باغ اکبریه یکی از بناهای تاریخی بیرجند بوده که در دوره قاجاریه، به دستور شوکت الملک، با معماری استاد الله داد جعفری و در دو طبقه ساخته شده است. این باغ در انتهای خیابان معلم و در روستای اکبریه واقع شد. این باغ با گسترش شهری بیرجند اکنون در داخل شهر قرار گرفته و در نشست سی و پنجم یونسکو در سال 2011 م

بند دره سدی است تاریخی در نزدیکی بیرجند. قدمت این سد به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار می رسد. این بند چون آب آن از دره بالا و پایین عبور می کند، به این اسم مشهور گشته است. این بند یا سد در 5 کیلومتری انتهای خیابان مدرس بیرجند و در میان رشته کوه جنوب این شهر به نام رشته کوه باقران واقع شد. بند

ارگ کلاه فرنگی یکی از آثار تاریخی بیرجند بوده که در دوره قاجار و بین سالهای 1264 تا 1313 هجری قمری ساخته شده و در حال حاضر در محل فرمانداری بخش بیرجند واقع است. این ساختمان که در گذشته به نامهای دیگری همچون ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار نیز خوانده میشد، صرف نظر از فرم زیگوراتی آن در بخ

باغ و عمارت معصومیه در غرب بیرجند در دوره پهلوی ساخته شده و معماری آن بگونه ای هست که نمای اصلی عمارت در آب استخر مقابل آن کاملا بازتاب داشته است طوریکه عمارت چهل ستون اصفهان را تداعی می کند‏.‏ تمام فضاها و اتاق های این عمارت همچون دیگر بناهای تاریخی به یکدیگر راه دارند و ورود به داخل ساختمان از هر

باغ و عمارت رحیم آباد یکی از دیدنی های معروف بیرجند بوده که در خیابان پاسداران، چهل متری 15 واقع شد. باغ رحیم آباد دارای دو در ورودی بوده و کل مجموعه شامل حصار، برج های نگهبانی، باغ، عمارت اصلی، حوضخانه، عمارت کلاه فرنگی، اصطبل و فضاهای خدماتی است. قدمت این اثر به دوره زندیه می رسد. در مقابل عمارت ه

قلعه بیرجند که با نام های قلعه ته ده و پایین شهر نیز شناخته می شود، بزرگترین بنای تاریخی بیرجند بوده که بر فراز بلندترین تپه باختری شهر جای گرفته است. دژ سترگ و کهن پایین شهر بیرجند یک دژ کوهستانی برای کاربردهای نظامی هست. این قلعه جایی برای انجام نگهبانی بوده و ساکنان این قلعه نگهبانانی بودند که وظ

بند عمر شاه مربوط به دوره قاجار بوده و در فاصله 2 کیلومتری جنوب غرب بیرجند با جهت شرقی غربی، در مسیر رودخانه ای فصلی و در داخل رشته کوه باقران واقع شد. این سازه با هدف ذخیره آب و مهار سیلاب ها با مصالح آجر، سنگ و ملات ساروج ساخته شده است. این بند از نظر ساختمانی هم می تواند جزو سدهای قوسی و هم پایه

باغ شوکت آباد در 5 کیلومتری شرق بیرجند واقع شده و در تاریخ 23 مرداد 1378 با شماره 2363 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. از نظر معماری فضاهای احداث شده در باغ و عمارت شوکت آباد دارای ویژگی های خاصی هستند که در دیگر نمونه های مشابه آن کمتر میتوان یافت به طوری که فضاسازی در این باغ با هماهنگ

مدرسه شوکتیه یکی از بناهای تاریخی بیرجند بوده و اولین مدرسه ایرانی به شیوه جدید و پس از مکتب خانه های سنتی است. این بنا مربوط به دوره قاجار بوده و در تاریخ 16 اسفند 1356 با شماره 1371 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این ساختمان ابتدا به نام حسینیه شوکتیه توسط امیر اسماعیل خان معروف به شو

قلعه فورگ یا ارگ فورگ ارگی است در روستای فورگ. وجود مناطق کوهستانی زیاد باعث شده که پای فرقه اسماعیلیه به این منطقه باز شود و برای دفاع از خود قلعه های مرتفع و مستحکمی را در اکثر مناطق جنوبی خراسان ساخته و باقی بگذارند. از نظر پیشینه تاریخی، ساخت قلعه فورگ در زمان نادر شاه افشار به وسیله میرزا بقاخا

باغ و کوشک امیرآباد (باغ امیریه) یکی از باشکوه ترین باغ های ایرانی در شرق کشور بوده و مربوط به دوره قاجار است. باغ امیریه با مساحت 146269 متر مربع در 5 کیلومتری غرب بیرجند و در روستایی به همین نام (امیرآباد) واقع شده و در تاریخ 2 اسفند 1376 با شماره 1969 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. م

موزه میراث پهلوانی بیرجند در 1382 و با همت آقای مهدی قمری در ساختمان قدیم زورخانه امیر عرب تاسیس و افتتاح شد. در سال 1385 هم با همکاری میراث فرهنگی تغییراتی در آن ایجاد گشت. این موزه اولین موزه میراث پهلوانی کشور بوده که با شماره ثبت 29946 در زمره آثار ملی کشور ثبت شد. این موزه از تندیس تعدادی ورزشک

