روزنه نجات صنایع دستی از بحران کرونا چیست؟

ایسنا/ براساس سخنان اداره کل میراث فرهنگی استان یزد، نمایشگاه های مجازی روزنه نجات صنایع دستی از بحران کرونا هستند.

داستان چیست؟

متاسفانه این روزها صنایع دستی حال و روز خوبی ندارد و گویا با تداوم روند فعلی و تداوم بحران کرونا رو به نابودی می رود، چرا که فعالان این صنعت که تنها از طریق تولید و فروش کارهای دستی خود درآمدزایی می کردند، در شرایط کنونی بعضاً با نیاز معیشتی شدیدی روبرو هستند. بحران کرونا ناجوانمردانه با هدف گرفتن این حوزه مانند تمام صنایع، محکم ترین ضربه خود را بر پیکره صنایع دستی وارد کرده است، به طوریکه حتی استادکار و پر سابقه های این بخش هم در شرایط ناگواری به سر می برند و حتی عده ای در این میان به فکر تغییر شغل و عده ای نیز به دنبال دریافت تسهیلات برای جبران خسارات وارده به حرفه ی خود هستند.

از مقروض شدن تا شرمندگی مقابل نیروها

«سیاوش میرزا زاده» فعال صنایع دستی که 20 سال از عمر خود را وقف تولید و فعالیت در این صنعت کرده است، از روزهای ناخوش حوزه صنایع دستی می گوید؛ از روزهایی که حتی خودش نیز به دلیل نیازهای معیشتی ناچار به قرض کردن پول برای تامین مایحتاج زندگیش شد. وی که این روزها علاوه بر مشکلات خود از شرمندگی در مقابل نیروهای کارش رنج می برد، پیرامون روزنه نجات صنایع دستی از بحران کرونا اظهار می کند: با داستان های تحریم و نوسانات سیاسی و اقتصادی کشورمان قبل از کرونا سر و کله می زدیم که کرونا کار را یکسره کرد و از کار بیکار شدیم. این فعال صنایع دستی با بیان اینکه قبلاً مشکل کم شدن میزان فروش را داشتیم، اما با آمدن کرونا از اوایل اسفند ماه ناچار به تعطیلی کارگاه هایمان شدیم، اضافه می کند: دفتر فروش ما در زندان اسکندر قرار گرفت، لذا پس از تعطیلی این محل ناچار شدیم فروشنده خود را در کارگاه مستقر کنیم، ولی پس از جدی تر شدن بحران کرونا، برای حفظ سلامت جامعه و نیروها، کارگاه نیز تعطیل شد. وی با اشاره به فسخ سفارشات کارگاه خود می گوید: امسال سفارش های زیادی برای گالری های یزد و شهرهای دیگر کشور داشتیم به طوریکه بیش از 15 استان کشور از تولیدات ما خریداری می کردند که همگی آنها به دنبال شیوع کرونا لغو شد و تنها امیدمان به درآمد امسال هم از بین رفت و از آنجایی که هیچ پس اندازی برای این بنگاه خرد اقتصادی باقی نمانده بود، در تامین حقوق نیروهای خود نیز بازماندیم. وی ادامه می دهد: اکثر نیروهای ما افرادی هستند که اوضاع مالی نامطلوبی دارند و از طرفی درگیر مشکلات دیگری مانند افراد کارافتاده هستند، بنابراین ناچار به فروش طلاهای همسرم و قرض مبالغی شدم تا بتوانم عیدی و حقوق کارکنانم را تامین کنم و اکنون نیز منتظر بهتر شدن اوضاع برای فروش خودرو و پرداخت بدهی هایم هستم. میرزازاده با بیان اینکه سال پیش وضعیت اقتصادی نسبت به دو سال گذشته بهتر شده بود، می گوید: سال گذشته نسبت به امسال هر چند مشکل داشتیم، اما عید نوروز بسیار شلوغ و با استقبال گردشگران همراه بود ولی نوروز امسال همه تلاش هایمان بر باد رفت. وی با بیان اینکه هر ساله بدهی های طول سال را از فروش عید نوروز تامین می کردیم، تصریح می کند: قرار بود مانند همیشه، بدهی های پارسال را با عید نوروز امسال صاف کنیم و به همین منظور نیز بیش از 150 میلیون تومان خرید نقدی اجناس اولیه برای تولیدات داشتیم، ولی متاسفانه کرونا همه فروش ما را در انبار و بدون مشتری رها کرد و ما با یک دنیا بدهی و نیاز و مشکلات مالی ماندیم.

