پارکینسون؛ از علل ابتلا تا راهکارهای درمانی

یک فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی گفت: پارکینسون یکی از بیماری های سیستم عصبی است که باعث اختلال حرکتی می شود.

پارکینسون بیماری است که درصد کمی از افراد 50 سال به بالا را درگیر می کند و در صورت تشخیص به موقع و رعایت تمرینات، نرمش، ورزش و مداومت بر تحرک، می تواند تا حدی بهبود پیدا کند و از پیشروی و شدت بیماری در فرد کاسته شود.

این بیماری علاوه بر تاثیر روی حافظه، عملکرد طبیعی افراد را نیز دچار مشکل می کند و لرزش دست، گرفتگی عضلات و کند شدن فعالیت های روزمره از شایع ترین علائم آن است. با توجه به درگذشت هنرمند باسابقه، محسن قاضی مرادی و ابتلای او به پارکینسون در نظر داریم در این گزارش به معرفی کامل بیماری پارکینسون از علل ابتلا و میزان شیوع تا روش های تشخیص و درمان، بپردازیم .

این بیماری به این دلیل که توان حرکتی فرد را از او می گیرد و گاه حتی روی توانایی صحبت کردن و بلع غذا و یادآوری اطرافیان تاثیر می گذارد، حائز اهمیت است و باید به تشخیص و روش های درمانی آن توجه شود.

محمدعلی اکبریان، فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: بیماری پارکینسون مثل بیماری آلزایمر، که تقریبا مردم با آن آشنایی کافی را دارند، یکی از بیماری های سیستم عصبی است که در آن اختلال حرکتی وجود دارد، وقتی این اختلال حرکتی به صورت کند شدن حرکات، سفت شدن عضلات در انجام حرکات و لرزش اندام ها، نمایش پیدا می کند، تشخیص بیماری، پارکینسون اعلام می شود.

اکبریان افزود: هر یک از علائم ذکر شده می تواند در بیمار غالب باشد و بعضی از این علائم می توانند به شکل خفیف تری نمود بیرونی پیدا کنند. معمولا وقتی پزشک، بیمار را معاینه می کند، علائم خفیفی که برای بیمار کمتر اهمیت داشته را به راحتی تشخیص می دهد.

به گفته او تشخیص این بیماری بسیار ساده است؛ معمولا بیماران مبتلا به پارکینسون، از کندی حرکات و آهسته شدن سرعت راه رفتن و کند شدن فعالیت های روزمره و گرفتگی مداوم عضلات و لرزش دست هایشان به صورت ریتمیک و مداوم، شکایت می کنند و با بررسی این علائم، متخصص به راحتی پارکینسون را تشخیص می دهد.

علل ابتلا به پارکینسون

این فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی گفت: با بررسی عوامل پاراکلینیک، می توان علت های ابتلا به پارکینسون را بررسی کرد. بعضی از انواع پارکینسون ها موقتی، بعضی در جریان بیماری ویروسی، برخی بر اثر مصرف برخی از دارو ها و گاه به دلیل تخریب قسمت هایی از مغز که معمولا در سنین بالا شکل می گیرد، این عارضه در افراد بروز و ظهور دارد.

اکبریان بیان کرد: حالات موقتی که مبتلایان به پارکینسون با آن مواجه می شوند گا ه می تواند به دلیل مصرف بعضی از داروها، مثل دارو های اعصاب و روان باشد، ولی افرادی که به دلیل تخریب سلول های مغزی به این بیماری مبتلا شده اند، معمولا علائم پارکینسون را به صورت دائمی به همراه خواهند داشت و درمانشان نیز متفاوت است.

او افزود: تشخیص این بیماری با معاینه دقیق کلینیکی، آزمایشات روتین خونی، MRI و سی تی اسکن (به ویژه روش سی تی اسکن اختصاصی به نام اسپکت اسکن) انجام می شود.

اکبریان گفت: بعد از تشخیص قطعی پارکینسون ابتدا باید آموزش هایی به بیمار داده شود و سپس روند درمانی را آغاز کند. آموزشی که متخصصان مغز به بیماران مبتلا به پارکینسون، پیشنهاد می دهند این است که بیمار حتما تحرک خود را حفظ کند و دائما در حرکت باشد. این بیماران معمولا با علائم جزیی، نیازی به بستری ندارند، زیرا اگر بستری شوند؛ عضلاتشان سفت و انجام حرکات برایشان سخت تر می شود، در نتیجه در مراحل اولیه تاکید داریم که روزانه چند نیم ساعت، حرکت، پیاده روی و ورزش داشته باشند.

