داروهای گیاهی و شیمیایی موثر برای درمان کرونا

از اوایل سال گذشته میلادی تاکنون دارو های گیاهی و شیمیایی گوناگونی برای معالجه بیماری کووید 19 توصیه می شوند که در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم.

داروی آویگان که به طور معمول برای معالجه آنفلوانزا به کار می رود حاوی ماده فاویلاویر (Favilavir) است و ابتدا در جنوب شرق آسیا و سپس در سراسر جهان گسترش یافت.

این دارو علیه ویروس های گوناگون «آر ان ای» (RNA) عمل می کند. در سال 2014 از آن با موفقیت علیه بیماری ابولا استفاده شد. در سال 2016 دولت ژاپن فاویلاویر را برای «کمک اضطراری» در مبارزه با ابولا در اختیار دولت گینه گذاشت.

بر اساس داده هایی که تاکنون منتشر شده، این دارو می تواند مدت بیماری را کوتاه کند، اما عوارض جانبی بسیار شدیدی مانند شوک های آنافیلاکسی یا سینه پهلو دارد.

برخی از کارشناسان بر این باورند که داروی ضد التهاب دگزامتازون باعث کاهش مرگ و میر در میان بیمارانی می شود که بیش از هفت روز بستری هستند و تحت تنفس مصنوعی قرار دارند. موسسه روبرت کُخ آلمان و سازمان بهداشت جهانی استفاده از این دارو را در چنین بیمارانی توصیه می کنند. افرادی که علائم خفیف بیماری کووید19 را دارند نباید از ادگزامتازون استفاده کنند.

ساندرا سیزک، مدیر انستیتوی ویروس شناسی بیمارستان دانشگاه فرانکفورت در اکتبر 2019 در این باره توضیح داد: «اگر استفاده از دگزامتازون را خیلی زود شروع کنید سیستم ایمنی بدن را کاهش داده یا به طور کلی از کار می اندازید و حتی این امکان وجود دارد که بیماری را شدیدتر کنید.»

در ابتدای شیوع کووید 19 یک شربت گیاهی از ماداگاسکار به عنوان معالج این بیماری خبرساز شد. این شربت که کووید ارگانیک (Covid Organic) نام دارد به آرتمیسینین، ماده ای که از گیاه ماگورت به دست می آید، متکی است. در حال حاضر هیچ مطالعه بالینی معتبری در مورد اثرات این شربت وجود ندارد.

تیمی به سرپرستی پروفسور پتر زبرگر، رئیس بخش سیستم های بیومولُکولی موسسه ماکس پلانک، توانسته است در یک لوله آزمایش تشخیص دهد که عصاره گیاه آرتمیسیا در برابر ویروس سارس کوو 2 موثر است. این پژوهش تا کنون به مرحله پایانی نرسیده است. مرحله دوم آزمایش روی این گیاه روی 360 نفر در مکزیک در حال انجام است.

زبرگر در ادامه بیان می کند شواهد مهمی وجود دارد که ادامه بررسی علمی اثرات آرتمیسیا بر ویروس سارس کوو 2 را توجیه می کند. این کارشناس آلمانی توصیه می کند که از مصرف چای حاوی آرتمیسیا برای جلوگیری یا بهبود کووید 19 خودداری شود، زیرا «هنوز تاثیرگذاری آن در مرحله بالینی اثبات نشده است.»

در ابتدای گسترش ویروس کرونای جدید (سارس کوو 2) ماده فعال هیدروکسی کلروکین که از قدیم برای مقابله با مالاریا به کار می رود نور امیدی بود در برابر کووید 19 و در برخی کشور ها مورد استفاده قرار گرفت. اکنون موسسه فدرال دارو ها و تجهیزات پزشکی آلمان نسبت به مصرف آن برای درمان این بیماری هشدار می دهد.