سایه سنگین مشکلات بر سر فعالان صنایع دستی

«مهدی نیکوکار» هم که این روزها از وضعیت نامطلوب شرایط صنایع دستی گله مند است، پیرامون روزنه نجات صنایع دستی از بحران کرونا می گوید: دو سالی است در حوزه صنایع دستی با سه نیروی کاری فعال هستم، اما وضعیت صنایع دستی در شرایط کنونی نابود شده و مشکلات مالی و بدهی تنها داشته هایی ما جوانان شده است. وی با بیان اینکه حوزه صنایع دستی تمام هزینه های جاری طول سال خود را از فروش تولیدات خود در ایام نوروز و بعضاً فروش اندکی در طول سال تامین می کنند، می گوید: متاسفانه تمام امیدهایمان ناامید شده و زحماتمان بر باد رفته است. وی اضافه می کند: اکنون هیچ منبع درآمدی نداریم و این وضعیت نیز تنها شامل حال ما نیست، بلکه دامنه گسترده آن تمام فعالان صنایع دستی را در برگرفته است، اما وضعیت ما که مجرد هستیم شاید کمی بهتر از افرادی باشد که با این درآمد نیازهای یک خانواده را تامین می کردند. این فعال صنایع دستی که شنبه پیش رو باید چک ها و اقساط خود را بپردازد، تصریح می کند: همیشه در این روزها 70 درصد از تولیدات نوروزی ما به فروش رفته بود و با خیال راحت اقساط و چک های خود را پرداخت می کردیم، اما اکنون که این امید چک کشیده ایم حالا بدون هیچ فروشی باید بدهی هایمان را بپردازیم. وی با بیان اینکه میراث فرهنگی می توانست زودتر با راه اندازی صفحات و فروشگاه های مجازی از تضرر بیشتر این صنعت جلوگیری کند، می گوید: میراث فرهنگی درآمد زیادی ندارد، اما می توانست زودتر با فروش اینترنتی و کمک های مشابه حتی فروش به کشورهای دیگر را در همین بحران داشته باشد هرچند که اکنون در این راستا در حال انجام اقداماتی است. نیکوکار با بیان اینکه پایان وضعیت فعلی و اتمام کرونا هنوز مشخص نیست، می گوید: از میراث فرهنگی خواستار ایجاد فرصت های گردشگری به خصوص در تابستان هستیم، چرا که هنوز پایان ماجرای فعلی مشخص نیست و ما نیز اوضاع خوبی نداریم. اوضاع نامساعد صنایع دستی هر چند در بحران فعلی مسئله ای طبیعی است، اما اداره کل میراث فرهنگی با تدابیر بهتری می توانست به استقبال این وضعیت برود و برای نجات فعالان خود گام بردارد، لذا به سراغ مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد رفتیم تا بدانیم برای جلوگیری از وضعیت فعلی چه برنامه ای در نظر گرفته اند. سید مصطفی فاطمی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد با اشاره به این که تعدادی از هتل ها و راهنمایان گردشگری و صنعتگران صنایع دستی وضعیت مالی مساعدی ندارند، می گوید: از آنجایی که روند رکود صنعت گردشکری حداقل تا اردیبهشت ماه تداوم دارد و پس از آن نیز با فرا رسیدن ماه رمضان وضعیت مطلوبی نخواهد داشت، باید اقدامی برای حفظ این افراد در صنعت گردشگری با کمک حداقلی و تامین نیاز معیشتی این گروه انجام دهیم.

ضرورت راه اندازی صندوق کمک به اقشار آسیب دیده

این مسئول از ضرورت راه اندازی صندوق کمک به اقشار آسیب دیده به خصوص برای فعالان گردشگری و صنایع دستی می گوید و تصریح می کند: از فعالان گردشگری با وضعیت بهتر کمک خواستیم تا صندوقی به همین منظور راه اندازی شود که خوشبختانه در این زمینه نیز شاهد اعلام آمادگی فعالان گردشگری استانمان بودیم. وی ادامه می دهد: تعدادی از فعالان گردشگری در راستای تحقق این طرح که از صبح روز گذشته 13 فرودین ماه آغاز شد، به صورت مشارکتی مبلغی را میان گذاشته و تاکنون نیز مبالغی جمع آوری شده است. مدیر کل میراث فرهنگی یزد از مشارکت خانه فرهنگ صدوقی در این زمینه خبر می دهد و می گوید: این محل نیز با اعلام آمادگی کمک به اقشار آسیب دیده همانند طرح اجرا شده در زمینه کمک به کادر درمان و سلامت استان، در این زمینه مشارکت دارد. وی با بیان اینکه هنوز ساز و کار و نحوه کمک رسانی در دست برنامه ریزی است، گفت: اگر خانه فرهنگ صدوقی بتواند با تقبل این مسئولیت و ارائه ساز و کارهای مشابه قبل در کمک رسانی های استان همکاری کند، این فرآیند با سرعت و دقت بیشتری پیش خواهد رفت و در همین راستا از تمام افراد توانمند خواستار مشارکت در این امر خیر هستیم. مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد: بهترین زمان برای خرید آثار تولیدی صنیاع دستی با تخفیفات زیاد و در نظر گرفتن سود حداقلی برای فعالان این بخش است به همین منظور درصدد ایجاد کمپینی برای فروش صنایع دستی و راه اندازی نمایشگاهی مجازی هستیم. فاطمی با یادآوری مشکلات فعالان گردشگری به خصوص صنایع دستی خاطرنشان می کند: فعالان صنایع دستی استان در ایام گذشته با توجه به فرارسیدن ایام نوروز، تولیدات زیادی داشتند که در حال حاضر با توجه به سلب فرصت فروش، این تولیدات باقی مانده و این گروه با مشکلات مالی روبرو هستند، لذا بهترین زمان برای خرید آثار تولید شده با تخفیفات زیاد و در نظر گرفتن سود حداقلی برای آن هاست و به همین منظور درصدد ایجاد کمپینی برای فروش صنایع دستی و راه اندازی نمایشگاهی مجازی هستیم. با توجه به اینکه یزد، استانی گردشگر پذیر و گردشگر محور است، تعداد فعالان صنایع دستی در این حوزه نیز تعداد قابل توجهی را شامل می شوند که درآمدشان صرفاً از طریق تولید و فروش صنایع دستی تامین می شود، لذا نمی توان فقط به کمک های مالی خیری و میراث فرهنگی استان در این راستا بسنده کرد و لازم است دولت توجه ویژه ای به این حوزه داشته باشد، چرا که یکی از راه های درآمدزایی و ارزآوری کشور از طریق فروش صنایع دستی بوده و بی توجهی به این مسئله به معنای دست روی دست گذاشتن برای نابودی یکی از ستون های اقتصادی کشورمان است.