استفاده از سلول های بنیادی برای درمان مبتلایان به کووید-19

ایسنا/ مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی تولید کیت تشخیص، لباس ایزوله بیمارستانی، راه اندازی آزمایشگاه مرجع و تولید مواد ضد عفونی کننده را از اقدامات جهاد دانشگاهی در حوزه مقابع با کروناویروس نام برد و گفت: علاوه بر آن پژوهشگاه رویان با همکاری دو بیمارستان طرحی برای استفاده از فناوری سلول های بنیادی مزانشیمی به منظور درمان مبتلایان به ویروس کووید-19 تدوین کرده اند که در صورت تایید نتایج اولیه، این روش درمانی برای بخش بیشتری از بیماران به مرحله اجرا در خواهد آمد.

دکتر غلامرضا اسماعیلی جاوید در خصوص اقدامات جهاد دانشگاهی پس از شیوع ویروس کرونا در کشور، افزود: پس از اینکه در اوایل اسفند سال گذشته موضوع ورود ویروس کورونای جدید به داخل کشور تایید شد جهاد دانشگاهی با توجه به مسئوولیت های اجتماعی خود در دو حوزه مرتبط با امور جاری این نهاد و نیازهای فوری کشور، فعالیت خود را آغاز کرد.

وی با اشاره به جزئیات این دو اقدام،اظهار کرد: در بخش اول با تشکیل ستاد داخلی متشکل از حوزه پشتیبانی و فنی و با توجه به نوع بیماری و خصوصیات همه گیر شناسی آن، دستورالعمل های لازم برای پیشگیری و شکستن زنجیره های انتقال بیماری نوظهور در مجموعه های جهاد دانشگاهی از جمله مراکز درمانی این نهاد تدوین شد.

به گفته وی اولین دستورالعمل های این ستاد از سوی معاونت پشتیبانی جهاد دانشگاهی از روز 3 اسفندماه به کلیه واحدهای تابع جهاد ارسال و متعاقباً دستورالعمل های تکمیلی آن ارسال شد.

جاوید ادامه داد: در بخش دوم، با توجه به نیاز کشور در روزهای اول شیوع این ویروس، کارگروه پژوهش و فناوری کروناویروس در معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی تشکیل و با توجه به ظرفیت ها و پتانسیل های جهاد دانشگاهی در حوزه های پزشکی و فنی و مهندسی چندین موضوع در دستور کار قرار گرفت. اولین موضوع با توجه به توانمندی جهاد دانشگاهی در حوزه علوم ژنتیک و پزشکی مولکولی، دو گروه از پژوهشکده سرطان معتمد و مرکز ملی ذخایر کشور مامور ساخت کیت تشخیصی کروناویروس جدید شدند.

مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی تاکید کرد: با تلاش شبانه روزی پژوهشگران و اعضای هیات علمی جهاد دانشگاهی، تاییدیه کیت تشخیص کرونا ویروس جهاددانشگاهی از انستیتو پاستور دریافت شد.

تولید لباس های ایزوله بیمارستانی برای مقابله با ویروس

وی، از تولید لباس ایزوله بیمارستانی خبر داد و یادآور شد: دومین موضوع با توجه ظرفیت های نساجی واحد جهاد دانشگاهی امیرکبیر، تولید البسه ایزوله مورد نیاز کادر پزشکی در دستور کار این واحد قرار گرفت که با موفقیت این البسه تولید شد.

جاوید با بیان اینکه این البسه تولید و در اختیار مراکز درمانی قرار می گیرد، یاداور شد: کادر درمان از جمله پرستاران و پزشکان به طور مرتب در تماس با بیماران مبتلا به Covid-19 به خصوص از نوع شدید بوده و استفاده از ماسک ها معمولی و "گان "های ساده نمی تواند آنها را از آلوده شدن به ویروس کرونا محافظت کند. ولی این البسه تولید شده با توجه به ساختار و پوشش دهی غیرقابل نفوذ و عایق بندی محل های دوخت، این اجازه را به کادر درمان می دهد که با خیال راحت و بدون ترس از آلوده شدن فعالیت درمانی خود را انجام دهند.

