دگزامتازون برای بهبود مبتلایان کرونا موثر است؟

بیتوته/ یک آزمایش در انگلیس نشان داده این دارو می تواند جان بیماران مبتلا به کرونا که در شرایط تنفسی و جسمی بسیار وخیمی قرار دارند را نجات دهد. سوال این است که این دارو چیست؟ دگزامتازون یک استروئید است. استروئید دارویی است که با تقلید از هورمون های ضد التهاب تولید شده توسط بدن، التهاب را کاهش می دهد.

داروی دگزامتازون که هدفش از بین بردن التهاب در بدن است، عملکرد خود را با سرکوب سیستم ایمنی بدن نشان می دهد. عفونت ویروس کرونا باعث ایجاد التهاب در بدن می شود و این التهاب زمانی بروز می کند که بدن برای مقابله با کرونا تلاش می کند. گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن بیش از اندازه فعال می شود و همین واکنش نیز می تواند به مرگ بیمار منجر شود. در واقع همان واکنشی که بدن برای حمله به عفونت از خود نشان می دهد، با حمله به سلول های بدن بیمار، به دنبال نابودی آنهاست.

آیا دگزامتازون بر خلاف کووید 19 عمل می کند؟

آزمایش بالینی انجام شده از سوی دانشگاه ملی انگلستان، نشان می دهد که این دارو مزایایی برای بیماران مبتلا به کرونا دارد. طبق یافته های اولیه مشترک با سازمان بهداشت جهانی، این دارو می تواند میزان مرگ و میر ناشی از کرونا در بیمارانی که از دستگاه تهویه استفاده می کنند، را حدود یک سوم کاهش دهد. همچنین دگزامتازون برای بیمارانی که فقط به اکسیژن نیاز دارند، می تواند میزان مرگ و میر را به یک پنجم برساند.

البته این دارو فقط برای افرادی که در بیمارستان بستری هستند و اکسیژن یا تهویه مکانیکی دریافت می کنند، مناسب است. در واقع دگزامتازون در افرادی که علائم خفیف تری دارند کارایی صحیح را ندارد، زیرا سرکوب سیستم ایمنی بدن آنها در این مرحله اصلا مفید نیست.

دانشمندان امیدوارند که دگزامتازون بتواند در مجموعه داروهایی قرار بگیرد که هدف آنها کاهش میزان مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا است. در حال حاضر این دارو برای بزرگسالان از جمله کسانی که باردار یا شیرده هستند، توصیه می شود.

آیا برای همه بیماران در دوره بهبود، دگزامتازون تجویز شده است؟

طبق این آزمایش، به بیماران واجد شرایط مدل های مختلف داروی دگزامتازون، از خوراکی تا تزریقی اختصاص داده شده است. این دارو یکبار در روز، با دوز 6 میلی گرم به مدت 10 روز تجویز شده است. در زنان باردار یا شیرده نیز به جای دگزامتازون از پردنیزولون 40 میلی گرم (داروی استروئید خفیف تر) یا هیدروکورتیزون وریدی 80 میلی گرم دو بار در روز، استفاده شده است.

نظر سازمان بهداشت جهانی چیست؟

سازمان بهداشت جهانی با ابراز خوشحالی از نتایج آزمایش های انجام شده، گفته است که اکنون به درمان های بیشتری برای علائم خفیف نیاز است. این سازمان با اعلام این موضوع که دگزامتازون داروی دردسترس و ارزان قیمتی است، عنوان کرد: این یافته ها به ویژه برای کشورهای در حال توسعه خبر خوبی است.

چرا که این دارو توسط بسیاری از شرکت های داروسازی در جهان تولید و با قیمت بسیار مناسب در دسترس تمام افراد است. اطلاعات این سازمان نشان می دهد که در آفریقا بیش از 5 هزار نفر از مردم در اثر ویروس کرونا جان خود را از دست داده اند که استفاده از دگزامتازون می تواند این روند را کاهشی کند. سازمان بهداشت جهانی در مورد موارد قابل استفاده از این دارو می گوید: این دارو می تواند به درمان التهاب یا تورم در بدن، آلرژی و حساسیت های شدید و شرایطی که سیستم ایمنی بدن بیش از حد در حال از بین رفتن است، کمک کند. به عنوان مثال، از این دارو برای درمان آسم شدید که می تواند باعث التهاب در مجاری ریوی شود، استفاده می کنند. دگزامتازون همچنین در شرایط خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس که ناشی از حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به بدن است نیز مفید واقع می شود.

دگزامتازون عوارض جانبی دارد؟

عوارض جانبی رایج دگزامتازون که برای مواردی به غیر از کووید 19 استفاده می شود اضطراب، مشکل خواب، افزایش وزن و احتباس مایعات (تجمع بیش از حد مایعات در سیستم گردش خون و بافت های بدن) است. این دارو عوارض جانبی نادری نیز دارد که مربوط به اختلالات چشم، تاری دید و خونریزی می شود. اما با توجه به اینکه برای درمان بیماران مبتلا به کرونا به دوز کمی از این دارو نیاز است، احتمالا عوارض جانبی ندارد یا بسیار محدود است. مدیر ارشد تحقیقات پزشکی انگلیس در خصوص داروی دگزامتازون می گوید: تا کنون هیچ گونه آسیب اضافی و نگران کننده ای در استفاده از این دوز دگزامتازون برای بیماران بررسی شده مبتلا به کووید 19، شناسایی نشده است.