این بنا در محله سر ریگ یزد قرار داره و از آثار قرن هشتم هجریه که در دوره‏ های بعد مرتباً تغییر و تحول یافته. در میانه ضلع جنوبی خیابان قیام، مسجدی قرار داره که بهش «مسجد ریگ» می گن ولی در کتاب های تاریخی و معماری از اون به «مسجد سر ریگ» یاد شده. این مسجد دارای درگاه ورودی، در چوبی کنده کاری شده، صحن

این مسجد عصر صفوی به دلیل کاشیکاری های زیبا و خطوط متنوعش یکی از شاهکارهای معماری اسلامی بحساب می آید. امروزه جز سر در این مسجد چیزی از آن باقی نمانده است. در نمای این سردر اختلاف سطح ها را با نوعی ملات پر کرده بودند که بعد از پاک کردن آن طرحهای جالبی نمایان شد. این سردر باشکوه که 1000 سال قدمت داشت

مسجد جامع کاشان مربوط به دوره سلجوقیان است و در خیابان بابا افضل، محله میدان کهنه واقع شد. این اثر در تاریخ 30 خرداد 1315 با شماره 252 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در لایه برداری های اخیر از گچبری های محراب دوره سلجوقی، آثار و تزئیناتی متعلق به دوره آل بویه کشف و شناسایی شد. در ش

مسجد جامع اهل سنت بندرعباس یا مسجد جامع دلگشا یکی از مساجد قدیمی شهر بندرعباس است. این مسجد که در بلوار طالقانی قرار دارد، دارای دو طبقه، یک مناره، صحن و 12 ستون بوده که از طرح قدیمی این مسجد باقی مانده است. این بنا با شماره 1599 به ثبت آثار ملی ایران رسید. در این مسجد هر هفته مراسم نماز جمعه اهل سن

مسجد جامع گرگان از بناهای تاریخی شهر گرگان است. این مسجد در کنار بازار اصلی نعلبندان این شهر قرار دارد. این مسجد در عصر سلجوقیان ساخته شده و دارای مناره های کروی است که روی آنها کتیبه ای به خط کوفی قرار دارد. مسجد جامع گرگان با مناره ای گرد و آجری، منبر منبت کاری شده دوره تیموری و دو لنگه درب چوبی ب

مسجد جامع ساری مربوط به سده های اولیه دوران های تاریخی پس از اسلام دوره قاجار بوده و در ساری، محله چناربن، داخل بازار نرگسیه واقع شد. این اثر در تاریخ 8 اسفند 1377 با شماره ثبت 2272 بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بنای کنونی مسجد جامع ساری حاصل بازسازی های مکرر در دوران قاجاریه و پهلوی است

مسجد جامع اردبیل مربوط به دوران سلجوقیان است، در کنار آتشکده ای قرار گرفته و ساختمان قبلی مسجد مربوط به آتشکده بوده است. مسجد شامل حیاط، ایوان و طاق باشکوهی بوده که در حمله مغول ها تخریب شد و فعلا قسمتی از مسجد سالم است. این مسجد بازمانده مسجد عظیم، گسترده و کم نظیری است که در دوره های مختلف اسلامی

مسجد صاحب الامر یکی از مساجد قدیمی و کهن شهر تبریز است که در مرکز این شهر و در میدان صاحب آباد قدیم شهر تبریز واقع شد. این بنا توسط ابوالنصر حسن بیک معروف به سلطان حسن بایندر، حسن پادشاه و اوزون حسن بنیاد نهاده شده و در آغاز مسجد سلطنتی متعلق به وی بوده است. بنای صاحب الامر مربوط به دوره آق قویونلوه

مسجد جامع آمل مربوط به دوره صفوی است و در آمل، راسته بازار، مسجد جامع آمل واقع شد. این اثر در تاریخ 9 بهمن 1386 با شماره 20666 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. از مساجد جامع قدیمی ایرانی است که طبق منابع ذکر شده، در سال 1106 به دستور شاه سلطان حسین صفوی ساخته شد و بعد از گذر از زلزله و آت

مسجد جامع زنجان در قلب بافت تاریخی شهر زنجان قرار گرفته است. این مسجد از ضلع غربی با بازار قیصریه، از ضلع شرقی با معبر موصوف به کوچه مسجد سید و از ضلع شمالی با خیابان امام و سبزه میدان در ارتباط است. مجموعه مسجد و مدرسه سید توسط عبدالله میرزا دارا، پسر یازدهم فتحعلی شاه قاجار در هنگام حکمرانی بر زنج