به گفته وی در حال حاضر ظرفیت تولید البسه ایزوله 400 عدد در روز است و سعی خواهد شد این ظرفیت تا حد امکان افزایش یابد.

وی تولید مواد ضدعفونی کننده را از دیگر دستاوردهای این نهاد در زمان شیوع ویروس کرونا ذکر کرد و یادآور شد: دو پژوهشکده "صنایع شیمیایی" و "گیاهان دارویی" جهاد دانشگاهی اقدام به راه اندازی خط تولید محدودی برای تولید مواد ضدعفونی کردند.

به گفته این محقق، ایجاد این دو مرکز تا حدودی نیازهای داخلی جهاد دانشگاهی از جمله مراکز درمانی را تامین کردند.

مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با اشاره به فعالیت های این نهاد در حوزه فنی و مهندسی، خاطر نشان کرد: تولید گیت های ایمنی مجهز به تب سنج های مادون قرمز از جمله فعالیت های جهاد دانشگاهی خواجه نصیر به شمار می رود.

راه اندازی آزمایشگاه های مرجع تشخیص کروناویروس

جاوید با اشاره به چالش های کشور در زمینه ظرفیت های آزمایشگاهی در زمان اپیدمی کرونا ویروس، توضیح داد: یکی از مشکلاتی که همه گیری بیماری Covid-19 در کشور ایجاد کرده اشغال تمامی ظرفیت های تشخیصی مراکز درمانی از جمله مراکز درمانی دولتی و دانشگاهی است؛ چراکه در شروع همه گیری، آزمایشگاه جامع سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با تشکیل شبکه ای از آزمایشگاه هایی که امکانات و تجهیزات لازم برای تشخیص مولکولی ویروس را داشتند سعی کرد به صورت سازماندهی شده به این نیاز کشور پاسخ دهد.

وی ادامه داد: با توجه به افزایش همه گیری و تعداد مبتلایان، جهاد دانشگاهی در راستای همان مسئوولیت اجتماعی خود و با توجه به ظرفیت های آزمایشگاهی و پزشکی مولکولی، آمادگی خود را برای همکاری با این شبکه اعلام کرد که از سوی مسوولین وزارت بهداشت استقبال شد.

جاوید خاطر نشان کرد: در مکاتبات انجام شده، پژوهشگاه های "رویان" و "ابن سینا"، "پژوهشکده سرطان معتمد"، "سازمان خراسان رضوی"، قم، آذربایجان شرقی و بوشهر برای این منظور کاندید شدند.

وی با بیان اینکه پژوهشگاه رویان با ظرفیت انجام 300 تست در روز اولین آزمایشگاه خود را تجهیز و پس از ارزیابی وزارت بهداشت تاییدیه لازم را دریافت کرد، گفت: این آزمایشگاه در حال حاضر مشغول به انجام خدمت رسانی است.

به گفته این مقام مسوول پژوهشگاه ابن سینا نیز به عنوان دومین آزمایشگاه تاکنون مجوز انجام تشخیص مولکولی کروناویروس را دریافت کرده است و سایر مراکز نیز در حال انجام فرآیندهای دریافت تایید از سوی دانشگاه های علوم پزشکی استان مربوط هستند.

جاوید با پاسخ به این سوال که در این آزمایشگاه از چه کیت هایی برای تشخیص بیماری کرونا ویروس جدید استفاده می شود، گفت: بر اساس دستورالعمل های اولیه که توسط وزارت بهداشت ارائه شده است مرجع توزیع کیت در کشور انستیتو پاستور عنوان شده است و با توجه به اینکه تمامی کیت های تشخیصی تاکنون وارداتی بودند، توسط انستیتو پاستور این کیت در اختیار آزمایشگاه رویان قرار گرفت.

