نقش شیر مادر در کاهش مرگ و میر کودکان

توصیه جهانی برای تغذیه مطلوب شیر خواران مبنی بر شروع تغذیه با شیر مادر طی ساعت اول تولد، تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی کودک و سپس تداوم تغذیه با شیر مادر همراه با غذاهای کمکی سالم تا 2 سالگی یا بیشتر است.

رئیس گروه سلامت نوزادان، کودکان و شیر مادر معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بر ضرورت فرهنگ سازی در زمینه ترویج تغذیه نوزاد با شیر مادر تاکید کرد.

شهناز دلبرپور احمدی با بیان اینکه بزرگداشت هفته جهانی تغذیه با شیرمادر در سال جاری نیز با شعار جهانی " توانمندسازی والدین، تقویت تغذیه با شیر مادر؛ حال و آینده" برگزار شد، گفت: هفته جهانی شیر مادر هر ساله از 1 تا 7 آگوست برابر با 10 تا 16 مرداد ماه در بیش از 170 کشور دنیا برگزار شد و هدف از این نامگذاری تشویق مادران به تغذیه نوزاد با شیر مادر و ارتقای سطح سلامت کودکان در سراسر دنیا بود.

وی با بیان اینکه شناخت روزافزون مزایای بی شمار تغذیه با شیر مادر بر سلامت، اقتصاد و محیط زیست موجب شده نهضت ترویج تغذیه با شیرمادر امروزه به عنوان راهبردی برای توسعه پایدار کشورهای جهان مطرح شود، گفت: این راهبرد در بعد سلامت، پیشگیری از بیماری های واگیر و غیر واگیر نظیر سو تغذیه، چاقی و دیابت، سلامت روان و ارتقای تکامل کودکان و سلامت زنان و در بعد اقتصادی و اجتماعی، تامین امنیت غذایی، شکستن چرخه فقر، ارتقای نیروی کار و حفاظت از محیط زیست را شامل می شود.

تاثیر شگفت انگیز تغذیه با شیر مادر بر رشد ذهنی نوزاد

دلبرپور احمدی با تاکید بر اینکه دوران شیرخواری حساس ترین مرحله از مراحل رشد و تکامل کودک است، عنوان کرد: در این دوران شیر مادر تامین کننده نیازهای غذایی و مواد ایمنی بخش لازم برای شیرخوار است. به علاوه برقراری ارتباط عاطفی مادر و شیرخوار به هنگام شیر دادن از پستان یک امتیاز استثنایی برای شیر مادر است و تاثیر شگفت انگیزی بر رشد ذهنی و روانی کودک دارد. در سال های اخیر یافته های علمی مزایای گوناگون و قابل توجه تغذیه با شیر مادر را برای شیرخوار، مادر، خانواده و جامعه اثبات می کند و در آموزه های دینی هم بیش از 14 قرن است که به تغذیه با شیر مادر توصیه و تاکید شده است.

خلق شیر مادر برای تامین نیازهای تغذیه ای کودک

وی با بیان اینکه شیر مادر کاملا برای تامین نیازهای تغذیه ای و ایمونولوژیکی کودک طراحی شده، گفت: تغذیه با شیر مادر یک روش طبیعی و مطلوب تغذیه کودکان و ارتقا دهنده پیوند عاطفی بین مادر و کودک است. در همین راستا محققان امروزه نقش تغذیه با شیر مادر را برای محافظت افراد در برابر بیماری های قلبی عروقی، دیابت، چاقی و اضافه وزن، سرطان ها، دود سیگار و حتی اوتیسم مطرح می کنند. اهمیت موضوع موجب شده که برنامه حفظ، حمایت و ترویج تغذیه با شیر مادر همچنان در بین اهداف توسعه پایدار قرار گیرد.

کاهش مشکلات و اختلالات حاد و مزمن کودکان با شیر مادر

وی با بیان اینکه شیر مادر بسیاری از مشکلات و اختلالات حاد و مزمن کودکان را کاهش می دهد، عنوان کرد: این مشکلات شامل مشکلات حاد از جمله اسهال و عفونت های گوارشی، عفونت های تنفسی و بستری شدن در بیمارستان، عفونت دستگاه ادراری، سپتی سمی و مننژیت باکتریال، انتروکولیت نکروزان، سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار، مرگ شیرخوار بعد از دوران نوزادی و مشکلات مزمن از جمله دیابت ملیتوس وابسته به انسولین (تیپ 1)، دیابت ملیتوس غیروابسته به انسولین (تیپ 2)، چاقی و اضافه وزن، آسم و آلرژی، بیماری های التهابی روده، لوکمی دوران کودکی (لوکمی حاد لنفوسیتی و لوکمی حاد میلوژنوس) می شود.

