قلعه کل حسن صباح

این قلعه در جنوب شرقی شهر بیرجند و در روستای نصرآباد بخش «در میان» قرار دارد. این قلعه با ارزش ترین و مهم ترین قلعه اسماعیلی در منطقه جنوب خراسان و دومین مرکز عمده دفاعی اسماعیلیان پس از قلعه الموت در ایران است. زیرا پس از منطقه الموت و قلعه معروف آن این قلعه به لحاظ دارا بودن موقعیت ویژه در منطقه، دومین مرکز دفاعی اسماعیلیان در ایران بوده است. در این قلعه سه بخش عمده وجود دارد که عبارتند از بخش غربی، بخش مرکزی و بخش شرقی. در غربی ترین بخش این قلعه ، بقایای معماری به صورت تل خاک بر فراز کوه قابل مشاهده است. این فضا به وسیله یک راهروی باریک با عرض حدود سه متر به بخش مرکزی منتهی می شود. بخش مرکزی نسبت به سایر قسمت های قلعه سالم تر مانده و بقایای معماری آن قابل تشخیص است. عناصر معماری این قسمت شامل راهروها، اتاق ها و تالارهای بزرگی است که از سنگ ساخته شده اند. پوشش سقف اتاق های این قسمت به شکل قوس های جناغی سنگی است. بخش سوم در شرق قلعه قرار دارد. در این قسمت حصار خارجی قلعه و تعدادی از برج ها قابل تشخیص است. در سطح قلعه تعداد زیادی آجرهای منقوش با نقوش حیوانی و گیاهی پراکنده است. این آجرها که به شکل مربع، مستطیل و شش ضلعی هستند، جهت تزئین بخش های مختلف قلعه استفاده شده اند در سطح قلعه، قطعه سفال های پراکنده از نوع سفال های لعابدار اسلامی با نقوش قالب زده و برجسته نیز مشاهده می شوند.