بقعه سید رکن الدین یزد؛ بنایی که هنر کاشیکاری را نمایش می دهد

بقعه سید رکن الدین یزد یک بنای قدیمی بوده که در سال 1314 هجری شمسی به ثبت رسیده است. پیشینه این بنا به قرن هشتم هجری بازگشته و تا مسجد جامع یزد فاصله چندانی ندارد. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه شوید تا بدانید بقعه سید رکن الدین کجاست و پی به زیبایی های معماری بقعه سید رکن الدین یزد ببرید.

معماری

در این مجموعه کتابخانه، مدرسه، رصدخانه، بیت الادویه، مسجد، دارالشفا و خانقاه وجود داشته که در عصر حاضر، بجز بقعه سید رکن الدین بقیه از بین رفته اند. بقعه سید رکن الدین یزد دارای یک در ورودی بوده و بر روی گردن استوانه ایش، گنبدی بی مثال متشکل از ایوان، فضای زیر گنبد و میانسرا قرار دارد. در داخل میانسرا هیچ غرفه ای پیدا نشده و طراحی ساده ای دارد. در معماری بقعه سید رکن الدین یزد برای پوشاندن طرفین دیوارهای خارجی ایوان از کاشی های مسدس استفاده شده که در طی سالیان دراز، بخشهایی از آن تخریب شده اند. بقعه سید رکن الدین ایوانی سقفی با طاقهای گهواره ای مزین به گچبری هایی زیبا دارد که بسیار دیدنی هست.

کاشیکاری ها

معماران بقعه سید رکن الدین از روش کاشیکاری برای تزیین این بنای تاریخی بهره برده اند. براساس مقاله بقعه سید رکن الدین کجاست باید بدانید که گنبد این بقعه یکی از بخشهایی بوده که با کاشی های مختلف تزئین شده است. بخش دیگر ازاره ایوان بوده که در آن قطعاتی از کاشی زرین فام مشاهده شده و مسئولین باستان شناسی پوشش هایی را برای جلوگیری از تخریب بیشتر بر رویش قرار داده اند. نمای بیرونی قسمت دیگری از بقعه بوده که با کاشی تزیین شده است. البته، در قسمت داخلی بقعه هم کاشیکاری هایی مشاهده شده که به زیبایی بنا افزوده اند. برای مثال، در نقاطی از ازاره و داخل بقعه شما می توانید کاشی های تک رنگ را که به زیبایی کار شده اند، مشاهده نمایید.

طلاکاری ها

در زمانهای گذشته، برای اینکه عظمت و جایگاه دینی یا علمی یک فرد را بیان کنند، بر روی بقعه یا آرامگاهش از روش طلاکاری استفاده می کردند. از جمله قسمتهای بقعه که عمل طلاکاری روی آنها انجام شده، می توان به تصاویر اسلیمی در اطراف شمسه مرکزی سقف گنبد، نقوش اسلیمی در بالای کتیبه گری، داخل فیلپوش ها و گنبد و شمسه مرکزی سقف گنبد اشاره داشت. کارشناسان بر روی این اثر تاریخی مطالعات بسیار زیادی را انجام داده و به نتایج بسیار مفیدی هم دست پیدا کرده اند. آنان به این نتیجه رسیدند که در گذشته برای چسباندن یا نصب ورقه های طلا بر روی زمینه، از روغنی که با گل سرخ رنگی شده، استفاده می کردند یا در قسمتهایی از بنا از ورق قلع استفاده شده که معماران برای اینکه آن قسمت جلوه طلایی داشته باشد، از پوشش روغنی بر روی ورقه ها بهره می بردند.

گنبد

یکی از قسمت های زیبای بقعه سید رکن الدین، گنبدش بوده که توسط کاشی های معرق زینت داده شده است. گنبد دارای دو پوسته پیوسته بوده و نورگیرهایی مشبک و از جنس آجر در چهار بخش کمرش وجود دارند.

کتیبه های نقاشی

در بقعه سید رکن الدین کتیبه های نقاشی بسیاری وجود دارند که برخی از آنها بدون هیچ پیش طرحی و با استفاده از قلم مو رنگ بر روی دیوار نوشته شدند. یکی از نکات قابل توجهی که در مورد کتیبه های تاریخی این بقعه وجود دارد، این است که بر روی برخی از آنها آیاتی از قرآن بچشم می خورند که بسیار زیبا هستند. برای مثال، در گریو گنبد بقعه سوره مبارکه الفتح با خط کوفی نوشته شده و در قسمت سقف شما می توانید 12 ترنج لاجوردی را ببینید که به صورت یک در میان، در داخلشان سوره التین به خط ثلث و سوره اخلاص به خط کوفی نوشته شده است.

در سقف گنبد، تصویرهای هندسی و اسلیمی مختلفی بچشم می خورند که فوق العاده تماشایی هستند. برای مثال، در مرکز سقف گنبد شمسه ای قرار گرفته که از 24 قسمت مساوی تشکیل شده است. از بخش مرکزی شمسه به بیرون رنگهای آبی، قهوه ای تیره، سبز روشن، قهوه ای روشن، سبز تیره و قهوه ای تیره بکار رفته و در قسمت انتهایی شمسه هم تزئیناتی نیم دایره ای و به هم چسبیده به سه رنگ مختلف وجود دارند.

آرایه های گچی فتیله ای

یکی از سبکهای طراحی این بنا، سبک آرایه گچی فتیله ای است که در قیاس با دیگر سبکها استحکام بیشتری دارد. بطور مثال، می توانیم به بخش بالایی هر محراب نما در قسمتهای شمال شرقی و جنوب غربی بقعه اشاره کنیم که در داخل هر کدام، عبارت و آیه هایی از قرآن بچشم می خورند. کتیبه مادر و بچه نیز که در بالای نغول دیوارها بوده، بخشی است که در طراحیش از روش گچی فتیله ای استفاده شد.

سید رکن الدین کیست؟

سید رکن الدین ابوالمکارم محمد قاضی حسینی یزدی در دوره حکومت ابوسعید بهادرخان حیات داشته و یکی از بزرگان آن دوره بشمار می آمد. طبق نوشته های تاریخی، این عالم بزرگوار در سال 732 هجری قمری چشم از جهان فرو بست و در مدرسه رکنیه دفن شد.