مسجد جامع هندوالان مربوط به دوره تیموریان است و در استان خراسان جنوبی، شهرستان درمیان، روستای هندوالان واقع شد. این اثر در تاریخ 11 مرداد 1376 با شماره 1893 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مسجد باشکوه ترین بنای تاریخی مذهبی شهرستان در میان هست. مهمترین عناصر معماری آن هم سردر ور

مسجد شاه که پس از انقلاب مسجد امام خمینی نامیده شد و در قدیم مسجد سلطانی نیز گفته می شده، در منطقه بازار تهران قرار داره و از بناهای دوره قاجار است. این اثر در تاریخ 1 مهر 1363 با شمارهٔ ثبت 1667 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.

مسجد جامع جهرم ساخته شده در دوره سلجوقیان از مساجد تاریخی این شهرستان بوده و در محله قدیمی سنان واقع شده است. این مسجد دارای دو طبقه بوده و از سنگ طبیعی کوهستان و گچ بنا شده است. بر سردر شمالی مسجد تعدادی کتیبه نصب شده و در طرفین ورودی هم پنج کتیبه را می بینید که یکی از آنها گویای تعمیرات مسجد در دو

یکی دیگر از جاذبه های گردشگری خرم آباد، بنایی است تاریخی و مذهبی متعلق به اواخر قرن 10 هجری قمری که به مسجد جامع این شهر شهرت یافت. این میراث ایرانی در سال 970 هجری قمری و به فرمان شاه پرور سلطان، دختر اغوربیک که از اتابکان لرستان بود، احداث شد. بازسازی ها و مرمت های متعددی در ادوار مختلف روی این بن

مسجد جامع ملک یا مسجد امام در کرمان، خیابان امام خمینی (ششم بهمن سابق) واقع شد. این اثر در تاریخ 15 مهر 1346 با شماره 760 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مسجد جامع ملک بزرگترین و قدیمی ترین مسجد کرمان و دارای شبستانهای متعدد و صحن وسیعی است. این مسجد در هنگام حکومت سلجوقیان ساخته شده و ب

مسجد جامع سمنان بنایی بسیار کهن و باارزش در سمنان است. در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی در این مسجد بوجود آمد اما هم اکنون در آن آثار دوران سلجوقی و تیموری دیده می شود. عقیده بر این است که این مسجد در قرن نخست هجری بر روی خرابه های آتشکده بنا شد. مسجد جامع سمنان در طول تاریخ از لحاظ مذهبی، فرهنگی

این مسجد که از قدیمی ترین مساجد استان ایلام بوده، قدمتش به اواخر دوران قاجاریه بر می گردد و به فرمان حاج فرامرز اسدی، ریاست ایل ملکشاهی و حاکم و رئیس العشایر پشتکوه و توسط استادکاران اصفهانی ساخته شد. سبک بنا به سبک مساجد دوره صفویه شباهت داشته و طاق های گنبدی شکل بسیار زیبایی دارد. همچنین، پنجره ها

مسجد جامع مرند مسجدی در مرکز شهر مرند است که مطابق کتیبه محراب مسجد، در سال 731 هجری قمری و در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان ساخته شد. محراب در قسمت جنوبی مسجد واقع شده و مزین به آیات قرآنی به خط کوفی و گچ بری است. امروزه کف مسجد به اندازه سه پله از سطح کوچه مجاور پایین تر بوده و دالانی به طول 12 متر

مسجد ولیعصر(عج) واقع در راسته صندوق سازان در بافت تاریخی و قدیم بازار شهر زنجان قرار داره. بر اساس متون تاریخی قدمت این مسجد بیش از دو قرنه که بنای اولیه و نخستین اون به عصر زندیه باز می گرده. از اونجایی که در زمان ناصر الدین شاه قاجار این مسجد در اختیار ملا محمد علی حجت زنجانی قرار گرفت، در بین عام

مسجد حمامیان بنایی تاریخی مربوط به دوره قاجار بوده و در شهرستان بوکان و در روستای حمامیان واقع شده است. این اثر در تاریخ 25 اسفند 1379 با شماره 3483 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این مسجد قبل از جنگ جهانی دوم در سال 1328 هجری قمری (1288 شمسی) بنا شده و موسس آن محمود آقا ایلخانی زاده و