این موسسه به دلیل عوارض جانبی شدید این ماده توصیه می کند که از افراد تحت درمان هیدروکسی کلروکین بیش از دیگران مراقبت شود. در وب سایت این موسسه آمده است که مصرف این دارو تاکنون هیچ اثر مثبتی بر بیماران کرونایی نگذاشته است.

تاثیرات آنتی بادی توسیلیزوماب و ساریلوماب بر بیماری کووید 19 مورد بحث است. از این مواد به طور معمول برای معالجه روماتیسم مفصلی استفاده می شود، اما نتایج یک پژوهش حاکی از آن است که برای کاهش میزان مرگ و میر بیماران کرونایی نیز در حد قابل توجهی موثر است.

دولت بریتانیا قصد دارد در آینده از این مواد برای معالجه کووید 19 استفاده کند. پژوهشگران در مطالعه دیگری به این نتیجه رسیده اند که توسیلیزوماب و ساریلوماب، مرگ و میر بر اثر این بیماری را را کاهش نمی دهند.

در رابطه با داروی ایورمکتین نیز اظهارات دوگانه ای وجود دارد. در حالی که در آمریکای جنوبی از این داروی ضد گال به عنوان «داروی معجزه آفرین ضد کرونا» نام برده می شود، سازمان بهداشت جهانی و اداره رسیدگی به امور دارویی ایالات متحده آن را توصیه نمی کنند. آن ها بر این نظرند که برای تعیین تاثیرات ایورمکتین بر پیش گیری یا معالجه کووید 19 آزمایش های بیشتری لازم است.

اتحادیه پزشکان متخصص مراقبت های ویژه ایالات متحده هم پس از مطالعه بالینی روی ایورمکتین به این نتیجه رسیده است که این ماده فعال می تواند میزان ویروس ها در بدن را در حد قابل توجهی کاهش دهد و بهبودی بیمارانی را که به طور خفیف مبتلا هستند سرعت بخشد.

گفته می شود که این دارو در موارد شدید هم نیاز به بستری در بیمارستان را کاهش می دهد و در برخی موارد از مرگ و میر بر اثر کووید 19 جلوگیری می کند.

این دارو با تبلیغات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده مشهور شد. او اعلام کرد که برای درمان کووید 19 خود از این دارو استفاده کرده است.

رمدسیویر در اصل برای درمان ابولا تولید شده بود، اما کارآیی لازم را نداشت و کنار گذاشته شد. با وجود این، نخستین دارویی بود که کمیسیون اتحادیه اروپا در ژوئیه 2019 استفاده از آن را برای کمک به درمان بیماران مبتلا به کووید19 تحت شرایط ویژه مجاز اعلام کرد.

سازمان بهداشت جهانی می گوید، شواهد کافی برای تاثیرگذاری این دارو وجود ندارد و موسسه روبرت کُخ آلمان استفاده از آن را فقط در شرایط استثنایی توصیه می کند.

این دارو هم که به «ضد انگل» معروف است در برخی نقاط برای مقابله با کووید 19 به کار رفت. انستیتو پاستور کره جنوبی در تابستان گذشته این دارو را در میان بسیاری از دارو هایی که گفته می شد می توانند در درمان کووید 19 موثر باشند، در رتبه نخست قرار داد. اما تاکنون هیچ موسسه معتبر دیگری استفاده از آن را توصیه نکرده است.

هنوز برای مقابله با ویروس سارس کوو 2 یا بیماری ناشی از آن (کووید 19) دارویی که عموما به رسمیت شناخته شده باشد وجود ندارد. به همین دلیل کارشناسان در سراسر جهان توصیه می کنند، تا کشف این دارو بهتر است که شهروندان از ابتلای خود به این ویروس جلوگیری کنند.

برای این کار باید به محدودیت های اجتماعی پایبند بود و با شست وشوی مرتب دست ها با صابون، فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک در اماکن عمومی و دوری از تجمعات عمومی یا میهمانی سپری برای محافظت از خود در برابر این ویروس ایجاد کرد.