نسخه های نفیس کلیات سعدی در کتابخانه ملی قرار دارند

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، نسخه های نفیس کلیات سعدی در کتابخانه ملی قرار دارند.

قضیه چیست؟

زهرا مدرسی، معاون اداره کل کتاب های خطی و نادر کتابخانه ملی به معرفی دو نسخه خطی کلیات شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی نگهداری شده در کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: دو نسخه خطی ارزشمند از کلیات سعدی در کتابخانه ملی نگهداری می شود که یکی از این نسخ نفیس در فهرست جهانی میراث مستند برنامه حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

او با اشاره به یکی از نسخ خطی کلیات سعدی به شماره 5- 39134 موجود در گنجینه کتابخانه ملی بیان کرد: این نسخه خطی اوراق پراکنده و ناقصی دارد و بازمانده از نسخه نفیس به خط یوسف بن محمد بن عیسی بن محمد شیرازی است که در تاریخ 716 قمری کتابت شده است.

معاون اداره کل کتاب های خطی و نادر کتابخانه ملی ادامه داد: تاریخ کتابت بیانگر آن است که نسخه حاضر دومین نسخه کهن تاریخ دار است. دیگر ویژگی مهم این نسخه براساس ترتیب علی بن احمد بی ابی بکر بی ستون نیست. اما نسخه حاضر از اندک نسخه هایی است که قبل از تهیه و تنظیم بی ستونی کتابت شده است؛ به نظر می رسد تنظیم نخستین جامع ناشناخته کلیات سعدی را دارد.

مدرسی همچنین تصریح کرد: ابتدای نسخه کتیبه مذهب کشیده شده که کمی آسیب دیده است و در 46 برگ و 33 سطر نگاشته شده است. صفحات خاتمه و دو طرف انجامه نیز تزیین شده است. همچنین عناوین اشعار به رنگ های مشکی، سرخ و زرد نوشته شده است. لبه اوراق فرسوده و آب خورده است، جلد نسخه متعلق به خودش نیست و الحاقی است، تیماج سرخ ضربی با ترنج و سرترنج و لچکی و کتیبه های زرین که به مرور زمان به تیرگی گراییده است.

او در معرفی نسخه خطی کلیات سعدی به شماره کتابخانه 5-12493 گفت: در سال 784 هجری قمری یعنی حدود 50 سال پس از تالیف اثر اصلی کتابت شده است. بر این اساس میتوان گفت شاید این نسخه اقدم نسخ کلیات سعدی است.

مدرسی افزود: برگ های آغازین با کتیبه های مزدوج مذهب با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی به زر محرر، لاجورد و شنگرف است؛ حاشیه دور متن نیز در برگ آغاز با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی به زر محرر، لاجورد، سبز و شنگرف است.

او بیان کرد: همچنین شرفه به لاجورد، تسمه اندازی به زر محرر، حاشیه ریسه ای دور متن به زر محرر و عناوین نسخه به زر، شنگرف و سرخی است؛ آغاز هر دفتر با کتیبه های متفاوت مذهب با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی به زر محرر، لاجورد، سبز، مشکی و شنگرف است.

مدرسی سپس تصریح کرد: ظهریه برگ های هر بخش با یک ترنج مذهب با نقوش اسلیمی و گل برگ ختایی آراسته شده است. جدول دور متن و میانی به زر محرر است. متن به خط نسخ و اشعار دوستونی کتابت شده و دارای 416 برگ در 19 سطر است. همچنین جلد نسخه مقوایی با روکش تیماج مشکی با ترنج، سرترنج با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی زرپوش، حاشیه ریسه ای ضربی و آستر تیماج قهوه ای روشن است.

او در پایان خاطرنشان کرد: این نسخه خطی بدلیل قدمت، تزئینات و خط از آثار بسیار نفیس محسوب می شود. طبق بررسی های انجام شده در دوازدهمین اجلاس شورای مشورتی بین المللی برنامه حافظه جهانی به سال 1394، این اثر در فهرست جهانی میراث مستند برنامه حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسید.