بازگشت بیماران سرطانی به زندگی

رسالت و هدف اصلی حمایت از بیماران سرطانی آن است که بتوانند با سرطان زندگی کنند و یا خانواده هایشان بتوانند از خودشان و آنان مراقبت کنند، به گونه ای که ساختار خانواده و کیفیت زندگی در سطح مناسبی حفظ شود.

امروزه با تغییرات اجتماعی و صنعتی، الگوی ابتلا به بیماری ها تغییر کرده و درنتیجه بیماری های مزمن، به عنوان مهمترین مشکلات سلامتی و روان شناختی جوامع محسوب شده و خود جز منابع عمده استرس تلقی می شوند و هزینه های اقتصادی زیادی را بر جامعه تحمیل می کنند. این بیماری ها انواع متعددی دارند، ولی یکی از مهمترین آن ها سرطان است و در این میان، سرطان پستان امروزه یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده سلامت زنان به شمار می رود. سرطان یک بیماری با یک علت خاص نیست بلکه گروهی از بیماری ها با علل، تظاهرات، درمان و پیش آگهی های مختلف است.

بنابر نظر پژوهشگران، سرطان پستان شایع ترین و کشنده ترین سرطان در میان زنان 40 تا 55 سال در جهان است. براساس مطالعات و گزارش های موجود از ایران، سن بروز سرطان پستان در زنان ایرانی حداقل یک سال جوان تر از زنان کشورهای توسعه یافته است. ماهیت این بیماری به گونه ای است که شخصیت و هویت زنان مبتلابه سرطان را به خطر انداخته و آنان را با مسائلی همچون استرس و اضطراب، افسردگی، ناامیدی، احساس انزوای اجتماعی، وحشت از واکنش همسر در صورت تأهل، نگرانی در مورد ازدواج در صورت تجرد، ترس از مرگ و دلهره عقیم شدن روبرو می سازد. بر همین اساس یافتن روش هایی برای کمک به چنین بیمارانی بالأخص از جنبه روحی روانی دارای اهمیت زیادی است.

در همین راستا، دانشگاه علوم پزشکی آجای تهران و دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، مطالعه ای را طرح ریزی و اجرا کرده که در آن، به بررسی تأثیر روشی موسوم به «شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی» بر افزایش کیفیت زندگی زنان مبتلابه سرطان پستان پرداخته شده است.

شرکت کنندگان در این مطالعه، بر اساس یافته های بالینی و مطالعات سیتولوژی و تشخیص پزشک، مبتلا به مرحله 1، 2، 3 سرطان پستان بوده، از طول مدت تشخیص سرطان پستان بیشتر از یک ماه گذشته بوده و در سنین 30 تا 55 سال قرار داشتند.

نتایج این مطالعه نشان می دهد که انجام «شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی» بر کیفیت زندگی در شرکت کنندگان پژوهش فوق تأثیر گذاشته و میزان کیفیت زندگی را افزایش داده است.

درواقع تحلیل های این تحقیق نشان می دهند که با آنکه کیفیت زندگی بیماران فوق در بعد روانی نسبت به سایر ابعاد پایین بوده، زنان شرکت کننده در شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به صورت معناداری نمرات بالاتری در ارزیابی های مراحل پس آزمون و پیگیری داشتند.

در این خصوص، پرویز دباغی، محقق گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی آجای تهران و همکارانش می گوید: «رسالت و هدف اصلی حمایت از چنین بیمارانی آن است که بتوانند با سرطان زندگی کنند و یا خانواده هایشان بتوانند از خودشان و آنان مراقبت کنند، به گونه ای که ساختار خانواده و کیفیت زندگی در سطح مناسبی حفظ شود».

آن ها ادامه می دهند: «به بیان دیگر، بیماران در ایفای نقش های فردی، خانوادگی و اجتماعی خود با مشکلات عمده روبه رو نباشند و بتوانند براساس توانمندی خود زندگی بسازند و اعضای خانواده نیز به منزله مهمترین و نزدیکترین منبع حمایتی بتوانند به بیماران و نیل به این هدف یاری رسانند».

نتایج این پژوهش که در فصل نامه «پرستار و پزشک در رزم» متعلق به اداره بهداشت و درمان نزاجا منتشر شده اند، نشان از آن دارند که روان درمانی و به طور ویژه، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند بر زندگی بیماران سرطانی تأثیرگذار باشد. این موضوع به منزله آن است که می توان در ابعاد گسترده تر و برای بیماری هایی که درمان مشخصی ندارند نیز آن را انجام داد تا افراد بتوانند باوجود بیماری که دارند به زندگی عادی خود ادامه دهند.

منبع: ایسنا