راههای مراقبت از دهان بعد از کشیدن دندان

تبیان/وقتی دندان از دهان خارج شد، فضای خالی که به جا می ماند معمولاً تشکیل لخته خون می دهد. این لخته خون، عامل التیام زخم است. بنابراین مهم است که آن را حفظ کنید تا التیام به خوبی صورت بگیرد.

مراقبت مناسب بعد از کشیدن دندان برای درمان و التیام ناحیه مورد نظر لازم است. دندان پزشک با استفاده از مداخلات جراحی و تحت بی حسی موضعی، عمل کشیدن دندان را انجام می دهد. در موارد شدیدتر ممکن است لازم باشد بیمار به خواب برود. در این حالت، دندان پزشک احتمالاً از بیهوشی عمومی استفاده می کند.

پزشک ابتدا دندان را از بافت لثه که حامی دندان است جدا می کند. سپس با تکان دادن و بالا و پایین کردن دندان آن را شُل کرده و از حفره ای که در آن قرار دارد جدایش می کند. موارد پیچیده تر ممکن است نیاز به ابزارهای دیگر داشته باشند تا استخوان حرکت داده شده یا دندان به تکه های کوچک تر خُرد شود.

وقتی دندان از دهان خارج شد، فضای خالی که به جا می ماند معمولاً تشکیل لخته خون می دهد. این لخته خون، عامل التیام زخم است. بنابراین مهم است که آن را حفظ کنید تا التیام به خوبی صورت بگیرد.

چه زمانی لازم است دندانی کشیده شود؟

کشیدن دندان یک مداخله درمانی جراحی در افراد بزرگسال است. هر چند دندان پزشک تمام تلاش خود را می کند تا جایی که امکان دارد دندان ها را در دهانتان حفظ کند؛ اما مواردی نیز وجود دارند که کشیدن دندان، اجتناب ناپذیر است:

. عفونت دندان: وقتی آنتی بیوتیک ها عفونت را برطرف نکنند، عفونت تکرار خواهد شد و با درمان ریشه قابل رفع نخواهد بود یا ممکن است عفونت به سایر قسمت های بدن نیز منتشر شود.

. احتمال عفونت: بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا دندانی دارند که می تواند مشکلی در سلامتی ایجاد نماید.

. پوسیدگی دندان: وقتی بیماری بسیار پیشرفت کرده و دندان تقریباً تخریب شده است، مواردی وجود دارند که درمان های دیگر دندان فایده ای ندارند.

. شکستگی دندان یا آسیب تروما: آسیب های وارد شده به دندان که نتیجه ی یک ضربه اند ممکن است چاره ای جز کشیدن دندان به جا نگذارند.

. التهاب و عفونت لثه: از دست رفتن بافت هایی که حامی دندان هستند می تواند باعث شود دندان از جای خود حرکت کرده و نیاز به کشیده شدن داشته باشند.

. فشار دندان ها: در مواردی که دندان ها به دلیل تنگی فضا روی هم می افتند ممکن است لازم باشد یک یا چند دندان کشیده شوند.

. برای ارتودونسی: شاید لازم باشد به عنوان بخشی از درمان ارتودونسی، چند دندان از دهان خارج شوند تا فضای کافی ایجاد شود.

. مشکلات مربوط به دندان عقل: وقتی دندان های عقل جای کافی برای بیرون آمدن نداشته باشند، می توانند درد و عفونت ایجاد کرده یا مشکلات دیگری در دهان ایجاد نمایند که در این حالت لازم است کشیده شوند.

راه های مراقبت از دهان بعد از کشیدن دندان

بعد از کشیده شدن یک دندان، مراقبت جهت التیام اهمیت زیادی دارد. به طور کلی دهان به هفت تا ده روز زمان نیاز دارد تا زخمی را ترمیم کند.

طی سه روز اول ممکن است تا حدودی درد، تورم و کبودی داشته باشید. توجه داشتن به لخته خونی که در جای خالی دندان تشکیل شده و حفظ آن، کلید التیام درست زخم است.

عمل کردن به توصیه های دندان پزشک برای پیشگیری از عوارض بعدی لازم است تا پروسه ی التیام با موفقیت انجام شود؛ اما نکات زیر را به خاطر داشته باشید:

با باند گاز فشار دهید

بعد از جراحی، دندان پزشک تکه ای چندلا از گاز در محل مورد نظر می گذارد و از شما می خواهد محکم گاز بگیرید. این فشار باید 30 تا 60 دقیقه ادامه داشته باشد. کار این باند گاز این است که جلوی خونریزی را گرفته و به تشکیل لخته خون کمک کند. همان طور که گفتیم، لخته خونی که در فضای خالی دندان کشیده شده تشکیل می شود، برای التیام زخم لازم است. البته نباید گاز را مدت خیلی طولانی نگه دارید چون ممکن است لخته خون به آن بچسبد و وقتی گاز را برمی دارید لخته خون هم با آن خارج شود و زخم باز بماند. این اتفاق، فرایند التیام را سخت خواهد کرد.

