشست، سیدهادی احمدی روئینی، مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی گفت: تخریب عمدی آثار تاریخی کاهش یافته، چون هزینه تخریب بیشتر شده است. دیگر به سادگی در هر جایی نمی بینیم که اثری تخریب شده باشد. البته حفاری های غیرمجاز افزایش داشته و مرگ حفاران غیرمجاز هم در سال گذشته بیشتر شده است. 99 درصد افرادی که حفاری غیرمجازی انجام می دهند، چیزی عایدشان نمی شود. بعضا جان و مال خود را هم از دست می دهند.

او گفت: بزرگترین مشکل اعتبارات و نیروی انسانی است، چرا که بعد از بازنشستگی و مرگ، نمی توان نیرویی جایگزین کرد. از طرفی، سیستم اداری قفل است و جذب نیرو نمی توانیم داشته باشیم.

او ادامه داد: در یک سال گذشته برای کسب درآمد پایدار، فعالیت هایی شروع شده از جمله لایحه ای به دولت ارائه شده برای احیای قانون منسوخ شده عوارض سیمان که امیدواریم با حمایت رسانه ها محقق شود.

احمدی بیان کرد: نمی دانم چرا هر اتفاقی در میراث فرهنگی قرار است رخ دهد، خیلی ها با آن مخالفت می کنند. باید از کاندیداهای شورای شهر و حتی ریاست جمهوی بخواهیم مواضع خود را در برابر میراث فرهنگی روشن کنند. ما در ارتباط با بافت های تاریخی با شورای شهر مشکلات زیادی داریم که به دلیل نفوذ شورا نمی توانیم آن را حل کنیم. در حوزه ریاست جمهوری نیز همه کاندیداها باید مواضع شفافی درباره میراث فرهنگی داشته باشند.

بهرام رضایی، معاون اداره کل امور پایگاه های جهانی نیز گزارشی آماری از وضعیت پایگاه های ملی و جهانی ارائه کرد و گفت: 21 اثر از جمله کاخ های سعدآباد و گلستان و همچنین حافظیه و سعدیه هم اکنون به صورت هیات امنایی اداره می شوند که برگشت اعتبارات آنها اتفاق خوبی بود که رخ داد.

مصطفی پورعلی، مدیرکل دفتر ثبت و حریم آثار میراث معنوی و طبیعی هم درباره هم اندیشی با دیوان عدالت اداری گفت: انتظار ما این است که جلسات مرتبط با حوزه میراث فرهنگی در دادگاه ها به صورت علنی برگزار شود و با توجه به اینکه ثبت و یا خروج از ثبت یک اثر، جنبه حقوقی دارد، جلسات دادگاه در این زمینه باید علنی و با حضور خبرنگاران برگزار شود.