مسجد اتابکان مشهور به مسجد امام صادق مسجدی تاریخی مربوط به دوره اتابکان لر بزرگ است که در شهرکرد، خیابان ولیعصر جنوبی، میدان امامزادگان دو خاتون واقع شد. این اثر در تاریخ 17 مرداد 1351 با شماره 925 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. درب چوبی موجود در مسجد آجری اتابکان با داشتن قدمتی بر

قدمت این اثر از نظر برخی، به دوران شیخ حسن مولانا آباد باز می گردد. از آن جهت این مسجد را مسجد دو مناره می نامند که بر روی آن دو مناره بلند قرار دارند. معماری مسجد و کاشیکاری های انجام گرفته در آن هم به گونه ای بوده که ثابت می کند به اواخر دوران افشاریه و اوایل حکومت زندیه تعلق دارد. نمازگزاران برای

این بنا در مرکز بازار تهران، در نزدیکی مسجد امام خمینی واقع شده و نزدیکترین راه دسترسی بهش، از خیابان 15 خرداد و از طریق گذر نوروزخانه . با توجه به نزدیکی این مسجد به مسجد امام، فاصله بین آن دو را بین الحرمین می گن. درخصوص تاریخ ساخت بنای اولیه مسجد اطلاع دقیقی در دست نیست . علی رغم نظرهایی که ساخت

مسجد جامع هفتشویه مربوط به سده 7 ه‍.ق است و در شهرستان اصفهان، روستای هفت شویه واقع شد. این اثر در تاریخ 15 اسفند 1341 با شماره 430 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنا متعلق به دوره سلجوقی بوده و بخش عمده آن ویران شده است. گنبد مسجد هفتشویه فروریخته و دیوارهایش آسیب بسیاری دیده است.

مسجد حاجی رجب علی اشکذر مربوط به دوره قاجار است و در اشکذر، محله توده واقع شد. این اثر در تاریخ 5 آذر 1379 با شماره 2896 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این اثر تاریخی از 2 قسمت سردخانه و گرم خانه تشکیل شده است. در داخل محراب صحن تابستانی مسجد سنگ مرمری به اندازه 130–80 نصب بوده که میان

"مسجد جامع میرپنج" از بناهای بسیار زیبای دوره قاجاره که این بنا به اظهارات اهالی روستا مسجد به دست محمد میرپنج احداث شده و بعد از مرگ وی پسرانش به ترتیب حاج سرهنگ و حاج سرتیپ ادامهٔ بنا مسجد رو تا پایان کار پیگیری کردن. این مسجد در حدود 110 سال پیش توسط معماران و استادان محمدآبادی از جمله مرحوم است

مسجد جامع گلپایگان در شهر گلپایگان و خیابان مسجد واقع شده. این مسجد از مساجد مهم تاریخی دوران سلجوقی و همچنین از مساجد بزرگ ونامور ایرانِ که با توجه به تاریخ ساخت آن شاید بتوان گفت معماری ایرانی - اسلامی این مسجد الگویی بوده است برای ساخت مسجدهای بزرگ دیگر بویژه مناطقی که در قلمرو حکومت سلجوقیان بود

این مسجد تاریخی در محله افغان بندر لنگه واقع شد. این بنا از بناهای مرحوم حاج عبدالله افغان، بازمانده افغانی های بستک در شهرستان بندر لنگه و از بناهای دوره افشاریه است. این مسجد یک شبستان تابستانی و یک شبستان زمستانی دارد. ستون این مسجد با گچ بری های زیبا و برجسته تزئین شد. تاریخ ساخت این بنا به سال

این بنا در دویست متری گورستان تاریخی قدمگاه، یک کیلومتری دهکده بادامیار و در جنوب شرقی آذرشهر در دل تپه ای صخره ای کنده شد. درخصوص کارکرد و تاریخ ساخت بنای اولیه اطلاعاتی در دست نیست. عده ای از محققان بر این عقیده اند که اینجا در اصل محرابه ای از آیین مهری بوده که در دوره مغول به تکیه و محل اعتکاف و

مسجد امام شافعی یا سننی لر مسجده از مساجد تاریخی شهر ارومیه است. این بنا در سال 1328 توسط حاجی شریف افندی ساخته شد. به طوریکه مناره قدیمی مسجد که برای دوره قاجار است ثبت ملی شده. این مسجد در سال 1357 تخریب و از نو با مصالح جدید ساخته شد.