تاثیر مصرف آنتی اکسیدان بر درمان پارکینسون

او با اشاره به اینکه مبتلایان به پارکینسون باید تابع رژیم غذایی باشند که در آن مواد غذایی حاوی ویتامین ای و ویتامین بی و آنتی اکسیدان فراوان باشد، بیان کرد: مواد غذایی مثل سبزیجات، میوه های رنگی، زنجبیل، زیره سیاه و ترکیبات گیاهان دارویی حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان هستند که با مصرف این خوراکی ها می توان به بهبودی بیمار، کمک کرد.

اکبریان گفت: اگر پارکینسون در مراحل شدید قرار گرفت باید حتما از دارو استفاده شود، زیرا درمان این بیماری به مصرف دارو های خاصی نیازمند است. در بیماری پارکینسون، ماده شیمیایی دوپامین در مغز کاهش پیدا می کند و کاهش آن باعث حرکات غیرارادی می شود که دارو را جایگزین این ماده شیمیایی از دست رفته در مغز می کنیم.

او ادامه داد: بیمار مبتلا به پارکینسون معمولا در ابتدای مصرف دارو، واکنش خوبی به مصرف دارو ها نشان می دهد، اما در ادامه، ممکن است بیماری پیشرفت کند و نیاز به تغییر دوز دارو ها باشد.

اکبریان گفت: دوپامین با مواد شیمیایی دیگری مانند اپی نفرین و سروتونین در حالت تعادل در مغز هستند و اگر دوپامین کاهش پیدا کند، سایر مواد شیمیایی هم اثر می پذیرند و میزانشان کم یا زیاد می شود؛ به همین دلیل بیماران مبتلا به پارکینسون دچار اختلالات دیگری هم می شوند که این اختلالات ناشی از کاهش دوپامین در مغز و به هم خوردن تعادل سایر مواد شیمیایی مغز است.

این فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی بیان کرد: اختلالاتی مثل مختل شدن خواب (از دست دادن خواب راحت و از خواب پریدن ناگهانی)، اختلال در سیستم خودکار بدن (اختلال در ضربان قلب، فشار خون، کنترل دستگاه های گوارش و ادراری-تناسلی) و ... از جمله اختلالات مهمی است که بیمار پارکینسونی با آن مواجه می شود.

اکبریان گفت: مشکلاتی مانند اختلال دفع ادرار و مدفوع، اختلال و کند شدن حرکات روده و یبوست های طولانی و مزمن، اختلالات ضربان قلب و فشار خون و نوسانات فشار خون و حتی سنگ کوب، در این بیماران در طولانی مدت مشاهده خواهد شد و پزشک متخصص باید با توجه به این علائم روند درمان را تغییر دهد.

همراهی پارکینسون با آلزایمر طبیعی است

او افزود: بیماری پارکینسون به خودی خود می تواند با بیماری های دیگری همراه باشد. بیماری مثل آلزایمر به این معنی که بیمار علاوه بر پارکینسون، به فراموشی هم مبتلا می شود یا ممکن است بیمار پارکینسونی به اختلالات مخچه ای و حرکتی نیز مبتلا شود.

این فوق تخصص مغز و اعصاب و نورولوژی گفت: مبتلایان به پارکینسون، عمر طبیعی دارند و نباید نگران کاهش طول عمرشان باشند و حتی ممکن است بدتر و بهتر شوند در واقع باید به طور مداوم زیر نظر پزشک باشند و داروهایشان را به طور مرتب مصرف کنند.

اکبریان ادامه داد: شیوع این بیماری در یک درصد افراد بالای 50 سال است و به ندرت افراد کم سن و سال به پارکینسون مبتلا می شوند که اگر هم مبتلا شوند دلیلش، بیماری دیگری مثل بیماری های عفونی و ویروسی یا مصرف بعضی از دارو های قوی اعصاب و روان است.

او بیان کرد: در شرایطی که بیمار به درمان های دارویی مقاوم شود، روش های دیگری مثل جراحی و پیوند هایی خاص برای پارکینسون وجود دارد. امروزه یکی از روش های بسیار متداولی که برای درمان مبتلایان به پارکینسون وجود دارد، گذاشتن یک الکترود متحرک در مغز است که باعث تحریک نقاط عمق مغزی می شود و به کمک الکترود هایی که به باطری وصل است و در مغز بیمار قرار می گیرد، علائم بیماری تنظیم خواهدشد.