بعد از گذشت مدت زمانی که دندان پزشک توصیه کرد گاز را نگه دارید، می توانید آن را بردارید. دیگر نیازی به استفاده از گاز ندارید. اگر خونریزی زیاد بود و بعد از دو سه ساعت متوقف نشد، می توانید باند گاز جدیدی استفاده کرده و آن را گاز بگیرید؛ اما باید با دندان پزشکتان نیز مشورت کنید.

از کمپرس سرد استفاده کنید

کمپرس سرد می تواند به کاهش التهاب، جلوگیری از کبودی و تسکین درد کمک کند. به همین دلیل استفاده از کمپرس سرد با یخ روی صورت در قسمت مورد نظر می تواند واقعاً کمک کننده باشد.

شما باید فوراً بعد از کشیده شدن دندان، به طور متناوب و به مدت ده دقیقه از کمپرس سرد روی صورت خود استفاده کنید. بعد از این ده دقیقه ها، مدتی استراحت کرده و دوباره شروع کنید. همچنین مهم است که از گرما دور باشید. مثلاً از گرمای اجاق گاز یا به طور کلی از آشپزخانه. ضمناً زیر نور آفتاب قرار نگیرید یا وقتی هوا خیلی گرم است بیرون نروید.

غذاهای نرم و سرد بخورید

بعد از کشیدن دندان نباید غذای گرم بخورید تا فرایند التیام بهتر صورت بگیرد و از فشار وارد بر ناحیه مورد نظر کم شود. بهتر است غذاهای نرم، پوره شده و سرد استفاده کنید.

بستنی، ماست، سوپ سرد و پوره بسیار مناسب هستند. ضمناً از خوردن غذاهای سفت و تُرد و آن هایی که دانه های ریز دارند پرهیز کنید.

یک رژیم غذایی متعادل که حاوی پاستا، تخم مرغ، ماهی، شیر و سبزیجات پخته شده است می تواند مواد مغذی لازم را به شما بدهد. همه ی این ها بافت نرم و یکدست دارند. زینک (روی) موجود در سبزیجات سبز و ویتامین C موجود در مرکبات نیز می تواند به التیام بهتر زخم کمک کند.

از نی برای نوشیدن استفاده نکنید. بهتر است با قاشق غذا بخورید و مقدار کمی به دهان بگذارید. می تواند سفتی غذاهایتان را تدریجاً افزایش دهید؛ اما توصیه می کنیم تا یک هفته غذای نرم بخورید.

بعد از کشیدن دندان استراحت کنید و ورزش نکنید

محدود کردن فعالیت بدنی بعد از کشیدن دندان می تواند جلوی عوارض بعدی را بگیرد. بهتر است زیاد حرف نزنید و دهانتان را زیاد حرکت ندهید.

دراز بکشید و سرتان را با چند بالش بالا بیاورید تا در وضعیت بین درازکش و نشسته قرار بگیرید. وضعیت افقی موجب درد و خونریزی می شود.

طی سه روز اول ممکن است تا حدودی درد، تورم و کبودی داشته باشید. توجه داشتن به لخته خونی که در جای خالی دندان تشکیل شده و حفظ آن، کلید التیام درست زخم است

داروهایی را که دندان پزشکتان تجویز کرده مصرف کنید

بعد از کشیدن دندان و وقتی که اثر بی حسی رفت، ممکن است نیاز به داروهایی برای کاهش درد و التهاب داشته باشید. به همین دلیل دندان پزشک معمولاً برایتان داروی ضدالتهاب تجویز می کند.

اگر دندانتان را به علت عفونت کشیده اید پس احتمالاً پیش از کشیدن دندان و در حال حاضر آنتی بیوتیک مصرف می کنید. اگر عفونتی در کار نبوده باشد نیز پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. شما باید این داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید. اما اگر داروهای دیگری مصرف می کنید باید به دندان پزشکتان بگویید.

