وضعیت شیوع لنفوم در جوانان

مهر/عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه لنفوم شایع ترین سرطان بالغان جوان است، گفت: لنفوم ها دارای دو نوع هوچکین و غیرهوچکین هستند.

شراره سیفی فوق تخصص خون و سرطان بالغان بیمارستان مسیح دانشوری، سرطان های لنفاوی یا لنفوم را نوعی بدخیمی عنوان کرد که از سلول های سیستم ایمنی بدن منشأ می گیرند که مسئول دفاع از بدن در برابر عوامل خارجی مثل عفونت هستند.

به گفته وی، سلول های مذکور در غدد لنفاوی، مغز استخوان، طحال و بسیاری از ارگان های دیگر بدن وجود دارند. وقتی لنفوم ایجاد می شود، لنفوسیت ها (نوعی گلبول سفید خونی)، بیش از اندازه و خارج از کنترل رشد می کنند و به صورت بزرگ شدن غدد لنفاوی که در بدن پراکنده هستند مشاهده می شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه گفت: گاهی بزرگی غدد لنفاوی فقط در یک ناحیه دیده می شود مثلاً در گردن و گاهی نیز در نواحی متعدد بدن مثل گردن، زیر بغل، کشاله ران ایجاد می شود.

سیفی با اشاره به اینکه لنفوم ها به دو نوع عمده هوچکین و غیرهوچکین تقسیم می شود، افزود: متخصص پاتولوژی بر اساس شکل سلول لنفوئیدی و با استفاده از رنگ آمیزی های مخصوص این دو نوع لنفوم را از یکدیگر تمایز می دهد.

وی گفت: علت بروز لنفوم ها ناشناخته است و برخی افراد بیشتر در معرض بروز این بیماری قرار دارند.

سیفی، ابتلاء به ایدز، سابقه پیوند( کلیه، قلب و سایر ارگان ها)، بیماری های خود ایمنی مادرزادی، سابقه عفونت هایی مثل هپاتیت C و هلیکوباکترپیوری، سابقه تماس با مواد شیمیایی و بنزن را از جمله عواملی برشمرد که احتمال ابتلاء به لنفوم را بیشتر می کند.

به گفته وی، سابقه رادیوتراپی و احتمالاً مصرف سیگار نیز می تواند خطر ابتلاء به لنفوم را افزایش دهد.

فوق تخصص خون و سرطان بالغان، لنفوم را از شایع ترین سرطان ها در بالغان جوان عنوان کرد که شیوع دقیق آن در ایران مشخص نیست و خاطرنشان کرد: شیوع لنفوم غیرهوچکین 10 برابر بیشتر از لنفوم هوچکین است.

سیفی، از علائم این بیماری به بزرگ شدن بدون درد غدد لنفاوی، تب، کاهش وزن، بی اشتهایی، تعریق شبانه، خارش سر تا سر بدن اشاره کرد.

وی، سرفه و تنگی نفس را یکی دیگر از علائم لنفوم ها عنوان کرد که وقتی غدد لنفاوی داخل قفسه سینه بزرگ شوند (با گرافی سینه و سی تی اسکن ریه مشخص می شود) بروز می کند.

سیفی با اشاره به اینکه علائم مذکور در بیماری های عفونی و خود ایمنی نیز دیده می شود گفت: تشخیص قطعی بیماری لنفوم توسط پزشک و پس از انجام آزمایش های متعدد و در نهایت نمونه برداری از غدد لنفاوی امکان پذیر است.

وی توصیه کرد: افراد در صورت داشتن هر یک از علائم مذکور به خصوص اگر بیش از دو یا سه هفته ادامه داشته باشند، بیمار حتماً باید به پزشک مراجعه کند تا از طریق انجام آزمایش ها و عکسبرداری های لازم لنفوم را از سایر بیماری ها افتراق دهد.

سیفی، افتراق لنفوم هوچکین از غیر هوچکین و همچنین افتراق انواع لنفوم نان هوچکین از یکدیگر را بسیار ضروری دانست زیرا درمان، میزان پاسخ به درمان و میزان مرگ و میر آنها متفاوت است.

به گفته وی، 80 تا 85 درصد موارد لنفوم هوچکین کاملاً درمان می شود و دیگر بیماری عود نخواهد کرد. در حالی که در مورد لنفوم غیرهوچکین این میزان متفاوت است. از آن جایی که لنفوم نان هوچکین خود به خود به انواع متعدد تقسیم بندی می شود، هر یک از انواع آن نیز پاسخ به درمان متفاوتی دارند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: پس از تشخیص بیماری لنفوم نان هوچکین یا هوچکین در فرد، پزشک معالج با انجام اقداماتی مرحله بیماری را ارزیابی می کند، زیرا مرحله بیماری در انتخاب نوع درمان و پیش آگهی بیمار تأثیرگذار است.

وی تاکید کرد: تشخیص زودهنگام لنفوم ها و در مراحل اولیه بیماری معمولاً پاسخ بهتری به درمان می دهد. اما متأسفانه برای تشخیص زودهنگام لنفوم ها برخلاف سرطان هایی نظیر پستان و روده بزرگ، دهانه رحم یا پروستات روش غربالگری مشخصی وجود ندارد.

سیفی درمان بیماران مبتلا به لنفوم را شامل شیمی درمانی، پرتو درمانی یا پیوند مغز استخوان ذکر کرد که برحسب مرحله بیماری و یا در صورت عود بیماری متفاوت است و یادآور شد: در سال های اخیر استفاده از درمان های جدیدتر مثل داروهای ایمنوتراپی و درمان های هدفمند در افزایش طول این بیماران سهم به سزایی داشته است.

این فوق تخصص خون و سرطان بالغان، در پایان به بیماران مبتلا به لنفوم توصیه کرد: این افراد به دلیل ضعف سیستم ایمنی بیشتر در معرض عفونت ها قرار دارند بنابراین در شرایط پاندمی کووید 19 به این بیماران توصیه می شود که ضمن رعایت دقیق پروتکل های بهداشتی، اجتناب از ترددهای غیرضروری، پرهیز از حضور در مکان های پرازدحام، حفظ فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک و شستشوی دست ها، با تغذیه مناسب، ورزش و دوری از استرس خود را در برابر بیماری حفظ کنند.