باغ سنگی سیرجان، نماد ظلم ستیزی و پشتکار

استان کرمان پر از زیبایی های طبیعی و اماکن تاریخی عجیب هست که یکی از این مکان ها، باغ سنگی سیرجان نام دارد، باغی بزرگ که درختان چوبی اش میوه هایی از سنگ به ارمغان می آورند، باغی که همه ساله گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را برای دیدن خود به کرمان می کشاند. این باغ در روستای میاندوآب قرار گرفته است، روستایی که نه به دلیل زیبایی های محیطی و نه به سبب محصولات کشاورزی بلکه تنها به علت وجود باغی با ثمره سنگی شهره جهانیان است. با ما همراه شوید تا شما را با جذابیت های باغ سنگی در سیرجان آشنا کنیم.

جغرافیا و مسیر دستیابی به باغ

برای تماشای این جاذبه گردشگری ابتدا می بایست به کرمان و سپس به شهر سیرجان سفر کنید. فاصله کرمان و سیرجان خیلی زیاد نیست و دو ساعته می توانید مسیر بین این دو نقطه مکانی را طی نمایید. پس از پیمایش 30 کیلومتر از جاده اصلی سیرجان و عبور از میاندوآب، به تابلوی میراث فرهنگی و گردشگری ایران می رسید که با طی کردن مسیر 4 کیلومتری، به باغ سنگی سیرجان خواهید رسید.

تاریخچه باغ

داستان بوجود آمدن باغ سنگی در سیرجان از جایی شروع شد که در سال 1340 با اجرای طرح اصلاحات اراضی، درویش خان اسفندیارپور که زمین های متعدد و زیادی داشت، بخش قابل توجهی از آن ها را از دست داد و به علت عدم رسیدگی و آبیاری، زمین های حاصلخیز و بارورش به طور تمام و کمال از بین رفتند. اسفندیارپور که به کل مایوس شده بود، چادری در صحرای حوالی باغ هایش زد و در همان چادر سکنی گزید. در همان باغ خشک شده، درویش خان اسفندیارپور دست به اجرای ایده ای جذاب زد، یعنی همان احداث باغ سنگی سیرجان! او تنه درختانی را که برای این منظور لازم داشت، از روستاهای اطراف جمع آوری نمود و در زمین باغ خود قرار داد. سپس، با ابزارهایی مانند سیم و کابل، سنگ هایی در ابعاد و اندازه های گوناگون را از درختان کاشته شده مانند میوه آویزان نمود. جالب است بدانید که بنابر گفته افراد محلی، درویش خان خودش تمام قطعات موجود در باغ سنگی در سیرجان را حمل کرده و در این بین از کسی یاری نگرفت! نکته جالبتر اینجاست که سنگ های جمع آوری شده از منطقه ای هستند که اصلا سنگی در آن دیده نمی شود! بر روی برخی از درختان باغ سنگی، چنان سنگ های سنگینی آویزان شده که غیرقابل باور هستند. از گفت و گو با درویش خان اسفندیارپور به این مهم رسیدند که بسیاری از درختان موجود در باغ سنگی که اکنون یکی از ناب ترین جاذبه های گردشگری کرمان محسوب می شود، نشانه اتفاق خاصی در زندگی او هستند. برای نمونه می توان به درختی که سنگ گردی از آن آویزان شده است، اشاره داشت که بیانگر رفتن نوه آقای اسفندیارپور به خدمت سربازی است! در واقع حرکت این چنینی درویش خان یک پاسخ جالب در مقابل ظلم هایی بود که در مورد اراضی وی اعمال کردند.

فیلم باغ سنگی

پرویز کیمیاوی، کارگردان مشهور ایرانی در سال 1355 فیلمی را تحت عنوان باغ سنگی با حضور خود درویش خان اسفندیارپور در نقش اصلی داستان و دیگر نفرات تولید کرد. فیلمی که در آن درویش خان، مردی ناشنوا و لال بود که با خانواده خود از طریق شبانی در صحرا زندگی می کرد. ماجرای فیلم از جایی شروع می شود که درویش خان خواب می بیند و هنگامی ه از خواب می پرد، به نوعی خواب نما شده و پس از بیدار شدن، تخته سنگ های شگفت انگیزی را در زیر خود می بیند، آن ها را با خود به مکان اسکانش در صحرا می برد و بر درختی آویزان می کند. داستان ادامه پیدا می کند و درویش خان سنگ های دیگری را نیز با خود حمل کرده و با استفاده از سیم های تلگراف، سنگ ها را به درختان اطراف چادرش آویزان می نماید. لازم به ذکر است که فیلم باغ سنگی اثر پرویز کیمیاوی توانست جایزه خرس نقره ای جشنواره برلین را در سال 1976 از آن خود کند و در کنار اعتبار بخشی به صنعت توریست به اعتبارات سینمایی این مرز و بوم نیز بیفزاید. سرانجام درویش خان اسفندیارپور در شرایطی که 83 سال از عمرش سپری می شد، در سال 1386 دار فانی را وداع گفت و در همان باغ سنگی به آرامش رسید.

حرف آخر

پیرامون دلایل ایجاد باغ سنگی از سوی درویش خان، داستان های مختلف زیادی وجود دارند که هیچ کدام به سبب ناشنوایی و لال بودن درویش خان مورد تایید وی قرار نگرفته اند! تنها می توان این را گفت که این پیرمرد دوست داشتنی به دنبال راهی برای جاودانه کردن خود در تاریخ این مملکت بود و نمادی برای خارج شدن از زیر ظلم و ستمی که پیشتر به او وارد نمودند. در حال حاضر این باغ که یکی از جذاب ترین جاذبه های گردشگری کرمان محسوب می شود، در و دیواری نداشته و خوشبختانه به لحاظ جنبه های مادی نیز چیز قابلی برای دزدان و دلالان صنایع توریستی ندارد!