قبرستان خالد نبی گنبد کاووس؛ نفرین شده یا تاریخی؟

قبرستان خالد نبی یک مکان زیارتی و تفریحی است. این قبرستان در 90کیلومتری گنبدکاووس در استان گلستان، در منطقه ای کوهستانی و برفراز قله گوگجه داغ قرار گرفته است. آرامگاه خالد نبی بر بلندترین قسمت کوه ساخته شده است. خالد نبی در واقع مجموعه ای از گورستان خالد نبی، آرامگاه چوپان آتای، آرامگاه عالم بابا و زیارتگاه خالد نبی است. می گویند قدمت این منطقه به زمان پارینه سنگی برمی گردد. گورستان خالد نبی در کنار طبیعت زیبا و چشم نواز و شهرت و قدمت بسیار، از بهترین مکان ها برای آرامش روح و روان نیز به شمار می آید.

خالد نبی کیست؟

خالد نبی نزد ترکمن ها احترام بسیاری دارد. آن ها در گفت وگوهای روزمره شان به خالد نبی، حالت نبی می گویند. خالد نبی آخرین مبلغ دین مسیحی و یکی از چهار پیامبرِ پیش از پیامبر اکرم بوده است. در کتاب ناسخ التواریخ آمده که خالد بن سنان در سرزمین عدن یمن متولد شده است و در سال 530 میلادی به پیامبری رسیده است. خالد نبی برای گسترش رسالتش در زمان خسروانوشیروان که دین رسمی مردم زرتشتی بوده است، به ایران می آید و مردم جرجان (گرگان) را به دین مسیحی دعوت می کند. سرانجام، او را پس از مرگش در ترکمن صحرا به خاک می سپارند.

راز قبرستان خالد نبی

در شرق آرامگاه خالد نبی و با فاصله کمی، تندیس های سنگی بسیاری در کنار هم و به صورت پراکنده مانند یک گورستان قرارگرفته اند. باستان شناسان معتقدند قدمت آن ها به هزاران سال پیش و زمان پارینه سنگی برمی گردد. این سنگ های دست ساز و عمودی، احتمالاً برای تفکیک قبرهای زنان و مردان و یا نشان دادن موقعیت اجتماعی فرد ساخته و نصب شده اند. هم چنین در ابتدا تعداد این سنگ ها 600 عدد بوده است که هرکدام حدود دو متر ارتفاع داشته اند و به مرور زمان بیشتر آن ها از بین رفته اند. ظاهر خاص و رازآلود این سنگ قبرها به این گورستان چهره مرموزی داده است. عده ای نیز باور دارند که خالد نبی این مکان را نفرین کرده است و کوهستان های اطراف که جالیز هندوانه بوده به سنگ تبدیل شده اند.

آتش سوزی در قبرستان خالد نبی

قبرستان خالد نبی با این که در یک منطقه دورافتاده قرار دارد، نزد گردشگران ایرانی و خارجی محبوبیت بسیاری دارد و سالانه حدود 100هزار گردشگر داخلی و خارجی را میزبانی می کند. با همه این اوصاف بخش بسیاری از این اثر ملی به علت بی توجهی و عدم رسیدگی میراث فرهنگی تخریب شده است. علاوه بر تخریب سنگ ها در 16شهریور1396 حدود سه هکتار از محوطه قبرستان خالد نبی دچار آتش سوزی شد. علت این آتش سوزی هیچ گاه مشخص نشد؛ اما با کمک ساکنان محلی مهار شد. با این حال چهره قبرستان برای همیشه تغییر کرد.

بهترین وسیله نقلیه برای سفر به خالد نبی

زیارتگاه خالد نبی در 90کیلومتری شمال شرق گنبد کاووس و برفراز کوهی بین کلاله و مراوه تپه قرار دارد. این محوطه 12هکتاری در ارتفاعات دورافتاده قرار دارد و مسیر دسترسی به این گورستان تنها از گنبد، مراوه تپه و کلاله امکان پذیر است. برای سفر به گرگان بهتر است ابتدا با توجه به شرایط سفر خود وسیله نقلیه مناسبی را انتخاب کنید. اگر از شهرهای نزدیک قرار است سفر کنید، ماشین شخصی و اتوبوس انتخاب ها مناسبی هستند و اگر مسیر درازی را در پیش دارید، می توانید قطار و هواپیما را انتخاب کنید. برای خرید انواع بلیط اتوبوس، قطار و هواپیما می توانید به سایت ره بال آسمان مراجعه کنید.

مسیر دسترسی به خالد نبی

برای بازدید از مجموعه خالد نبی باید ابتدا به گرگان رفته و سپس از جاده گرگان-بجنورد وارد شوید؛ بعد از عبور از آزادشهر و مینودشت از گالیش می گذرید و بعد از طی مسافت کوتاهی به دوراهی سمت چپ بپیچید و از جاده بجنورد-گرگان خارج شوید. حال باید مسیر را ادامه دهید تا به آخرین شهر مسیر، کلاله، برسید. از کلاله باید به مراوه تپه بروید؛ اما در میانه راه، همان جا که در ابتدای یک جاده فرعی تابلوی راهنمایی ادامه مسیر را تا مقصد نشان می دهد، وارد جاده فرعی شوید. حالا دیگر حال و هوای ترکمن صحرا کاملاً مشهود است. از اینجا مسیر خاکی یا همان جاده خالد نبی آغاز می شود. خالد نبی جاده زیبا و چشم نوازی به طول 6 کیلومتر دارد که با وجود شیب تند و راه خاکی برای رانندگی نامناسب است.

دیگر جاهای دیدنی گورستان خالد نبی

همان طور که گفتیم، مجموعه خالد نبی از زیارتگاه و قبرستان هایی تشکیل شده است که قدمتی 1500 ساله دارد. این زیارتگاه یک در ورودی هلالی شکل و دو پنجره در دو طرف بنا دارد. پنجره ها و در ورودی فلزی ساده هستند و هیچ تزیینات یا نوشته خاصی ندارند. به نظر می رسد پنجره های بنا در دوره های اخیر با پنجره های پیشین جایگزین شده اند. سقف آرامگاه به صورت گنبدی مدور و به رنگ سبز است. داخل بقعه آرامگاه، قبری ساده قرار دارد که هیچ کتیبه و نوشته تاریخی که نشانی از قبر داشته باشد، در آن دیده نمی شود. معماری بنا نیز مانند چهارطاقی ها دوران ساسانی است. در اطراف زیارتگاه خالد نبی یک گورستان تاریخی و دو بقعه دیگر قرار دارد که مربوط به اطرافیان خالد نبی هستند؛ آرامگاه چوپان آتای و آرامگاه بابا عالم.

بهترین زمان سفر به خالد نبی

قبرستان خالد نبی چون در ارتفاعات دورافتاده قرار گرفته است، راه دوری دارد که برای رانندگی مناسب نیست و نیز امکانات رفاهی زیادی ندارد؛ پس بهتر است در گرمای تابستان و سرمای زمستان سفر نکنید. بهترین زمان برای بازدید از این قبرستان تاریخی، فصل بهار است.

به طور کلی اگر هوای یک سفر بهاری به سرتان زده است، بازدید از منطقه ترکمن صحرا و قبرستان خالد نبی در ماه های فروردین و اردیبهشت روحتان را جلا می دهد. در این ایام، طبیعت جانی دوباره گرفته است و سرسبزی بی نظیری دارد. برای اقامت در این منطقه می توانید از تعدادی اتاق، مهمان سرا و مسجدی در آن نزدیکی استفاده کنید.