هتل سازی در ایران بر اساس آمایش سرزمینی انجام نشده است

به گزارش همگردی، هفتمین میزگرد بررسی چالش ها و فرصت های صنعت گردشگری با عنوان بررسی زیرساخت های صنعت گردشگری(هتل ها) با حضور فعالان این حوزه سه شنبه 18 دی ماه 97 در دفتر سایت همگردی برگزار شد.
رضا افشار مدیر عامل آژانس «آرتین رایا» در این میزگرد گفت: صنعت گردشگری یک صنعت درآمدزا است و ما زمانی که مسافر از خارج برای ایران بیاوریم برای همه کسب وکارها از بخش حمل و نقل گرفته تا هتلداری، سودآور خواهد بود.یکی از مشکلاتی که ما در حوزه گردشگری داریم این است که فعالیت های اقتصادی در ایران آمایش سرزمینی نشده است. به این معنی که در ایران نوع اقلیم و ظرفیت های هر منطقه و فعالیت اقتصادی هماهنگ با آن اقلیم و ظرفیت ها را به صورت علمی شناسایی نکرده ایم و به همین دلیل پراکندگی کسب وکارها در استان ها و شهرهای مختلف بر اساس الگوی علمی نیست. به همین دلیل است که در بسیاری از استان ها و شهرهای کشور ما با وجود ظرفیت های بسیار مناسب گردشگری، اصولا زیرساختی برای گردشگری ایجاد نشده است.
وی ادامه داد: اگر می بینیم بسیاری افراد به لاس وگاس می روند – در حالی که این شهر از نظر آب و هوا جزو مناطق گرم و خشک است و جاذبه طبیعی خاصی ندارد - به این دلیل است که آنجا آمایش شده و بر اساس اقلیم منطقه برای صنعت گردشگری برنامه ریزی کرده اند و بهترین زیرساخت ها را فراهم کرده اند. ما این آمایش را از ابتدا نداشتیم. ما هتل های خود را در مناطقی که به آن احتیاج داریم، نمی سازیم و از سوی دیگر در برخی مناطق بیش از ظرفیت آن نواحی هتل ساخته ایم. از طرفی ما تسهیلات مناسب برای حمایت از بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در حوزه گردشگری نداریم. سود وامی که به پروژه های گردشگری تعلق می گیرد حدود 4 درصد است اما بسیاری از تقاضاهای دریافت تسهیلات بی جواب می ماند.

مشکل زیر ساخت های کشور فقط معطوف به هتل نمی شود

مدیر عامل آژانس آرتین رایا ادامه داد: مشکل زیر ساخت های ما فقط معطوف به هتل نمی شود و در سایر بخش ها هم با مشکل مواجه هستیم. برای مثال ما در حمل و نقل هوایی هم مشکل داریم. در ایران ناوگان هوایی از فرسودگی رنج می برد و هواپیماهای زیر 10-15 ساله وجود ندارد. توریست با دیدن کیفیت ناوگان هوایی ما و مقایسه هواپیماهای ما با دیگر خطوط هوایی منطقه، تمایل سفر به ایران را از دست می دهد.از طرفی با مشکل تاخیر پروازها مواجه هستیم. تقریبا تمام پروازهای شرکت هواپیمایی ملی ایران( ایران ایر) که بزرگترین ناوگان را در اختیار دارد حداقل دو ساعت تاخیر را دارد و این امر برای خود ما عادی شده است در حالی که برای توریست خارجی این تاخیرها عادی نیست و وقتی با این مشکل مواجه می شود رغبت خود را برای سفر مجدد به ایران از دست می دهد.
وی در ادامه به مشکلات زیرساختی دیگر بخش های حمل و نقل اشاره کرد و گفت: بسیاری از جاده های ما هم دردسر ساز هستند چرا که شبکه آزادراهی گسترده و مناسبی نداریم و جاده های فرعی ما هم شرایط استاندارد و خوبی ندارند. اگر وضعیت هزینه حمل و نقل عمومی جاده ای را بررسی کنیم می بینیم قیمت بلیط ها برای مسافر مناسب نیست و از طرفی سفر زمینی با اتوبوس به دلیل تکرار حوادث خطرناک در جاده ها از ایمنی بالایی برخوردار نیست.
افشار در ادامه با ذکر خاطره ای از سفر به مالزی گفت: یکی از زیرساخت های بسیار مهم در صنعت گردشگری، سرویس بهداشتی است. در مالزی سرویس های بهداشتی بین راهی بسیار تمیز است و اگر وضعیت آنها را با سرویس های بهداشتی بین جاده های ایران مقایسه کنید، تفاوت از زمین تا آسمان است. مدیر عامل آژانس آرتین رایا تصریح کرد: در میان هتل های ایران تعداد اندکی هتل خوب وجود دارد که اگر این هتل ها هم دچار معضل مدیریت شوند، به سرعت کیفت خود را از دست می دهند.
وی با اشاره به مشکلات ناشی از عدم ارتباط سیستم بانکی و مالی ایران به شبکه های مالی بین المللی افزود: بحث تبدیل پول یکی دیگر از معضلات مسافران خارجی است. وقتی یک خارجی می خواهد به ایران سفر کند نمی تواند به آسانی هتل خود را رزرو کند و هزینه آن را با ارزهای بین المللی و از کانال های مرسوم مالی در جهان، بپردازد.

