وضعیت صنایع دستی در یک سال کرونا

ایسنا/ این خبر پیرامون وضعیت صنایع دستی در یک سال کرونا برای شما نگارش شده است.

داستان چیست؟

حجت الله مرادخانی، پژوهشگر صنایع خلاق و مدرس با تاکید بر اینکه صنایع دستی یک ظرفیت فرهنگی و اجتماعی است، اظهار کرد: این ظرفیت می توانست و می تواند در ایام کرونا به توانمندی اجتماعی به خصوص در نواحی روستایی، کمک کند. ظرفیتی که بسیاری از کشورها در مواقع مواجهه با بحران با تکیه بر تولیدات بومی، به آن توجه می کنند؛ اما متاسفانه این ظرفیت ارزشمند، در کشور ما هرگز جدی گرفته نشد و اصلا در اولویت قرار نگرفت.

او ادامه داد: در شرایطی که بسیاری از مشاغل در روزگار کرونا دچار مشکل شدند، صنایع دستی این امکان را داشت که بتواند علاوه بر نشان دادن ظرفیت های خود، فرصتی برای کشور نیز ایجاد کند؛ هم فشارها را تعدیل کند و هم معیشت بسیاری از خانواده ها را تقویت کند. اما به دلایل مختلفی ما از این توانمندی بهره ای نبردیم و اساس این توانمندی ها به امان خدا رها شده اند.

چرا نمایشگاه فروش مجازی صنایع دستی نداشتیم؟

این کارشناس صنایع دستی خاطرنشان کرد: در سال 99 عملا اتفاقی ایجابی برای حل مشکلات صنایع دستی رخ نداد؛ این درحالی است که از همان ابتدا بسیاری از رسانه ها و کارشناسان این حوزه بر راه اندازی یک پورتال یا سایت تاکید داشتند که تدوین آن اصلا کار دشواری نبود؛ تا اینکه در زمستان از یک نمایشگاه مجازی رونمایی شد که بعد از آن به امان خدا رها شد و کسی خبر ندارد که چه اتفاقی برایش افتاد.

مرادخانی پیرامون وضعیت صنایع دستی در یک سال کرونا افزود: بطور کلی به نظر می رسد که متولیان امر در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به جای مواجهه واقع بینانه با چالش ها و تلاش برای حل مشکلات، عمده زمان خود را به برگزاری جلسات و رویدادهایی که به نوعی از سر باز کردن انتقادات است، سپری می کنند.

قانونی که 3 سال است خاک می خورد

او در ادامه با طرح این پرسش که چرا معاونت صنایع دستی برای تدوین آیین نامه های اجرایی برای حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان حوزه صنایع دستی اقدامی نکرده است، گفت: بیش از سه سال از ابلاغ این قانون می گذرد و این در حالی است که در این قانون بسیاری از مسائل قانونی و مباحثی همچون ترویج و فرهنگ سازی، بیمه، صندوق حمایت از هنرمندان و پیشکسوتان و برگزاری نمایشگاه ها مورد توجه قرار گرفته است. در ماده 15 این قانون به صراحت آمده است که وزارت میراث فرهنگی و وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف هستند ظرف مدت شش ماه، آیین نامه اجرایی این قانون را بنویسند. در این میان آیا از انجام ندادن این کار می توان به عنوان تخلف یاد کرد؟

مرداخانی خاطرنشان کرد: در این فرصت یک ساله حداقل می توانستند به این موارد قانونی توجه کنند. این قانون سه سال است خاک می خورد و این درحالی است که در صورت تصویب آن، فعالان حوزه صنایع دستی می توانستند از این امکانات حقوقی استفاده کنند و حتی این قانون در مواردی برای خود دستگاه های اجرایی نیز راه گشا است.

شوآف به جای کار

این کارشناس صنایع دستی یادآور شد: با وجود رویکردهای حمایتی که در سال 99 شاهد آن بودیم، متاسفانه به علت پیگیری نکردن دقیق بخش دولتی، صنایع دستی از حمایت در سطح کلان محروم شد. در اردیبهشت ماه، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاوتی فهرستی از بیش از 70 پروژه در سطح ملی را منتشر کرد که در اولویت اعتبار قرار گرفتند اما در هیچ کدام از این پروژه های ملی، صنایع دستی سهم و نقشی نداشت. غیر از این است که رایزنی در این راستا انجام نشد؟ این جریان فرصت مهمی برای صنایع دستی بود که از دست رفت.

او با بیان اینکه در حوزه صنایع دستی تاکید بیشتر بر شوآف است تا انجام کار افزود: اصرار زیاد و بیهوده ای که در مرداد برای برگزاری نمایشگاه در وضعیت قرمز تهران داشتند از جمله این موارد است که اگر فشار رسانه ای نبود ممکن بود اتفاق تلخ دیگری در پیش باشد. یکی از مشکلات ما این است که در این مدت توجه نداشتیم در روزگار کرونا حاملان زنده هنرهای سنتی را از دست می دهیم؛ یک بافنده گلیم بعد از 10 سال تلاش، متبحر می شود و این هنرمندان به راحتی رها می شود و به سراغ مشاغل دیگر می روند.