در قزوین مکانی ساخته شده است به نام عمارت چهل ستون که خود ساختمان چهل ستون به زمان شاه عباس دوم بر می گردد و و بنای اصلی به شاه تهماسب صفوی مربوط شده است که در آن زمان شاه تهماسب صفوی به دلیل حمله های ترک های عثمانی به پایتخت کشورش یعنی تبریز تصمیم گرفت که پایتخت کشور را از تبریز به قزوین انتقال دهد و این کار را هم کرد و پایتختش را به شهر زیبای قزوین منتقل کرد.ولی همچنین باید گفت که در زیر گچ های آن جا جمله یافت شده با عنوان «مبارک ترین بناهای دنیا» که در سال 1057 هجری قمری می بوده و سال های سال قدمت داشته است. گفتنی است که باید قدر این بناها را دانست و بسیار بسیار برای آن ها ارزش قائل شد چرا که این ها سرمایه های ملی ایران عزیزمان هستند. همینطور باید ذکر شود که تنها اثر باقی مانده از شاه تهماسب همین عمارت چهل ستون واقع در قزوین است که در آن جا به بنای عمارت کلاه فرنگی معروف است. عمارت چهل ستون بسیار زیبا و با قدمت واقع در مرکز شهر زیبای قزوین و در کنار میدان آزادی واقع شده است. البته نام عمارت کلاه فرنگی به زمان صفوی برمیگردد دقیقا زمانی که قزوین پایتخت بود. هر شهری زیبایی ها و جذابیت های خودش را دارد یکی از نظر طبیعت و یکی از نظر زیبایی و یکی از نظر بزرگی و هزاران زیبایی های دیگر که قزوین یکی از آن شهرهای قابل توجهی است که تنها دلیل جذابیتش همین آثارهای نام برده شده و قدمتش و همینطور قرار گرفتن پایتخت در زمان های خیلی دور است. ایران ما زیبایی های بسیاری را دارا است که قزوین هم یکی از رتبه آور ترین زیبایی های آن از لحاظ تاریخی است. با همگردی همراه باشید برای شناخت بیشتر عمارت چهل ستون قزوین .

موقعیت قرار گرفتن عمارت چهل ستون

همانطور که میدانید در گذشته های خیلی دور در هر شهری افرادی نقش مهمی را در شهر و منطقه خود ایفا میکردند که در قزوین و در زمان صفوی میرزا اشرف جهان شخصی مهم و نامی بوده است که در آن زمان شاه تمام زمین های مورد نیازش را از این شخص خریداری میکرد و مکان هایی که حالا میبینید را در زمین های او ساخته است. عمارت چهل ستون به قدری بزرگ بود که گذشتگان میگویند که وقتی سر عمارت بودی ته عمارت را نمیدیدی و از قسمت هایی در شهر قزوین شروع میشد و تا قسمت های خیلی دور آن جا ادامه داشت و همچنین باید گفت که از تمام تاریخ شاه تهماسب سرای عالی قاپو و همین باغ عظیمش یعنی همان عمارت کلاه فرنگی آن هم فقط در قزوین باقی مانده است.اما خب امروزه بخش ها و خیابان های آن را از بین برده و بخش ها و خیابان های دیگری را در آن جا به وجود آورده اند که دیگر صفا و زیبایی قبل را هیچوقت نخواهد داشت اگرچه بازدیدکنندگان زیادی را دارد.

عمارت کلاه فرنگی شاه طهماسب

شاید تا به حال نام چهار خیابان قزوین به گوشتان خورده باشد که باید گفت زیبا ترین و تمیز ترین و بزرگ ترین خیابان های قزوین در آن جا هستند که همچنین باید گفت که در یکی از خیابان های آن جا خیابانی است که در قسمت جنوبی آن جا قرار گرفته است که درختان چنار بلند در دو سوی آن قرار گرفته است همانطور که باغ آن جا زیبایی هایش را مدیون درختان میوه اش است این خیابان هم زیبایی هایش را مدیون چنار هایش است. در بالا و پایین و یا همان شمال و جنوب باغ دو حوض قرار گرفته بود که آبی که از این دو حوض می آمد باعث زیبایی بیشتر خیابان جنوبی میشد چرا که از میان این خیابان رد میشد و سپس به حیاط نادری زیبایی میبخشید و از آنجا عبور میکرد. معروف بودن این عمارت به نام عمارت کلاه فرنگی شاه تهماسب به قبل از سال 1300 هجری شمسی بر میگردد و همچنین چیز دیگری که در رابطه با عمارت چهل ستون باید گفت 8 گوش بودن آن بوده که به اندازه 500 متر بوده همچنین معماریش دو طبقه نیز بوده است.