افزایش کیفیت در هتل های دولتی موضوعیت ندارد

این فعال صنعت گردشگری در ادامه مدیریت و مالکیت دولتی هتل های ایران را مورد اشاره قرار دارد و گفت: بسیاری از هتل های ایران متعلق به بخش خصوصی نیست و شرکت های شبه دولتی مالکیت هتل ها را در اختیار دارند. برای این دسته از هتل ها موضوع رقابت و افزایش کیفیت چندان مطرح نیست.بسیاری از هتل ها نیازی به تبلیغ گسترده ندارند و پر شدن اتاق های آنها وابسته به ارگان های دولتی است.
وی همچنین یکی از مشکلاتی که موجب پر نشدن هتل های ایران می شود را، ضعف برنامه ریزی رویدادهای جانبی دانست و گفت: صنعت گردشگری فقط این نیست که مسافر را در هتل اقامت دهیم بلکه باید برای سرگرمی او هم برنامه ریزی کنیم. ما برنامه مشخصی برای سرگرمی مسافرها در نظر نگرفته ایم . به جز تورهای کیش که به نوعی مساله خرید، جایگزین گردشگری شده است، تورهای دیگر ما در روز دوم نمی دانند چکار کنند و برنامه ها در یک روز تمام می شود. در مالزی برای 24 استانی که در آنجا وجود دارد برنامه های متنوع همراه با نشان دادن فرهنگ هر استان یا ایالت دارند و یک هفته کامل را برای سرگرمی و تفریح توریست ها برنامه ریزی می کنند.
افشار در جواب به پرسشی مبنی بر وضعیت متناقضی که از یک سو هتل های موجود در پر کردن اتاق هایشان مشکل دارند و از سوی دیگر اشتیاق زیادی برای ساخت هتل های جدید دیده می شود، گفت: اشتیاق به هتل سازی در بسیاری اوقات ربطی به سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ندارد و برای استفاده از تسهیلات و رانت است.
وی همچنین قیمت گذاری خدمات هتل ها را نیز یکی از بحث های چالش برانگیز صنعت گردشگری دانست و گفت: نرخ گذاری هتل ها در حال حاضر به دلیل کاهش ارزش ریال در برابر دلار به نفع توریست های خارجی است ولی مسافران داخلی به نسبت درآمدشان، قیمت هتل ها رو گران می دانند. وقتی مسافر ایرانی برای یک شب اقامت در هتل داخل کشور باید 800 هزار تومان بپردازد که پراخت چنین مبلغی برای 90 درصد اقشار جامعه به دلیل سطح درآمدی که دارند، میسر نیست. این مسافر ترجیح می دهد به ترکیه برود و با هزینه کمتر در هتل اقامت کند و تفریح و سرگرمی هم داشته باشد.
افشار با بیان این که وقتی ما یک پکیج کامل از خدمات صنعت گردشگری نداشته باشیم حتی با وجود هتل هم نمی توانیم آن هتل را پر کنیم، گفت: مثال این موضوع، جشنواره گلاب گیری در قمصر کاشان است. این رویداد شناخته شده است و هتل هم در آنجا ساخته شده ولی در ایام گلاب گیری این هتل باز هم پر نمی شود. این رویداد اگر با تبلیغ همه جانبه و رویدادها و جشن های جانبی همراه باشد و گردشگر احساس کند 2 یا 3 روز برنامه تفریحی و شاد دارد، در هتل اقامت می کند وگرنه همان یک روز به منطقه می آید و شب هم بازمی گردد.
افشار افزود: اگر در هتل های ما شرایط برای راحتی و تفریح خانواده ها فراهم شود و آزادی بیشتری داشته باشند ضریب اشغال هتل ها افزایش پیدا می کند در حالی که اکنون جو حاکم بر اغلب هتل های ما طوری است که حتی خندیدن در هتل هم سخت است! وقتی مردم می بینند در هتل ها، راحت نیستند نتیجه این می شود که ویلاسازی در شهرها و روستاهای شمال کشور و دیگر مناطق خوش آب و هوا افزایش پیدا می کند و سرمایه هنگفتی در این ویلاها دچار رکود و خواب می شود. بسیاری از ویلاهای شمال کشور سالانه شاید 10 تا 20 روز پر باشند و این سرمایه های هنگفت در سایر اوقات راکد و بلا استفاده هستند در صورتی که اگر اقامت در هتل ها جذاب بود این حجم سرمایه در ویلاها ، راکد نمی شد.وی در خصوص رفتار پرسنل هتل ها گفت: اکثر پرسنل صنعت گردشگری آموزش تخصصی ندیده اند. رفتار یک مهماندار خطوط ایران ایر با مهماندار شرکت هواپیمایی امارات متفاوت است. این جریان در هتل ها هم وجود دارد به این معنی که پرسنل احساس نمی کنند باید خدمات مناسب بدهند و رضایت مسافر را کسب کنند.