خرانق میزبان جشنواره ای با طعم زردک و آش مملی میرزا !

بیست و هشتم و بیست ونهم آذرماه امسال به همت اهالی و دهیار و بخشداری روستای خرانق، این روستا برای اولین بار میزبان یک جشنوارۀ جالب و دیدنی به اسم جشنوارۀ زردک بود!
زردک در واقع نوعی هویج هست با رنگ زرد ولی آبدارتر و با طعمی شیرین تر که برخلاف هویج مصرفش بین مردم کشور ما زیاد جا نیفتاده. محل برگزاری این جشنواره در کاروانسرای قدیمی خرانق با قدمتی چهارصد ساله بود.

روستای خرانق در هشتاد و پنج کیلومتری شهر یزد قرار داره و این کاروانسرای بزرگ و زیبا با یک معماری اصیل ایرانی وسط روستای خرانق گرفته. وقتی وارد دالان ورودی کاروانسرا می شین ، دو طرف ورودی دو ایوان بزرگ قرار گرفته و در دو طرف ورودی راه پله هایی وجود داره که به سمت پشت بام کاروانسرا راه دارند. بعد از گذر کردن از روی کف سنگفرش و از کنار دیوارهای آجری این بنا به حیاط بزرگ کاروانسرا می رسین که حوض بزرگی درست در مرکز حیاط کاروانسرا قرار گرفته که دورتا دورش پر از اطاق هایی با درهای چوبی و قدیمیه که این اتاق ها – یا به عبارتی حجره ها - توی ایوانک هایی با طاق های ضربی قرار گرفتند. در چهار طرف کاروانسرا به قرینه چهار ایوان وجود داره که ایوان شاه نشین در وسط و ایوان های کوچکتر در طرفین قرار دارند. در قسمتی از کاروانسرا محوطه ایی بدون سقف وجود داره که در قدیم محل نگه داری چهارپایان بوده. و از زیر سقف دایره ایی شکل و زیبای این بخش از کاروانسرا در شب میتونین ساعتها به آسمون نگاه کنین و از درخشش ماه و زیبایی ستاره ها لذت ببرین.

بفرمائید فالوده زردک!

صبح روز بیست و هشتم آذرماه 1397 نماد جالب روستای خرانق که یک بز سفید رنگ تاکسی درمی شده با شاخ های بزرگ بود رو در مقابل در کاروانسرا قرار داده بودن و مراسم افتتاح جشنواره زردک با حضور مسئولان و مردم روستا و با برداشت زردک در مزارع اطراف کاروانسرا در حالی که گروه موسیقی به دف نوازی و نواختن سرنا مشغول بودن، شروع شد. تماشای زردک ها که با بیل زدن روستائیان از دل زمین بیرون می اومدن و روی هم انباشته می شدن خیلی جالب بود. بعد از برداشت زردک، روستایی ها با نواهای موسیقی محلی زردک ها رو بار یک الاغ سیاه رنگ که تزئین شده بود کردن و یک پسربچه هم که لباس محلی تنش بود الاغ رو به سمت محلی برد که قنات روستا اونجا بود. اونجا باز هم موسیقی محلی اجرا شد و زردک ها رو در سبدهای حصیری و دستباف که مخصوص خود روستای خرانق بود، گذاشتن و با آب قنات شستن. من از سر کنجکاوی یه مقدار از آب قنات رو مزمزه کردم و متوجه شدم شوره. یک چیز جالب دیگه این بود که روستایی ها با چاقویی که تیغه خمیده ای داشت زردک های بزرگ رو با مهارت می تراشیدن. از تراشه های زردک چیزی شبیه فالوده و بسیار خوشمزه به دست میومد که به بازدیدکنندگان جشنواره تعارف می کردن.بعد از اون همه با هم به سمت کاروانسرا راهی شدند و مراسم افتتاحیۀ نمایشگاه خرانق که درواقع توی خود کاروانسرا برگزار می شد رو با شعر و سرود و صلوات برگزارکردن. دختر بچه ها و پسربچه ها با لباس های محلی و زبان و لهجۀ شیرین خرانقی شعر میخوندن و بزرگترها با دست زدن همراهیشون میکردن. اطراف کاروانسرا و درون کاروانسرا چرخ ها و گاری هایی وجود داشتن که غذاها و محصولات محلی خرانق رو در اختیار بازدیدکننده ها گذاشته بودن. یکی از این غذاها که واقعا جلب توجه می کرد آش مملی میرزا بود که از چند نوع گیاه و سبزیجات مخصوص خود خرانق درست شده بود. مزه این آش کمی به تندی و تیزی می زد که اگه دوست داشتین میتونستین روش کشک هم بریزین.
لبنیات محلی مثل شیر گرم و پنیر، آش شولی که از سبزیجات و زردک و چغندر پخته شده بود، نون محلی و میرزاقاسمی و مربای زردک... از جمله محصولات دیگه ای بود که توسط روستایی ها به مردم عرضه می شد.
توی غرفه ها علاوه بر صنایع دستی مثل سبدهای حصیری وسفالینه ها، پارچه ها و گلیم های دست باف هم دیده می شد. بخشی از نمایشگاه مربوط به گیاهان دارویی و حتی حشرات و جانورانی مثل عقرب و کرم بود!
وقتی از مسئول این غرفه دربارۀ علت عرضه عقرب پرسیدم توضیحات جالبی به من داد و گفت: که در بدن عقرب ها ماده ایی وجود داره که در دنیای پزشکی برای افرادی که ممکنه به پیوند عضو نیاز پیدا کنن، میتونه کمک کننده باشه.

