چرا کودکان افسرده می شوند؟

تبیان/ قرار گرفتن در شرایط بحرانی و شنیدن اخبار دردناک و اندوهگین علاوه بر بزرگ ترها، کودکان را نیز افسرده و زندگی آینده آنها را با تهدید روبرو می کند...

افسردگی در کودکان

افسردگی نوعی اختلال خلقی در کودکان است که از نشانه های اصلی آن احساس ناامیدی، غم و ناراحتی در طولانی مدت است. از دیگر نشانه های افسردگی در کودکان تفکر منفی و تمرکز بیش از حد بر مشکلات و سختی ها و شکایت از آن ها است. افسردگی می تواند در کاهش میزان انرژی، اشتها و خواب کودکان تأثیر گذاشته و در فعالیت ها و برنامه های روزانه آنها اختلال ایجاد کند. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها سن ابتلا به افسردگی در کودکان از سه سالگی شروع می شود و تنها نیمی از کودکان افسرده قبل از رسیدن به سنین بزرگسالی افسردگی شان تشخیص داده می شود.

علائم و نشانه های افسردگی در کودکان عبارت است از:

- احساس غم، اندوه و ناامیدی

- کم تحرکی که یکی از شایعترین علائم افسردگی در کودکان است

- شکایت مدام از مشکلات جسمی مانند دل درد

- بی علاقگی به فعالیت های لذت بخش برای کودکان

- بی انگیزه بودن

- تغییر در عادات خواب

- تغییر در عادات غذایی

- کمبود اعتماد به نفس

- مشکل در تمرکز

- صحبت از مرگ

- گریستن

- اختلاف پیدا کردن با خواهر و بردار یا دوستان

زمانیکه کودک نتواند انتظارات والدین خود را برآورده کند ناخودآگاه احساس شکست کرده و در لاک خود فرو می رود، بنابراین لازم است تا انتظارات خود را کاهش دهید و در پیروی از قوانین و مقرراتی که در خانه حاکم کرده اید تخفیف قائل شوید.

چرا برخی کودکان افسرده می شوند؟

افسردگی یک بیماری پیچیده با علل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی است. این بدان معناست که عوامل بسیاری در بروز آن نقش دارند مانند: ژنتیک، تغییرات شیمیایی مغز، مشکلات شخصیتی، عوامل محیطی مانند تروما و استرس، سابقه خانوادگی ابتلابه افسردگی، متولد شدن از مادر کمتر از 18 سال، سابقه استرس درگیری بین والدین، مشکلات خواب، مشکلات جسمانی به ویژه بیماریهای مزمنی مانند آسم، اضافه وزن یا چاقی، عدم مهارت های مقابله ای، سبک تفکر منفی، روابط ضعیف با دوستان، مشکلات مدرسه، از دست دادن عزیزان و وزن کم هنگام تولد.

اما هیچیک از عوامل بالا به تنهایی سبب افسردگی در کودکان نمی شود، گاهی برخی از کودکان با داشتن فاکتورهای خطرناک زیادی خوشبختانه به افسردگی مبتلا نمی شوند در حالی که برخی دیگر با داشتن چند فاکتور ناچیز افسرده می شوند.

افسردگی در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص افسردگی در کودکان نه با آزمایش خون و نه با تصویربرداری مشخص نمی شود بلکه متخصصان بهداشت روان (روانپزشکان، مشاوران و مددکاران اجتماعی) با مشاهده علائم و رفتار و سؤال و جواب با کودک و سابقه خانوادگی پی به افسردگی در او می برند.

درمان افسردگی در کودکان

درمان افسردگی در کودکان ممکن است شامل دارو، تغییر در شیوه زندگی و مشاوره خانواده باشد. درمانگران نیز با افزایش فعالیت بدنی، تجویز داروهای ضدافسردگی، افزایش آگاهی خانواده در مورد افسردگی و همچنین آموزش کنترل احساسات، اضطراب و استرس به کودک کمک می کنند.

چگونه به کودک افسرده خود کمک کنیم؟

درمان افسردگی در کودکانی که از حمایت کافی از سوی والدینشان برخوردارند بسیار سریعتر اتفاق می افتد.

همدلی

اکثر کودکانی که از افسردگی رنج می برند تمایلی برای بروز احساساتشان ندارند و همین موضوع باعث ایجاد فاصله بیشتر بین خود و والدینشان می شود. بنابراین با همدلی و گوش کردن به صحبت هایشان می توانید وارد دنیای آنها شده و به مشکلاتشان پی ببرید. ممکن است فراز و نشیب های روابط خانوادگی آنها را ناامید و متقاعد به پنهان کاری کند، اگر اینگونه است سعی کنید با همدلی گفتگو را آغاز کنید.

کاهش انتظارات

برخی از والدین بدون در نظر گرفتن افسردگی در کودک خود، به اشتباه بر این باورند که باید خواسته ها و انتظاراتشان به روال سابق برقرار باشد در صورتیکه این کار تنها باعث دوری و جدایی بیشتر آنها از یکدیگر می شود. زمانیکه کودک نتواند انتظارات والدین خود را برآورده کند ناخودآگاه احساس شکست کرده و در لاک خود فرو می رود، بنابراین لازم است تا انتظارات خود را کاهش دهید و در پیروی از قوانین و مقرراتی که در خانه حاکم کرده اید تخفیف قائل شوید.

تغییر دیدگاه کودک

زمانیکه کودک تسلیم ناامیدی می شود درک و دید او از دنیای اطرافش تاریک و منفی می شود. بنابراین به او نشان دهید که چگونه غم و ناراحتی در زندگی ما تأثیر گذاشته و ما را وادار به باور چیزهای نادرست می کند. به او اطمینان دهید که با کمک به او خواهد توانست تا دیدگاهش را نسبت به دنیا تغییر دهد و دید مثبتی نسبت به آن پیدا کند. بنابراین تشویق به صحبت کردن کنید و از او بخواهید تا از انزوا خارج شده و احساساتش را به راحتی بروز دهد. به یاد داشته باشید که شما بهترین الگوی کودکتان هستید، شاید برای این کار نیاز به مشاور داشته باشید.

تقویت مهارت های ارتباطی

تقویت مهارت ارتباطی با دیگران نقش مهمی در درمان افسردگی کودکان دارد. روش های زیادی برای کمک به بهبود مهارت های ارتباطی در کودکان وجود دارد مانند دور هم جمع شدن چند خانواده، شرکت در فعالیت های گروهی، ورزش های دسته جمعی، شرکت در کلاس های آموزشی، شناسایی نقاط قوت کودک و تمرکز روی آن، آموزش دوست یابی و بردن کودکان به مکان هایی که گروه همسالانشان در آنجا بیشتر حضو دارند مانند پارک، جش تولد و...

فعالیت بدنی

در مطالعه ای که روی 35000 کودک و نوجوان 6 تا 17 سال انجام شد مشخص گردید که کودکانی که هیچ فعالیت بدنی نداشتند دو برابر بیشتر از کودکانی که در طول روز ورزش می کردند به افسردگی مبتلا شده بودند. این مطالعه نشان داد کودکانی که تنها سه روز در هفته ورزش می کنند از سلامت روانی بیشتری برخوردارند و احتمال افسردگی در آنها بسیار کمتر است. فعالیت بدنی باعث افزایش مدت زمان خواب باکیفیت شده و خواب خوب نیز ارتباط نزدیکی با سلامت روان کودکان دارد.