آشنایی با تاریخچه و انواع آسفالت در صنعت راه سازی ایران و جهان

آیا آسفالت در صنعت راه سازی یک پدیده جدید است یا قدمت فراوان دارد؟ انواع آسفالت چیست؟ اولین بار در جهان کدام کشورها اقدام به آسفالت کردن خیابان های خود کردند؟ اولین خیابان آسفالت شده ایران کدام خیابان است؟ این مخلوط شگفت انگیز از چه چیزی درست شد؟ همانطور که بی تردید همگی می دانیم خیابان های آسفالت شده می توانند به تسریع حرکت، کاهش استهلاک و به تبع آن کاهش هزینه های حمل و نقل بینجامند. با توجه به اینکه صنعت راه سازی از دورانی دور در سراسر جهان وجود داشته، تولید و بوجود آمدن آسفالت کمک شایانی به این صنعت کرده است. با ما در این مقاله خواندنی و جالب همراه باشید تا از تاریخچه آسفالت در ایران و انواع آسفالت آگاهی یابید.

نام آسفالت و تنوعش

کلمه آسفالت به ماده ای اطلاق می شود که از ادغام قیر، ماسه و شن ایجاد گشته و معنای آن در زبان فرانسوی خاک قیردار است که به شکل Asphalt تلفظ می شود. این ماده که در صنعت راه سازی کاربرد فراوان دارد، به سه دسته حفاظتی، سرد و گرم طبقه بندی می شود.

آسفالت حفاظتی

همانطور که از نام این نوع مشخص است، کاربرد حفاظتی دارد و برای افزایش مقاومت سایشی و لغزشی و غیرقابل نفوذ کردن بکار می رود. براساس مقاله آسفالت چیست باید بدانید که با گسترش قیر در راههای بتنی، شنی، آسفالت و خاکی یا استفاده از دوغاب میکروسرفیسینگ یا قیری آماده و استفاده می شود. انواعش هم عبارتند از:

-روغن پاشی و غبار نشانی

-چیپ سیلینگ سطحی یا چند لایه

-مخلوط های آسفالتی قیرآبه مانند میکروسرفیسینگ و دوغاب قیری

-سیلکوت ها یا اندودهای آب بند

آسفالت گرم

براساس مقاله انواع آسفالت باید بدانید که این نوع ادغامی است شامل لایه های مختلف مانند ماسه آسفالت، آسفالت متخلخل، توپکا، لایه زیرین و آستر. قیر و مصالح سنگی آن هم بطور گرم و ترکیبی روی جاده پخش و سپس سفت می شوند.

آسفالت سرد

این نوع از انواع آسفالت در صنعت راه و همچنین صنعت حمل و نقل کاربرد فراوانی دارد و برای راههایی با ترافیک متوسط و سبک استفاده می شود. نوع اساس قیری آن هم در راههایی با ترافیک سنگین بکار می رود. براساس مقاله آسفالت چیست باید بدانید که مخلوط قیرهای محلول در دمای محیط با سنگدانه هایی که به حالت متراکم و سرد پخش می شوند، این نوع آسفالت را تشکیل می دهد.

درباره آسفالت گوگاسی بیشتر بدانیم

در ایران برای اولین بار و در یکی از محورهای پر تردد استان یزد، مسیری به طول 2 و نیم کیلومتر را با گوگاسی آسفالت کردند و با گذشت یکسال متوجه عملکرد عالی این نوع آسفالت در صنعت راه سازی شدند. در این نوع آسفالت مقادیر بالایی گوگرد به جای قیر بکار رفته است. اگر به این نکته توجه داشته باشیم که قیمت جهانی هر تن قیر 350 دلار و قیمت گوگرد هر تن 50 دلار است و بدانیم که در ایران سالانه 1 و نیم تن قیر در آسفالت ها بکار می رود، می توانیم متوجه دلایل اهمیت آسفالت گوگاسی در صنعت راه و صنعت حمل و نقل ایران و جهان شویم.

تاریخچه آسفالت در جهان

در سال 1870 میلادی شیمیدان بلژیکی، دسمدت (Desmedt) مخلوطی از ماسه را در برابر تالاری در نیویورک ساخت. همین شخص در سال 1852 میلادی 45149 متر مربع را در خیابانی واقع در پنسیلوانیا آسفالت کرد. اما شاید تاریخچه آسفالت واقعی را باید از جان متکالف (John Metcalfe) آغاز کرد که ساخت کامل یک جاده آسفالته در جهان را صورت داد. پیشرفت این کار در صنعت راه سازی بدون تردید مدیون جان لودون مک آدام و توماس تلفورد، دو مهندس اسکاتلندی بوده که آسفالت مدرن را وارد صنعت راه سازی کردند. البته، افزایش ترافیک و رونق صنعت حمل و نقل باعث شد تا از سال 1900 میلای به بعد بطور مداوم شاهد پیشرفت انواع آسفالت با افزودن گوگرد و اصلاحات دیگر باشیم.

تاریخچه آسفالت در ایران

تاریخچه آسفالت در ایران باز می گردد به سال 1310 خورشیدی و قبل از آمدن ملک فیصل. در این زمان با ایجاد بلدیه و ورود مخلوط جدید به صنعت راه سازی، بسیاری از خیابان های تهران مثل امام خمینی و ولیعصر آسفالت شدند. براساس مقاله آسفالت چیست باید بدانید که در سال 1267 قمری، میرزا تقی خان امیرکبیر هم با سنگفرش کردن کوچه های ارگ بم برای سهولت حرکت کالسکه ها، اقدامات فراوانی انجام داد که برخی از آنها هنوز هم قابل مشاهده هستند.

تاریخچه آسفالت و صنعت راه سازی در ایران باستان و دنیای اسلام

شاید تاریخچه آسفالت را بتوان تا 625 سال پیش از میلاد عقب برد. صنعت راه سازی در ایران قدمت فراوانی دارد و کاروانسراهای فراوان چند هزار ساله و به جا مانده از آن دوران، موید همین نکته هستند. ایران بدلیل قرار گرفتن در شاهراه تجاری جهان و داشتن کویر و کوهستان های صعب العبور، در صنعت راه سازی ید طولایی داشته است. ایرانیان در دوران هخامنشی برای پیوند دادن روستاهای دور از هم بدلیل اقلیمی خشک و نیمه خشک فعالیت فراوانی داشته اند و از تجربیات رومیان هم استفاده های فراوانی برده اند.

واجب بودن حج برای مسلمین یکی از عوامل موثر در صنعت راه سازی بوده است. شاید تاریخچه آسفالت به این دوران بازنگردد، اما بدون تردید وجود راههای فراوان برای حجاج، به توسعه سریع تر و مدرن شدن کمک شایانی کرده است. براساس مقاله آسفالت چیست باید بدانید که خلفای عباسی بدلیل قداست و احترام فراوان کعبه، راههای فراوانی را جهت زیارت احداث کردند و صنعت راه سازی در کشور ایران نیز در این دوران بیشتر شکوفا شد.