اقامت خاطره انگیز در حجره های کاروانسرای تاریخی خرانق

بعد از سپری شدن روز اول، جشنواره اقامت در حجره های کاروانسرای تاریخی خرانق که بازسازی شده و به اتاق های جمع و جور سه تخته تبدیل شده بودن، خیلی دلپذیر و خاطره انگیز بود. روستای خرانق هنوز گازکشی نشده و در شب های سرد کویر باید با بخاری برقی سرمی کردیم که البته چندان هم بد نبود اما اگه مسئولان کاروانسرا اتاق ها رو به کرسی مجهز کنن مطمئنا گردشگرا استقبال بهتری از اونجا خواهند کرد.روز دوم جشنواره با هیجان و غوغای بیشتری ادامه پیدا کرد و مراسم با اجرای مسابقه و بازیهای بومی و محلی شروع شد. مسابقات شامل دو بخش اجرایی و نمایشی بودند و با راهنمایی و مدیریت مسئولان بخشداری خرانق و مربیان ورزشی صورت می گرفت. بخش نمایشی از گروه هایی تشکیل شده بود که شعرها و مراسم قدیمی و باستانی مثل عموزنجیرباف، گرگمو گله می برم و از این دست بازی ها رو به نمایش می گذاشتن و بخش اجرایی، بازی هایی مثل هفت سنگ و پرتاب توپ توی حلقه از روی سطح های کره ایی شکل و طناب کشی و... رو به اجرا در میاوردن. نکتۀ جالب توجه این جشنوارۀ دوروزه حضور و همدلی مردم روستا و همبستگی شون با مسئولان خرانق بود که دست به دست هم داده بودن تا بتونن سنتهای دیرینه شون رو زنده نگه دارن و این یادگارهای باستانی رو به نسل های بعد از خودشون انتقال بدن. اما جالب تر از این نکته، حضور پررنگ خانم ها و اهمیتی بود که به جایگاه بانوان در این جشنواره داده می شد و اینکه بیشتر مسابقات و اجرای بازی ها توسط دختران صورت گرفت.

تجربۀ شرکت در اولین سال برگزاری جشنوارۀ زردک در روستای خرانق موقعیت مناسبی بود برای آشنایی با فرهنگ و سنن و محصولات مردم این منطقه از کشور عزیزمون. روستای خرانق با زیبایی طبیعتش و تمیزی کوچه پس کوچه هاش و آغوش گرم و لبخند پر مهر مردم مهمان نوازش میتونه مکانی باشه برای دور شدن از غوغای شهر و دمی آرامش و لذت بردن از آسمون پر ستاره ایی که به آرومی و زیباییِ مردم همون روستاس .
امیدوارم که فرصت شرکت در این جشنواره و مهمتر از اون اقامت در کاروانسرای چهارصدسالۀ خرانق رو که روزگاری محل پر رفت و آمد مسافران زیادی بوده رو سال دیگه حتما تجربه کنین و از زیبایی و آرامش اونجا لذت ببرین.