تعاملات بین ایران و ترکیه در حوزه گردشگری راه آهن

گردشگری در دنیا هر روز چهره جدید پیدا می کند و امکانات و تسهیلات بیشتری در اختیار علاقمندان به سفر قرار می گیرد. هر چند وسایل حمل و نقل و زیرساخت های مورد نیاز برای تردد میان دو مقصد هر روز پیشرفته تر می شود، اما هستند کسانی که همچنان به تجربه هیجان انگیز سفر به قطار وفادارند. صنعت گردشگری هم برای این دسته از گردشگران امکاناتی فراهم می کند از جمله قطارهای مجهز گردشگری که با امکانات یک هتل گردشگران را میان مقاصد سفرشان روی ریل های راه آهن در شهرها و کشورهای مختلف جا به جا می کند. ایران با اینکه پیشینه قابل توجه در حوزه حمل و نقل ریلی دارد، هنوز واگن های مجهز و مناسب برای تجهیز قطار گردشگری در اختیار ندارد، اما تورهای گردشگری با قطارهای اتوبوسی در چهار سال اخیر طرفداران بسیاری پیدا کرده است.

علی کاظمی منش درباره آنچه در چهار سال فعالیت قطارهای گردشگری رخ داده، می گوید که وظیفه اصلی راه آهن جمهوری اسلامی ایران، حمل و نقل بار و جابه جایی مسافر است که در چهار سال گذشته رویکرد گردشگری نیز داشته و برنامه ریزی و برقراری قطارهای گردشگری را نیز اجرا کرده است. در این قطارها هدف از سفر، رسیدن به مقصد نیست، بلکه دیدن تاریخچه و جاذبه های راه آهن از جمله ابنیه و تجهیزات ایستگاه ها و نیز بناهای تاریخی و طبیعت بکر حاشیه آن است. در حقیقت این بار مقصد گردشگری راه آهن است. در همین راستا برنامه های زیادی در چهار سال گذشته اجرا شده که بخشی از آن به قطارهای گردشگری داخلی و بخشی دیگر به قطارهای گردشگری خارجی اختصاص داشت.

وی افزود: در این سال ها هماهنگی هایی لازم، معمول و راه برای سفر قطارهای خارجی به ایران باز شد. تاکنون 28 قطار حامل گردشگران خارجی به ایران سفر کرده اند و بیست و نهمین قطار گردشگری نیز مهرماه امسال به کشور وارد می شود. مسافران این قطارها ملیت های مختلفی دارند و از مبدا اروپا راهی ایران می شوند و در مدت پنج یا هفت روز به تماشای آثار تاریخی و گردشگری ایران می پردازند و معمولاً هم در همان قطار اقامت دارند. مدیرکل برنامه ریزی و نظارت بر خدمات مسافری شرکت راه آهن گفت: تا دو سال پیش قطارهای گردشگری خارجی از مرز ترکیه به ایران وارد می شدند، اما پس از ناآرامی های کشور ترکیه، مسیر قطارها تغییر و ورود آن ها از مرز ترکمنستان اتفاق افتاد.

کاظمی منش سپس از تفاهم با ترکیه برای استفاده دوباره از مرز «رازی» برای از سرگیری تردد قطارهای گردشگری خبر داد و گفت: راه آهن ترکیه اعلام کرده برای عبور قطارهای گردشگری آماده است. او درباره برنامه قطارهای گردشگری داخلی نیز توضیح داد: یکسری از قطارها دارای مسیر ثابت است، مثل «تهران شیرگاه» و «تهران- سوادکوه» که هر هفته سیر دارند، اما برخی قطارها به مناسبتی خاص برنامه ریزی و اجرا می شوند؛ مثل قطار گردشگری «جشنواره آش زنجان»، «پویانمایی همدان»، «بزرگداشت عطار» و «خیام». این برنامه ها از سوی شرکت راه آهن، طراحی و اجرای آن به مجری که شرکت گردشگری دارای مجوز است، واگذار می شود. علاوه بر این شرکت های گردشگری می توانند به راه آهن طرح ارائه دهند که پس از تأیید، برنامه آن ها با قطار گردشگری قابل اجرا خواهد بود.

مدیر کل برنامه ریزی و نظارت بر خدمات مسافری شرکت راه آهن، استاندارد و آماده نبودن زیرساخت در قطارهایی که با عنوان گردشگری در حال استفاده هستند را تأیید کرد و در این باره توضیح داد: تا کنون هر تور گردشگری ریلی که در راه آهن انجام شده با استفاده از قطارهای متعلق به شرکت های حمل و نقل ریلی و یا راه آهن بوده که معمولاً هم از قطارهای ریل باس استفاده شده است. در این قطارها امکان انتشار توضیحات تورلیدر درباره جاذبه ها و اطلاعات مربوط به راه آهن برای کل مسافران وجود دارد و قطار در بین مسیر و در محل های دارای جاذبه گردشگری برای ارائه توضیحات راهنمای گردشگری و یا پیاده شدن و گشت گردشگران توقف هم دارند. یکی از برنامه های شرکت راه آهن تبدیل اماکن و فضاهای بدون استفاده در بین مسیر به ظرفیت های گردشگری است.

قطار ویژه گردشگری در راه است

کاظمی منش می گوید: یکی دیگر از برنامه های شرکت راه آهن این است که با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و با تغییر کاربری و بهسازی تعدادی واگن، نخستین قطار مخصوص گردشگری را تا سال آینده آماده کند. این مقام مسؤول در راه آهن در پاسخ به این پرسش که شرکت راه آهن انحصارا یا به شکلی موازی مشغول به فعالیت گردشگری شده، گفت: بخش خصوصی برای برگزاری تورهای گردشگری ریلی در کنار شرکت راه آهن قرار دارد و با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار است دوره آموزش راهنمایان تخصصی گردشگری ریلی برگزار شود که فارغ التحصیلان آن نخستین راهنمایان گردشگری ریلی خواهند بود که مطابق با استانداردها آموزش می بینند و مدرک معتبر رسمی نیز به آن ها اعطا می شود.

او درباره اولویت برخی مسیرها به انتقال بار نیز توضیح داد: در مسیر جنوب با توجه به حجم بالای قطارهای باری و مسافری و خالی نبودن ظرفیت، محدودیت هایی برای راه اندازی قطارهای گردشگری وجود دارد، اما این مساله درباره همه مسیرها صادق نیست و بسیاری از مسیرها، ظرفیت بالایی برای راه اندازی قطارهای گردشگری دارند، مثلاً مسیر راه آهن رشت، شمال و تبریز.

کاظمی منش درباره ضرورت برقراری مسیر ریلی تهران وان آنکارا با توجه به حجم سفرهای یکطرفه از ایران به ترکیه و نگرانی برای خروج بیشتر مسافر از ایران به ترکیه گفت: این مسیر بین المللی در گذشته نیز وجود داشت که چند سالی به دلیل انجام عملیات تعمیرات خط در خاک ترکیه، متوقف شده و دوباره از تیرماه راه اندازی خواهد شد و حتی با راه آهن ترکیه مذاکراتی برای راه اندازی قطارهای گردشگری دو جانبه داشته ایم.

منبع: ایسنا