راه اندازی یک تشکل چه کمکی به وضعیت صنایع دستی خواهد کرد؟

ایسنا/ بدنبال آخرین خبرهای منتشر شده، این سوال مطرح می شود که راه اندازی یک تشکل چه کمکی به وضعیت صنایع دستی خواهد کرد؟

حجت اله مرادخانی، پژوهشگر صنایع خلاق و مدرس دانشگاه اظهار کرد: بی تردید، وجود یک جامعه و نهاد تخصصی غیردولتی در حوزه صنایع دستی که برآمده از بدنه میدانی و واقعی این حوزه باشد، می تواند به حل مشکلات و چالش های روز این حوزه بپردازد.

او خاطرنشان کرد: حوزه صنایع دستی با مباحث متفاوتی از تامین مواد اولیه گرفته تا بسته بندی و عرضه محصولات و نیروهای انسانی مواجه است که هنرمندان از نزدیک با ابعاد متفاوت این مسائل آشنا هستند. طبیعتا اگر جامعه تخصصی از جامعه هنرمندان وجود داشته باشد، قطعا می تواند سازنده و قدم محکمی رو به جلو برای بهبود وضعیت صنایع دستی باشد.

این کارشناس حوزه صنایع دستی همچنین درباره اینکه آیا جامعه تخصصی صنایع دستی را تشکلی خصوصی می داند نیز بیان کرد: با توجه به اینکه وزارت میراث فرهنگی در تلاش است تا این جامعه تخصصی را در استان های مختلف تشکیل بدهد، با در نظر گرفتن برخی از بندهای اعلامیه و فراخوان منتشر شده، نمیتوان این انجمن را خصوصی دانست؛ به عنوان مثال در برخی از بندهای این فراخوان ذکر شده که اعضای تشکل هر استان باید به تایید معاونت صنایع دستی هر استان برسد.

مرادخانی اظهار کرد: اگر قرار است این تشکل به صورت خصوصی فعالیت کند، دو پرسش مطرح می شود؛ اینکه چرا اعضا باید مورد تایید معاونت صنایع دستی قرار بگیرند و دوم اینکه اساسا چرا این معاونت به عنوان متصدی این تشکل را پایه گذاری می کند. اگر هدف، راه اندازی تشکل صنفی است که نیازی به مداخله نیست و هنرمندان می توانند خودشان فراخوان را طراحی و منتشر کنند.

او ادامه داد: اگر دولت بخواهد این انجمن را تشکیل دهد، فایده ای نخواهد داشت، مگر آنکه نهاد صنفی درواقع جایگاهی موازی برای بیان عقاید دولتی از یک تشکل صنفی باشد. به نظرم اگر این تشکل به صورت دولتی راه اندازی شود، نتیجه ای مطلوب بدنبال نخواهد داشت و حتی شرایط را نیز بدتر می کند.

این کارشناس حوزه صنایع دستی با بیان اینکه «مشخص نیست که چند تشکل فعال در حوزه صنایع دستی وجود دارد»، یادآور شد: عمده تشکل هایی که در حوزه صنایع دستی فعالیت می کنند در قالب تعاونی ها و اتحادیه های روستایی و شهری هستند. بر این اساس فکر می کنم ساماندهی همین اطلاعات و داده ها یکی از مهمترین کارهایی است که بخش دولتی می تواند انجام دهد و نه اینکه خودش بخواهد در جایگاه تصدی گری یک تشکل قرار بگیرد.

مراخانی خاطرنشان کرد: متولیان می توانند زیرساخت های حقوقی و حمایتی را برای تشکل های صنایع دستی فراهم کنند و بدنبال اجرایی شدن قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان حوزه صنایع دستی باشند که در ماده های مختلف آن بر حمایت از فعالیت بخش خصوصی بارها تاکید شده و راهکارهای قانونی ارائه داده است.

همچنین بهروز سیف الهی، هنرمند و فعال صنایع دستی در حوزه نقاشی روی چرم اظهار کرد: تشکیل این جامعه تخصصی یکی از راهکارهای بنیادین در راه پیشرفت و تعالی حوزه صنایع دستی کشور است، اما ایجاد چنین تشکلی نیازمند زیرساخت ها و الزاماتی است که طراحان و مبلغانش به هیچ رو توجهی به آن ندارند و صرفا به دنبال ایجاد تشکلی تابع و مطیع هستند.

او با بیان این نکته که «هدف از مخالفت با چنین طرحی صرفا بیان یک دیدگاه انتقادی نبوده و نیست»، در ادامه راهکارهایی را به منظور کاربردی سازی این طرح مطرح کرد؛ از جمله این راهکارها میتوان به تشکیل کارگروه های تخصصی در رشته های مختلف، انتخاب هیات موسس توسط هنرمندان و پیشکسوتان حوزه صنایع دستی از میان اساتید و کارشناسان شاخص بدون دخالت و اعمال نفوذ سازمان های دولتی، تدوین اساسنامه جامعه تخصصی با توجه به چالش ها و مطالبات هنرمندان و صنعتگران حوزه صنایع دستی، تخصیص بودجه و مکان مناسب جهت استقرار هیات موسس و حمایت و تسهیل گری بخش دولتی در پیشبرد اهداف تعیین شده از سوی هیات موسس اشاره کرد.

سیف الهی خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود 100 تشکل، مجمع و تعاونی در حوزه صنایع دستی فعال هستند که قطعا فعالیت تمامی این مجموعه ها، کارآمد و در خور نام و جایگاهشان نیست؛ اما از میان همین تعداد، تشکل هایی دارای انسجام و دارای سوابق چند ده ساله وجود دارند که متاسفانه به دلیل ذات مطالبه گرشان همواره مورد بی مهری قرار گرفته اند. این در حالی است که مطمئنا در فضایی مناسب و در شرایط مساعد، روش های اجرایی این تشکل ها می تواند به عنوان الگوهای مناسبی برای تاسیس جامعه تخصصی صنایع دستی مدنظر قرار بگیرد.