میک نزنید یا دهانتان را آب نکشید

باز هم یادآوری می کنیم که نگه داشتن لخته خون برای التیام زخم لازم است. به همین دلیل نباید از دهان شویه استفاده کنید یا به شدت غرغره کنید یا محکم تُف کنید. همچنین نباید میک بزنید زیرا احتمال دارد لخته خون از جای خود کنده شود.

سیگار نکشید

کشیدن سیگار بعد از کشیده شدن دندان، مضر است زیرا همان طور که گفتیم عمل مکیدن می تواند لخته خون را از جای خود حرکت دهد. ضمناً گرما باعث خونریزی می شود. خوب است بدانید استفاده از تنباکو به دلیل سمومی که دارد می تواند با تغییر گردش خون در ناحیه، منجر به عفونت شود.

دهانتان را تمیز نگه دارید

شما باید دهان خود را تمیز نگه دارید تا از عفونت جلوگیری کنید. استفاده از مسواک و نخ دندان را به طور منظم ادامه دهید اما حرکاتتان آرام باشد و به قسمتی که دندان کشیده شده کاری نداشته باشید. تمیز کردن زبان نیز می تواند بدبویی و بدمزگی دهان را که بخشی از فرایند التیام است کاهش دهد. باید مراقب باشید ذره های غذا روی زخم جمع نشوند.

بعد از چند روز می توانید با آب گرم و نمک یا دهان شویه بدون الکل به آرامی غرغره کنید. بهتر است آب نمک یا دهان شویه را تُف نکنید و اجازه دهید خودش از دهانتان بیرون بریزد.

چرا مراقبت از دهان بعد از کشیدن دندان بسیار مهم است؟

مراقبت از دهان بعد از کشیدن دندان برای پیشگیری از عوارض اهمیت دارد. ترمیم زخم هفت تا ده روز طول می کشد. بعد از این مدت، بدن شما استخوان جدیدی می سازد تا فضای خالی به جا مانده را پُر کند.

عوارض احتمالی بعد از کشیدن دندان

. هموراژ: زمانی است که بعد از گذشت چندین ساعت، زخم همچنان به خونریزی ادامه دهد.

. عفونت: ناحیه ی مورد نظر ممکن است دردناک باشد، بوی بد بدهد یا چرک کند. همچنین شاید صورت و گردنتان ورم کند، داغ و یا دردناک باشد.

. حفره خشک (Dry socket): به دلیل از بین رفتن لخته خون، ناحیه مورد نظر خالی می ماند و استخوان دیده می شود. این عارضه بسیار دردناک است. دندان پزشک ممکن است خونریزی دیگری ایجاد کند تا لخته خون تشکیل شود و فرایند التیام دیگری شروع شود.

چه زمانی لازم است بعد از کشیدن دندان به دندان پزشک مراجعه کنید؟

شاید علی رغم مراقبت هایی که بعد از کشیدن دندان به عمل آورده اید دچار عوارضی شوید. در این صورت باید سریعاً به نزدیک ترین بیمارستان مراجعه کنید. همچنین در صورتی که علائم زیر را دارید باید به پزشک مراجعه کنید:

. درد یا ناراحتی که بعد از دو سه روز بهتر نشود

. درد یا ناراحتی که به دیگر قسمت های بدن نیز سرایت کرده

. تورم یا التهاب در صورت یا گردن

. چرک در دهان یا از زخم

. خونریزی زیاد که بعد از گاز گرفتن باند گاز متوقف نشده

. تب بالا همراه با احساس ناراحتی عمومی، حالت تهوع یا استفراغ

. سوزن سوزن شدن، گرفتگی یا احساس به خواب رفتگی ناحیه مورد نظر بعد از برطرف شدن اثر بی حسی

. احساس فشار زیر زبان

. مشکل در تنفس، بلع یا حرف زدن

. سرفه و درد در قفسه سینه

اگر بعد از کشیدن دندان شرایط خوبی داشتید باز هم بد نیست به دندان پزشک مجدداً مراجعه کنید تا وضعیت دهانتان کنترل شده و در مورد امکان جایگزین کردن دندان از دست رفته صحبت کنید.

دوباره لبخند بزنید

وقتی لازم می شود دندانی را بکشید ممکن است دچار ترس و اضطراب شوید چون این یک عمل است که خطرات و عوارض مربوط به خود را دارد. ضمناً به احتمال زیاد مجبور می شوید بعد از از دست دادن یک دندان، آن را جایگزین کنید. به همین دلیل بعد از کشیدن دندان باید در مورد امکان جایگزین کردن آن با ایمپلنت، یک دندان مصنوعی یا فیکس بریج با دندان پزشک صحبت کنید.