فعالیت ها روی دیوار ورودی شرقی کاخ گلستان حساسیت برانگیز شدند

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، فعالیت ها روی دیوار ورودی شرقی کاخ گلستان حساسیت برانگیز شدند.

چرا در کاخ گلستان گردوخاک شد؟

انتشار فیلمی از کارگری که با دستگاه فرز سنگ درحال پاکساری آجرهای قاجاری کاخ گلستان است و حجم گرد و خاکی که برپا کرده، نقدهایی را متوجه شیوه مرمت این بنای تاریخی کرد. جبار آوج، معاون فنی کاخ گلستان اما می گوید که اطلاعات پخش شده با اصل قضیه فاصله دارد. او توضیح می دهد: غروب شنبه نزدیک به ساعت یک ربع مانده به 7 همکاران ما مشغول پاکسازی جداره بودند که شخصی فیلمی تهیه کرد. البته ما ممنونیم که این فیلم را منتشر کردند، چون حساسیت مردم به میراث فرهنگی بقدری زیاد شده که به کوچکترین اتفاق در آثار تاریخی واکنش نشان می دهند. ولی در آن فیلم گفته شده با ابزار و دستگاه فرز پاکسازی جداره انجام می شود، درحالیکه از سمباده استفاده می شود.

او با حضور در ورودی «باب عالی» کاخ گلستان، شیوه مرمت و احیای این سردر را توضیح می دهد: جداره های تاریخی روش مرمت و حساسیت ویژه ای دارند. روش های متداول پاکسازی برای جداره آجری، خشک یا تر است که بسته به شرایط بنا و مرمتگر انتخاب می شود. جداره این ورودی در 30 - 40 سال اخیر به هیچ وجه پاکسازی نشده بود و انباشتی از دوده، چربی، گرد و خاک و فضله کبوتر روی آن وجود داشت. برای پاکسازی این آلودگی استفاده از روش تر مناسب نیست، چون آب باعث می شود بخشی از این آلودگی به آجر نفوذ کند و آن را به عمق ببرد و آلودگی را مضاعف می کند؛ بنابراین مصلحت دانستیم از روش خشک استفاده کنیم. هرچند در روش های تر از واترجت استفاده می شود که کار فوق العاده اشتباهی است. از روش سنتی آجرساب نیز میتوان استفاده کرد، ولی در این سطح از آلودگی جوابگو نبود و فقط باعث انتقال آلودگی به عمق می شد.

آوج درحالیکه این توضیحات را به صورت زنده در صفحه مجازی کاخ گلستان ارائه می دهد، اضافه می کند: شیوه های مختلفی در روش های خشک برای پاکسازی وجود دارد، مثل بی کربنات. اما استفاده از این شیوه با توجه به موقیعت جغرافیایی ورودی شرقی کاخ گلستان، ازدحام جمعیت در آن محدوده، وجود کسبه و اجناس امکان پذیر نبود. تنها راه استفاده از سمباده نرم بود. به هیچ وجه از صفحه فرز به آن شکل که گفته شد، استفاده نشده، بلکه سمباده نرم روی دستگاه فرز نصب شده است تا سرعت کار بیشتر شود.

معاون فنی کاخ گلستان می گوید: تمام مراحل احیا، مرمت و بازسازی ورودی باب عالی کارشناسی شده و با کمترین یا بدون آسیب اتفاق می افتد و بهترین روش استفاده می شود. 30 - 40 سال این ورودی بسته بود و مردم عادی تا به حال نتوانسته اند از این بخش کاخ گلستان استفاده کنند. ما برای اینکه حرکت و اتفاق جدیدی در این مجموعه رخ دهد تلاش می کنیم تا این ورودی به زودی تجهیز و آماده شود و مورد بهره برداری قرار گیرد.

آوج این توضیحات را اضافه می کند که ارگ سلطنتی دوره قاجار دارای چند ورودی بوده است، از جمله سردر باب همایون، عالی قاپو یا تخت مرمر و باب عالی که ورودی مورد نظر در مجاورت خیابان ناصرخسرو واقع شده و براساس تصمیم ها و برنامه ریزی ها با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مدیریت مجموعه جهانی کاخ گلستان برای بازسازی و احیای این ورودی اقدام شده است. دلیل آن نیز ارتباط نزدیک سردر باب عالی با محله عودلاجان، خیابان ناصرخسرو و بازار بوده که ارتباط نزدیکتری بین مردم و این مجموعه برقرار می کند، چون دسترسی به این کاخ از ورودی میدان ارگ به لحاط بافت جغرافیایی آن محدوده معمولا با فیلترهایی همراه است. بنابراین مدیریت مجموعه با همراهی وزارت تصمیم گرفت این ورودی را بازسازی و تجهیز کند تا مردم در سال آینده از این سردر به کاخ گلستان وارد شوند.

به گفته او، جداره بیرونی این ورودی مربوط به دوره قاجار است، اما در دوره پهلوی مرمت و بندکشی شده است و در طبقه دوم آن تالار آینه قرار دارد که یکی از زیباترین فضاهای کاخ گلستان است و به تازگی آینه کاری، گچبری و مرمت شده و آماده استفاده است.

او به اقداماتی که برای احیای این ورودی درحال انجام است، اشاره می کند و می گوید: در سالهای گذشته ورودی باب عالی یا بدون استفاده بوده یا کاربری دیگری داشته است که تغییر کاربری آن به اقداماتی نیاز داشت، از جمله تعویض پرده مقابل ایوان. پرده تاریخی نیست و به دو سه سال پیش مربوط می شود که معمولا بر اثر باد و باران از بین می رود و باید هر چندسال یک بار تعویض شود. جداره های آجری و شیرسرهای چوبی نیز باید پاکسازی شود و از موادی باید استفاده شود که از آنها محافظت کند و اقدامات مرمتی دیگر برای مهیا و آماده سازی این ورودی انجام شود.

آوج بازگشایی این ورودی را تحولی در 30 - 40 سال اخیر این مجموعه می داند و امیدوار است بازدیدکنندگان ورود به کاخ گلستان از این سردر را در سال آینده تجربه کنند.

وعده بازگشایی ورودی باب عالی از سال 89 مطرح شده است. آن زمان مسعود شریفی ، مدیر وقت مجموعه جهانی گلستان اعلام کرد که تفاهم نامه ای با شهرداری منطقه 12 تهران امضا کرده اند که پس از 50 سال ورودی شرقی کاخ به روی مردم باز شود. گشایش این ورودی به تعویق می افتد، چون شهرداری به تعهداتش عمل نمی کند. این وعده تابستان امسال، پس از گذشت یک دهه، بار دیگر تکرار می شود و دوباره پیش نویس همکاری با شهرداری منطقه 12 نوشته می شود. آفرین امامی؛ مدیر کنونی این مجموعه در اوایل تابستان 99 ابراز امیدواری می کند که این ورودی تا شهریور همین امسال باز شود و در نیمه دوم سال هم رفت و آمدها انجام شود که البته باز هم زمان باز شدن ورودی شرقی به تعویق می افتد.

شهرداری منطقه 12 تهران در جریان تفاهم نامه دوم قول داده بود برای گشایش این ورودی، ضایعات بصری در خیابان ناصرخسرو روی بنای باب عالی را در مکاتبه با شرکت برق ایران بررسی و حذف کند و نازیبایی ها از بین برود و تغییراتی که لازم است در جلوخان میدان باب عالی و روبه روی کوچه مروی انجام شود، اتفاق بیفتد که این وعده ها هنوز و کامل عملی نشده است.