رئیس گروه سلامت نوزادان، کودکان و شیر مادر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، هدف کلی برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر را ارتقای سطح سلامت، رشد و تغذیه کودکان عنوان کرد و ادامه داد: حفظ، حمایت و ترویج تغذیه با شیر مادر به منظور ارائه مراقبت های استاندارد تغذیه با شیرمادر، آموزش مادران و حل مشکلات شیردهی و ارجاع در موارد لزوم انجام می شود. همچنین افزایش قابلیت و توانایی رده های مختلف کارکنان بهداشتی درمانی نقش مهمی در دستیابی به این هدف دارد که در این راستا همه کارکنان بهداشتی درمانی رده میانی و کارکنان بیمارستان های دوستدار کودک موظف به گذراندن دوره 20 ساعته تغذیه با شیر مادر بوده و پزشکان و متخصصین هم ملزم به گذراندن دوره آموزشی 36ساعته تغذیه با شیر هستند و همچنین آموزش پرستاران NICU در زمینه تغذیه کودکان نارس با شیر مادر، تماس پوست با پوست مادر و نوزاد بلافاصله پس از تولد بطور مکرر در حال اجراست.

نقش شیر مادر در کاهش مرگ و میر کودکان زیر 5 سال

دلبرپور احمدی با اشاره به نقش مهم شیر مادر در کاهش مرگ و میر کودکان زیر 5 سال به ویژه نوزادان نارس با وزن کمتر از 2000 گرم و حفظ، حمایت و ترویج تغذیه ای نوزادان نارس با شیر مادر، تاکید کرد: اداره سلامت نوزادان دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشت، اقدام به سیاستگذاری برای تاسیس بانک شیر مادر در بیمارستان های کشور کرده است. در همین راستا اقدامات اولیه برای راه اندازی بانک شیر در یکی از بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی نیز انجام شده است.

برگزاری کلاس های قبل از زایمان در مراکز سلامت

وی با اشاره به برگزاری کلاس های قبل از زایمان در مراکز خدمات جامع سلامت و همچنین در بیمارستان های دوستدار کودک برای مادران باردار عنوان کرد: بر این اساس مادران با یادگیری روش های صحیح شیردهی می توانند به شیوه صحیحی نوزاد خود را تغذیه کنند. همچنین مشاورین شیردهی که در مراکز مشاوره شیردهی تحت پوشش معاونت بهداشت حضور دارند، برای مادرانی که پس از زایمان در تغذیه با شیر مادر مشکل دارند، آموزش های لازم را ارائه می کنند و مباحث آموزشی در این کلاس ها شامل معایب تغذیه با شیر مصنوعی و استفاده از بطری یا گول زنک، آموزش روش صحیح شیردهی و انواع وضعیت های شیردهی، اهمیت تغذیه در ساعت اول زندگی برای نوزادان، اهمیت تماس پوست با پوست و هم اتاقی مادر و نوزاد، اهمیت تغذیه انحصاری با شیر مادر تا پایان شش ماهگی نوزادان، تغذیه براساس تقاضای شیرخوار، نشانه های کافی بودن شیر مادر و اهمیت ادامه شیردهی تا دو سالگی کودک می شود.

آمارهای تغذیه با شیر مادر

وی با اشاره به آمارهای موجود در زمینه تغذیه انحصاری با شیر مادر گفت: این آمار در شهر تهران 53.5 درصد و در کشور 53.1 درصد است و آمار استفاده شیر مصنوعی در حوزه تحت پوشش دانشگاه شهید بهشتی 1.3 و در کشور 5.3 درصد است.

رشد جسمانی نوزاد در تغذیه با شیر مادر

رئیس گروه سلامت نوزادان، کودکان و شیر مادر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خاتمه با اشاره به تفاوت رشد جسمانی و روانی نوزاد در تغذیه با شیر مادر اظهار کرد: کودکان در بدو تولد به غیر از مادر که در رحم او بزرگ شده اند، کس دیگری را نمی شناسند و شیردهی اولیه حس محیط امن و آرام را به کودک می دهد که بعدها با رشد کودک و افزایش نیاز به امنیت عاطفی برای تشکیل شخصیت وی در آینده، در آغوش مادر می توان این حس را ایجاد کرد. همچنین کودکان در حدود 18 ماهگی دچار اضطراب دلبستگی می شوند که این مساله در کودکانی که در آغوش مادر شیر خورده اند یا به روش مناسب از شیر گرفته شده اند، کمتر دیده شده است. همچنین کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند رشد جسمانی، روانی و تکاملی مطلوبی داشته و از ضریب هوشی بالایی بهره مند می شوند.

منبع: ایسنا