وی اضافه کرد: به دلیل افزایش حجم مورد نیاز و تایید کیت تشخیصی COVIMED که ماحصل دانش فنی پژوهشگران جهاد دانشگاهی است پس از اخذ مجوزهای تکمیلی، این کیت در اختیار آزمایشگاه های جهاد دانشگاهی قرار خواهد گرفت.

مدیرکل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاد دانشگاهی با اشاره به ویژگی های کیت تشخیصی کرونا ویروس، گفت: به لحاظ تخصصی کیت طراحی شده با دانش فنی ایرانی در پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی مشابه کیت سازمان بهداشت جهانی است با این تفاوت که در طراحی این محصول از اطلاعات ساختار ژنتیکی ویروس در بیماران ایرانی استفاده شده است. این کیت که با نام تجاری COVIMED عرضه شده است و پس از تایید توسط انستیتو پاستور و اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور توسعه و تجاری سازی، کنسرسیوم بین پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی و گروه سرمایه گذاری بهمن ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تشکیل شد تا فرآیندهای تامین مالی، خرید تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز و تولید انبوه کیت را به مرحله اجرا درآورد.

وی خاطر نشان کرد: با توجه به نیاز کشور به انجام آزمون های تشخیص مولکولی کروناویرس، تولید کیت برای یک میلیون نفر در ماه در آینده نزدیک برنامه ریزی شده است.

استفاده از سلول های بنیادی در حوزه درمان بیماران مبتلا به Covid-19

وی با بیان اینکه بیش از 80 درصد بیماران مبتلا به Covid-19 با درمان های سرپایی و حمایتی بهبود می یابند، یادآور شد: در حال حاضر مهمترین مشکل بیماران مبتلا به نوع شدید بیماری و بستری در مراکز مراقبت های ویژه این است که در صورت عدم درمان، میزان مرگ بالای آنها است.

جاوید با بیان اینکه استفاده از سلول های بنیادی به عنوان یک تنظیم کننده ایمنی همواره در درمان های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است، خاطر نشان کرد: پژوهشگاه رویان به عنوان قطب سلول های بنیادی در کشور و منطقه از همان روز اول با همکاری بیمارستان مسیح دانشوری و شریعتی طرحی را برای استفاده از فناوری سلول های بنیادی مزانشیمی تدوین و توسط موسسه ملی تحقیقات سلامت (نیماد) تصویب و به مرحله اجرا درآمده است.

این محقق حوزه پزشکی تاکید کرد: در صورت تایید نتایج اولیه این تحقیقات، این امکان فراهم است تا به سرعت این درمان برای بخش بیشتری از بیماران به مرحله اجرا درآید.

وی اضافه کرد: همچنین جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی سامانه ای با عنوان www.123corona.com طراحی کرده است که اطلاعات لازم برای خود مراقبتی بیماران مبتلا به Covid-19 و مشاوره رایگان تلفنی را به هموطنان ارائه می دهد.

مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاد دانشگاهی با اشاره به حمایت و تسهیلات دریافتی برای اجرای این برنامه ها گفت: خوشبختانه با توجه به تعاملات بسیار مثبت جهاد دانشگاهی با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و نقش حمایتی این ستاد از فعالیت های فناورانه این نهاد، در خصوص تولید انبوه کیت تشخیصی، حمایت های بسیار خوبی در این خصوص انجام شده است. همچنین حمایت از طرح سلول های بنیادی مزانشیمی پژوهشگاه رویان با حمایت موسسه ملی تحقیقات سلامت (نیماد) صورت گرفته است.

جاوید خاطر نشان کرد: در حال حاضر رایزنی برای دریافت تسهیلات و امکانات از سوی سایر نهادهای حمایتی از جمله هیات امنای صرفه جویی ارزی به منظور دریافت برخی از تجهیزات مورد نیاز برای توسعه خدمات جهاد دانشگاهی در همه گیری Covid-19 در دستور کار است و امیدواریم با استفاده از شبکه توانمندی های جهاد دانشگاهی و تلاش گسترده ملت و دولت بتوانیم نقشی ولو کوچک در شکست کرونا داشته باشیم.