معماری عمارت چهل ستون قزوین

این بنا معماری کلی اش به صورت صلیب مانند است همچنین دارای چهار گوشه در سالن اول آن جاست که بسیار بزرگ است و در هر چهار گوشه اش اتاقی قرار دارد که هر کدام از نظر معماری و قیافه با دیگری فرق می کند.این بنای بسیار زیبا و قدمت ;دار ی که در قزوین است در گذشته دارای 4 ایوان بوده است کاملا باز بوده است و برای جابجا شدن هوای عالی در فصل های خوب بسیار جای عالی بوده است اما خب امروزه برای مسائلی همچون حفاظت و امنیت از آن جا با پنجره هایی فضای باز آن جا را به فضایی بسته تبدیل کرده اند.در زمان های گذشته در فصل های تابستان آن جا و ایوان هایش در شهر قزوین بیشتر مورد علاقه و توجه شاه تهماسب قرار می گرفت چرا که هوا بسیار بهتر و دل چسب تر از مواقع دیگر بوده است.و باید گفت که در سر تا سر بنا نقاشی هایی کشیده شده است که بیانگر طرز فکر ها و قدمت آن زمان در قزوین و ایران بوده است. متاسفانه باید گفت که حوض شمالی عمارت چهل ستون قزوین را قطع کرده اند که باعث هوای بد آن جا نشود زیرا که با ایراد هایی مواجه است و رو به نابودی رفته است در این بنای بسیار زیبا و از میان آن دو حوض فقط حوض های مرکزی و جنوبی است که بر زیبایی های دیگر آن جا اضافه میکند و از کار نیفتاده است.

زیبایی ها و تزیینات عمارت چهل ستون قزوین

در هر زمان از سلطنت و پادشاهی شاهان در گذشته بسیاری از آثار های تاریخی رو به نابودی رفته است و این اثر هم مانند بسیاری از اثر های تاریخی در زمان محمد رضا شاه و رضاه شاه آسیب های فراوانی دیده است و بنا به دلایل مختلف دوباره بازسازی شده و مسائلی که برای نابودی آن جا استفاده کرده بودند را تعمیر و درست کردند و این بنا زیبایی قبل خود را به دست آورد و مانند قبل از این دوره باعث سربلندی و نشان دادن تاریخ و قدمت ایران شد. در طبقه دوم آن جا ستون های بسیار زیبا و بدون هیچ کجی وجود دارد که متعلق به زمان قاجار است.و همچنین در دور تا دور بنای طبقه دوم غلام گردش هایی وجود دارد که امروزه دارای رنگ ها ضد زنگ است و در گذشته پر از نقاشی های دوران صفوی بوده است .بهتر است بگویم که تمام معماری صفوی و زیبایی هایش در عمارت کلاه فرنگی خلاصه شده است.شماچه فکر کنید ؟بنایی که 8 گوشه دارد و طول پایه اش سی سانتی متر است! جالب نیست؟ در تمام اطراف عمارت چهل ستون قزوین، ستون هایی است که از آجر ساخته شده است و از هندسه نیم دایره برای ساختنش استفاده کرده اند.و تمام بنا را در زمان قاجار نقاشی کرده اند. زیباترین و پر بازدید ترین قسمت عمارت کلاه فرنگی قدمت دار همین سالن هایش است.