بیرجند بدلیل برخورداری از دو نوع آب و هوای کویری خشک و کوهستانی گونه های متنوعی از جانوران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان و…را در خود جای داده است. در این موزه گونه هایی از حیات وحش اعم از بومی یا غیر بومی در قالب چند مجموعه ارائه شده و همچنین نمونه های شاخص و نادری از پوشش جانوری منطقه جنوب خر

مدرسه معصومیه اگر همپای مدرسه شوکتیه نباشد، از لحاظ تاریخی فرهنگی سابقه ای هم اندازه با آن را برای خود به همراه دارد. در بالای سردر ورودی کتیبه "انا مدینه العلم علی بابها" همراه با تاریخ 1368 هجری قمری درج شده و چهار کتیبه در دهلیز ورودی آن قرار دارد. در دو ضلع شرقی و غربی حیاط هم ایوان هایی با ستون

در این موزه مجموعه ای از نامه ها، اسناد و نسخ خطی، تألیفات، نشان های ملی، علمی و ادبی، لوح ها، عکس و لوازم شخصی بزرگان علمی و فرهنگی این خطه از ایران زمین جمع آوری شدند. از نمونه های جالب توجه در این موزه، اوراقی از نگاره های مینیاتورهایی بوده که براساس دیوان خاوران نامه در شرح دلاوری های حضرت علی (

آب انبار بجد در داخل روستای بجد واقع شده و متعلق به دوره قاجاریه است . آب انبار بجد شامل ورودی ، پلکان ، پاشیر ، مخزن و پوشش مخزن می باشد. ورودی بنا در جبهه جنوب شرق آن قرار دارد. راهیابی به مخزن آب انبار از طریق یک رشته پلکان با 13 پله امکانپذیر است عرض راهرو5/1 متر می باشد.

برج چشمه مولید مربوط به دوره صفوی بوده و در شهرستان بیرجند و روستای چشمه مولید واقع شد. این اثر در تاریخ 19 اسفند 1380 با شماره 4793 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بنای تاریخی خواجه خضر یکی از جاذبه های گردشگری مهم بیرجند بشمار می رود و بسیار دیدنی هست. این اثر در خیابان منتظری، کوچه پست قدیم، مقابل حسینیه و مدرسه شوکتیه جای گرفته و به سبب اینکه در زمان ساخت اطراف آن آرامگاه بوده، برای برپایی نماز میت و مراسم تدفین کاربرد داشته است. بنای تاریخی خواجه خضر دارای

خانه اعتمادی نیا یکی از بناهای تاریخی بی مثال بیرجند بوده که در مرکز بافت تاریخی شهر جای گرفته است. این بنا با ویژگی های معماری مناطق گرم و خشک ایران همخوانی داشته و زمان ایجادش هم نیمه دوم دوره قاجار است. امروزه، در این بنای تاریخی موزه مشارکتی مردم شناسی بیرجند دایر شده که مورد توجه گردشگران داخلی

محله چهار درخت که به عنوان نقطه مرکزی شهر دارای مساجد، حمام، آب انبار و میدانچه بوده، یکی از دیدنی ترین محله های بیرجند بشمار می رود. اساس نامگذاری این محله طبق نظر اهالی قدیمی شهر، وجود چهار درخت نارونی بوده که در چهار طرف میدان محل جای داشته اند. این محله زیبا و دیدنی سال 1371 با شماره 2365 در فهر

باغ بهلگرد در فاصله 30 کیلومتری جنوب شرقی بیرجند، در امتداد جاده بیرجند زاهدان و در روستای بهلگرد واقع شد. مجموعه باغ و عمارت بهلگرد شامل بخش های متعددی همچون ورودی، هشتی، حیاط اندرونی، محل سکونت خدمه، حیاط بیرونی و اصطبل هست. این باغ با داشتن اندرونی و بیرونی یکی از اصیل ترین باغ های ایرانی بوده و

روستای بویک وسطی ، روستایی ست در دهستان شاخنات، از توابع بخش مرکزی شهرستان بیرجند, واقع در استان خراسان جنوبی که بر اساس سرشماری سال 1390 مرکز آمار ایران، جمعیت آن بالغ بر 264 نفر بوده .

باغ و قلعه مود در روستای مود، در چهل کیلومتری شرق بیرجند قرار دارد. این بنا با مساحت 60270 متر مربع دارای یک حصار و بیست برج مدور است که با فاصله های مشخصی در حصار باغ قرار دارند. علاوه بر برج ها، یک خندق به عرض تقریبا ده متر در دور تا دور حصار حفر شده و دفاع از قلعه را آسان تر نموده است. ورودی اصلی

قدمت این آب انبار به دوره قاجاریه بر می گردد. بانی و واقف این بنا « حاجی علی رضا بیک » می باشد و این بنا در زمان حشمت الملک ساخته شده است . آب انبار در نواحی گرم و خشک از جمله ملزومات مهم برای تداوم زندگی در این مناطق بوده و در اکثر محلات شهری و روستاها یک یا چند آب انبار وجود داشته است . آب انبار ح

این یخدان به دوره قاجار برمی گرده و از آثار ملی ایرانه.

کنسولگری انگلیس (منظریه) مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان بیرجند، بخش مرکزی، روستای منظریه واقع شده و این اثر در تاریخ 25 اسفند 1379 با شمارهٔ ثبت 3339 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.