عمارت کلاه فرنگی

این سالن ها دارای چهار مکان بوده است که در گذشته شاه بر روی آن ها می نشسته است و بسیار زیبا است که تاریخ شناسان ما حدس میزده اند که به این مکان ها دست تعمیر خورده است و مقداری تغییر کرده است.در طبقه دوم این جا کلی چیز های تاریخی و زیبا قرار داشته است که الآن متاسفانه فقط و فقط چهار تا تابلوی تاریخی و بسیار قدیمی باقی مانده است.جالب است بدانیم که نقاشی هایی در آن جا وجود دارد که مربوط به سه دوره است و در سه لایه خودش را نشان داده است و لایه اول برای دوران صفوی و لایه دوم برای مکتب دوران صفوی و لایه سوم دیوار هایاین بنا یعنی چهل ستون مربوط به دوره ی قاجار می باشد.یکی از راه های تشخیص این که نقاشی ها که متعلق به کدام دوره اند این گونه است که در زمان های صفوی از آب رنگ برای نقاشی استفاده می کردند و رنگ ها آرام بوده است ولی در زمان قاجار رنگ ها به صورت گیاهی بوده است و دیگر آرام نبوده و کمی پررنگ تر بوده است.نقاشی و نگار گری در دوران صفوی به گونه ای بوده که کلا پیچ و تاب بسیاری به بدن های انسان ها می دادند و نقاشی ها بسیار مینیاتوری بوده است.و طرح ها بسیار کشیده و آرام بوده اند.منظور از کلمه آرام در این نقاشی یعنی آرامش و لطافت در نقاشی های دوران قاجاری موج می زند و مردان کاملا ظریف و پر احساس کشیده میشدند شاید تنها فرقشان با زنان در نحوه لباس پوشیدنشان در نقاشی ها بود.و حالا کمی بگوییم از جنس حوض مرکزی که در داخل سالن واقع شده است که جنس این حوض در گذشته ها از سنگ مرمر حجاری می بوده است و اما حالا پس از بازسازی های پیاپی این حوض دیگر از سنگ مرمر کاملا معمولی ساخته شده است. الان اگر به آن جا بروید می بینید که کف بنا از سفال ساخته شده است در صورتی که در گذشته این گونه نبوده است و از آجر بوده است ولی خب برای این که این بنا رو به نابودی نرود مثل خیلی جاهای دیگر میراث فرهنگی دست به تعمیر و درست کردن بنای آن جا زد. در گذشته این دو طبقه از راه پله هایی که در شرق آن جا بوده به هم ارتباط پیدا می کردند اما امروزه آن راه را بسته اند و الان باید از رته پله شمالی برای بالا و پایین رفتن در آن جا استفاده کرد.جالب است بدانید که این راه پله در گذشته همانند کف بنا از آجر پوشیده شده بوده است اما امروزه از سنگ مرمر برای آن جا استفاده کرده اند.و همچنین سالان طبقه بالا پنجره هایی را دارد به نام «ارسی» ، که از کشور آلمان تهیه شده است و دارای چهار رنگ آبی و سبز و زرد و قرمز نیز است که به گفته باستان شناسان عزیز کشورمان هر کدام نماد یک فصل هستند که فکر می کنم کاملا واضح باشد سبز(بهار) و قرمز(تابستان) و زرد(پاییز) و آبی(زمستان) را نمایان گر است.

معماری دوران صفوی

یکی از ویژگی هایی که این ارسی ها را جالب تر می کند طرز ساخت شیشه هایش و پیدا بودن و پیدا نبودن داخل و خارج از پشت شیشه هاست و قسمت قشنگش این جاست که آیه هایی از قرآن روی این ارسی ها به چشم می آید و مشخص است. همچنین در طبقه اول عمارت چهل ستون چهار اتاق مجزا از هم قرار دارد که هرکدام جداگانه است و به شکلی است و کار مخصوص به خودش را انجام می دهد به طوری که یکی از آن ها راه ورودی به این بنا را دارد. طبقه اول عمارت چهل ستون قزوین به دوران صفوی بر میگردد اما طبقه دوم این بنا دیگر شبیه به قبل نیست و حتی از خیلی لحاظ ها با طبقه پایین فرق دارد و همینطور دارای سالن مرکزی است که از لحاظ اندازه ای و متراژ سالن طبقه پایین کوچک تر است.یکی از تغییرات این بنا وجود گوشواره ها به طبقه دوم این سالن در دوران قاجار است. در دور تا دور این بنا غلام گردشی هایی وجود دارد که این غلام گردشی ها علاوه بر زیبایی خودش در دور تا دور خودش ستون هایی را دارد که برای تزیین و زیبایی همین غلام گردشی ها استفاده شده است ستون هایی از جنس آجر و چوب که در طبقه اول که متعلق به دوران صفوی است گرد تا گرد این غلام گردشی ها را ستون های آجری تشکیل می دهد و در طبقه دوم که تغییرات زیادی در این سالن در زمان قاجار انجام شده در دور تا دور این غلام گرشی ها ستون هایی از جنس چوب قرار داره شده است.این بناها فقط بنا نیستند فقط یک ساختمان نیستد فقط یک باغ و رود و آجر و چوب و کاه نیستند این بناها تمام دارای هایی ما ایرانیان هستند این بناها تمام ملیت ما هستند تمام گذشته ما تمام تاریخ ما همین هایند که به ما می گویند که ما زاده چه کسانی هستیم و از کوروش و داریوش هاییم همین بنا هایند که به ما میگویند از کجاییم و کجا میرویم باشد که روزی برسد تمام تلاشمان را برای حفظ این سرمایه ها بکنیم.